VAT: dotacja dla gminy powinna być uwzględniana w podstawie opodatkowania

Dotacja, w momencie jej przyznania, przeznaczona jest na sfinansowanie określonych (konkretnych) usług realizowanych na rzecz mieszkańców, gmina wie jakie konkretnie instalacje zostaną tym dofinansowaniem pokryte, a odpłatność pobierana od mieszkańców jest wprost uzależniona od faktu otrzymania dotacji i jej wysokości. To powoduje, że otrzymana dotacja powinna być uwzględniana w podstawie opodatkowania – uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 11 lipca 2018 r., sygn. I SA/Lu 290/18.

Wniosek o interpretację

Gmina wystąpiła o wydanie interpretacji w zakresie podatku VAT. We wniosku wskazała, że planuje realizację projektu w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W ramach projektu zamierza zawrzeć z mieszkańcami umowy, na podstawie których za jednorazową odpłatnością zamontuje w ich budynkach instalacje fotowoltaiczne i solarne oraz pompy ciepła i kotły na biomasę. Dofinansowanie z EFRR obejmuje całość wydatków kwalifikowalnych projektu, w tym koszty ogólne takie jak: studium wykonalności, opracowanie dokumentacji projektowej, koszty dostawy i montażu instalacji, nadzór inwestorski, wdrożenie inteligentnego systemu zarządzania energią połączonego z serwisem internetowym i portalem dla klientów oraz koszty promocji i zarządzania projektem. Gmina podkreśliła, że warunki rozliczenia dotacji oraz wysokość dofinansowania nie będą uzależnione od sposobu finansowania wkładu własnego gminy ani od tego jaki będzie los prawny instalacji po okresie trwałości projektu.

Udzielenie dotacji nie jest również uzależnione ani od ceny poszczególnych instalacji ani od ilości nieruchomości objętych projektem, dotacja zostanie bowiem przyznana do całości realizowanego projektu, a nie do poszczególnych objętych nim nieruchomości.

Gmina zapytała w jaki sposób powinna ustalić podstawę opodatkowania dla usług montażu wykonywanych na rzecz mieszkańców. Sama stanęła na stanowisku, że podstawa ta powinna być ustalona wyłącznie w oparciu o kwotę należną od mieszkańca, do podstawy tej nie wlicza się natomiast uzyskanej przez Gminę dotacji.

Stanowisko organu podatkowego

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 14 lutego 2018 r. uznał stanowisko gminy za nieprawidłowe. Powołał art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika powinny być uwzględniane w podstawie opodatkowania podatkiem VAT. W tym kontekście zwrócił uwagę, że z uwagi na przyznane dofinansowanie należna od mieszkańca kwota obowiązkowej wpłaty z tytułu realizacji montażu instalacji będzie niższa od kwoty jakiej gmina musiałaby od tego mieszkańca żądać, gdyby przedmiotowego dofinansowania nie było.

Ponadto, jakkolwiek we wniosku o interpretację gmina wskazała, że nie występuje zależność pomiędzy udzieleniem dotacji a odpłatnością mieszkańców, to jednak zdaniem organu podatkowego wysokość wpłat pobieranych od mieszkańców jest w sposób bezsporny od takiego dofinansowania uzależniona.

Wyrok WSA

Przedmiotową interpretację gmina zaskarżyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, który uznał jej stanowisko za nieprawidłowe i skargę oddalił. Sąd powołał orzecznictwo TSUE, zgodnie z którym jakkolwiek sam fakt, iż dotacja (czy inny sposób dofinansowania) wpływa na ostateczną cenę świadczenia, co niemal zawsze ma miejsce, nie może być decydujący dla uznania, że powinna ona zwiększać podstawę opodatkowania, to jednak w przypadku, gdy cena jaką płaci nabywca zmniejsza się w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, dotacja taka stanowi i powinna być uważana za element ustalenia ceny, jakiej od nabywcy żąda ten ostatni.

Na tej podstawie wskazał, że dla właścicieli nieruchomości udział w projekcie wiąże się z obowiązkiem uiszczenia kwoty odpowiadającej 15 proc. tzw. wydatków kwalifikowalnych związanych z wykonaniem instalacji na danej nieruchomości. Wpłaty te zatem właściciele nieruchomości poniosą nie w związku z realizacją projektu jako takiego, ale w zamian za usługę świadczoną na rzecz każdego z nich. Również gmina zawierając umowę o dofinansowanie wie jakie konkretnie instalacje zostaną z niego sfinansowane. Dofinansowanie to zatem przyznane zostanie w celu sfinansowania świadczenia konkretnych usług.

Ponadto, uzyskanie dofinansowania jest warunkiem realizacji projektu, a kwoty jakie gmina pobiera od mieszkańców są uzależnione od wielkości tego dofinansowania. Zdaniem sądu, okoliczności te pozwalają na stwierdzenie, że przedmiotowe dofinansowanie będzie bezpośrednio związane z finansowaniem konkretnych usług montażu instalacji i będzie miało bezpośredni wpływ na cenę tych usług. W jego ocenie fakt, że środki te służyć mają pokryciu kosztów wykonania wszystkich instalacji objętych projektem oraz wszystkich rodzajowo różnych kosztów, których poniesienie jest niezbędne, aby gmina mogła zrealizować projekt nie przesądzają o tym, że dofinansowanie ma „charakter kosztowy". W normalnych warunkach gospodarczych bowiem wynagrodzenie za usługę powinno pokrywać również koszty poniesione na świadczenie tej usługi. Istotne jest natomiast, że dotacja w momencie jej przyznania przeznaczona jest na sfinansowanie określonych (konkretnych) usług realizowanych na rzecz mieszkańców – uczestników projektu. Oczywiste jest zatem, że gdyby gmina usług tych nie wykonała, to nie otrzymałaby środków pieniężnych z dotacji. Wyrok nie jest prawomocny. ?

Komentarz eksperta

Agnieszka Bieńkowska, doradca podatkowy, partner w Gekko Taxens

Omawiany wyrok stanowi kolejny przykład kształtującej się już w zasadzie jednolicie a niekorzystnej dla samorządów wykładni, zgodnie z którą dotacje na realizację projektów w zakresie wykorzystania OZE powinny być uważane za mające bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych na rzecz mieszkańców i jako takie powinny podwyższać podstawę dla obliczenia należnego podatku VAT. Podobne stanowisko prezentuje resort finansów. Coraz częściej zatem samorządy stają przed dylematem w jaki sposób pozyskać dodatkowe środki na zapłatę podatku VAT. Część zapewne zdecyduje się obciążyć tym kosztem mieszkańców podwyższając cenę samej instalacji, praktyka niektórych regionów pokazuje jednak, że nie wszystkich mieszkańców na taką podwyżkę stać. Z punktu widzenia przepisów ustawy o VAT na pewno każdy przypadek wymaga odrębnej oceny. W przedmiotowym wyroku WSA uznał, że dotacje do OZE powinny być opodatkowane, ponieważ dotyczą konkretnych instalacji i konkretnych umów. Nie można jednak zapominać, że celem tego typu projektów nie jest sprzedaż usług na rzecz mieszkańców, lecz realizacja projektów z zakresu ekologii, a opłaty od mieszkańców pobierane są tylko dlatego, że gminy nie dysponują wystarczającymi środkami we własnym zakresie. Tak czy inaczej ostateczne stanowisko zajmie w tej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny, na wyrok którego samorządy niecierpliwie czekają.

Podstawa Opodatkowania Orzecznictwo Sądów i Trybunałów Finanse samorządu Z Życia Samorządów

Pozostało 93% artykułu

2 / 3

artykułów

Czytaj dalej. Subskrybuj