Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach rozstrzygnął w interpretacji z 23 września 2016 r. (2461-IBPP1.4512.597.2016.1.AR) kwestię opodatkowania opłat za korzystanie z przystanków. Gmina pobiera opłaty od przewoźników za korzystanie z dworców autobusowych, których jest właścicielem, na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym. Pobór opłat następuje na podstawie uchwały Rady Miasta podjętej zgodnie z art. 16 ust. 4 ww. ustawy.
Opłata pobierana przez gminę od przewoźników nie stanowi wynagrodzenia za usługę, a jedynie opłatę publicznoprawną zgodnie z art. 60 ust. 7 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych – są to środki publiczne stanowiące niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym oraz dochody pobierane przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe na podstawie odrębnych ustaw.
Gmina zawarła z przewoźnikami umowy. Te jednak stanowią wyłącznie formę sformalizowania możliwości korzystania z infrastruktury gminnej, z którym prawo wiąże obowiązek ponoszenia daniny publicznej. Obowiązek opłaty za korzystanie z dworców autobusowych przez przewoźnika wynika bowiem z mocy ustawy. Gmina działa w tym przypadku w ramach swojego imperium organu władzy publicznej, w związku z tym opłaty nadal pobierane są z mocy prawa, a nie na podstawie zobowiązań umownych. Gmina zapytała, czy jako jednostka samorządowa wykonująca zadania nałożone na nią przez ustawę o samorządzie gminnym pobór powyższych opłat powinna traktować jako pobór daniny publicznej i opłat tych nie ujmować w deklaracji VAT.
Sama stanęła na stanowisku, że opłaty takie opodatkowaniu podatkiem VAT nie podlegają. Wskazała, że art. 16 ust. 4 ustawy o transporcie zbiorowym zezwala na pobieranie przez gminę opłat od przewoźników za korzystanie z przystanków autobusowych i dworców, nie daje jednak swobody w wydawaniu tych pieniędzy, te bowiem mogą być przeznaczone wyłącznie na cele wskazane w ustawie. Stanowią one dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego z przeznaczeniem na utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców, o których mowa w ust. 4. W związku z tym, opłaty te należy traktować jako danina publiczna i nie ujmować ich w deklaracji VAT.
Powyższe stanowisko dyrektor izby skarbowej uznał za prawidłowe. Wskazał na przepisy ustawy o transporcie zbiorowym, zgodnie z którymi określenie warunków i zasad, w tym poboru opłat, za korzystanie z przystanków i dworców następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego. Stawki opłat ustalane są w drodze negocjacji pomiędzy gminą, na obszarze której jest usytuowany przystanek komunikacyjny lub dworzec i właścicielem albo zarządzającym przystankiem komunikacyjnym lub dworcem. Powinny być ustalane z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad dla wszystkich operatorów i przewoźników wykonujących publiczny transport zbiorowy na obszarze właściwości organizatora.
