„Kontrola celno-skarbowa nakierowana będzie na wykrywanie i zwalczanie nieprawidłowości na wielką skalę i o wysokim stopniu złożoności" – czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Ustawy, która ma już w przyszłym roku kompleksowo zmienić zasady sprawdzania podatników.

– Fiskus nastawia się na ściganie grubych ryb, dlatego kontrolerzy dostaną więcej uprawnień – mówi doradca podatkowy Tomasz Piekielnik. Dodaje, że już teraz urzędnicy mają spore możliwości prześwietlania podatników. Zostaną one jednak jeszcze dodatkowo poszerzone. Przykładowo, kontrolerzy będą mieli większe możliwości sprawdzenia mieszkania oraz innych pomieszczeń i miejsc w celu „znalezienia dowodów mających istotne znaczenie dla prowadzonej kontroli".

– Taki przepis dosłownie otwiera fiskusowi wszystkie drzwi – mówi Tomasz Piekielnik.

Urzędnik będzie jak policjant

Adwokat Piotr Świniarski zwraca uwagę na regulacje mówiące o przeszukaniach, zatrzymywaniu transportów, kontroli na legitymację.

– Są to rozwiązania mające umożliwić szybką reakcję na nieprawidłowości. Widać, że ma się zmienić model kontrolera, będzie to bardziej policjant skarbowy niż siedzący za biurkiem urzędnik. Fiskus dostanie większe możliwości ścigania wyłudzeń, rozpracowywania VAT-owskich karuzel, walki z szarą strefą. Będzie mógł też w większym zakresie niż teraz prowadzić postępowania karne i karne-skarbowe – tłumaczy adwokat.

Ustawodawco: zadbaj o równowagę

Tomasz Piekielnik podkreśla, że dobrze byłoby zadbać, w trakcie prac legislacyjnych nad projektem, o większą równowagę między uprawnieniami kontrolerów i kontrolowanych.

– Mam wrażenie, że na razie Ministerstwo Finansów skupiło się na poszerzaniu możliwości i uprawnień swoich funkcjonariuszy, podatnikom dodając tylko obowiązków – tłumaczy.

Eksperci podkreślają, że niezależnie od kontroli celno-skarbowej, która, w uproszczeniu mówiąc, ma zastąpić to, co jest teraz robione w ramach kontroli skarbowej, zostają inne procedury, o których mówi ordynacja podatkowa. – Fiskus nadal będzie mógł przeprowadzać czynności sprawdzające, w tym kontrolę krzyżową u kontrahenta, kontrolę podatkową i postępowanie podatkowe – wyjaśnia Piotr Świniarski. – Będzie więc miał sporo możliwości weryfikowania podatników.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora: p.wojtasik@rp.pl

Sprawdzą zanim wystartujesz

Projekt ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej przewiduje możliwość sprawdzenia podatnika jeszcze przed rozpoczęciem przez niego działalności gospodarczej. W ten sposób fiskus chce zapobiegać powstawaniu firm krzaków służących tylko do przeprowadzenia przestępczych operacji. Ta możliwość ma dotyczyć m.in. podmiotów, które chcą zajmować się wyrobami akcyzowymi.

Warto jednak wspomnieć, że fiskus już teraz próbuje prześwietlać firmy jeszcze przed ich rejestracją. Jak pisaliśmy w „Rzeczpospolitej" z 8 sierpnia 2013 r. („Na młode firmy obława"), zdarza się, że urzędnicy jeszcze przed nadaniem NIP przesłuchują członków zarządu, wypytują o miejsce prowadzenia działalności, zaplecze techniczne. Fiskus wymaga też składania dodatkowych – oprócz zgłoszenia NIP – oświadczeń. Choć w przepisach nie ma podstawy prawnej do takich działań.