Tylko 182 osoby otrzymały pieniądze za niepożądane skutki szczepienia

Prawnicy są zgodni: choć wielu pyta o kompensatę, rzadko kto spełnia kryteria jej przyznania.

Publikacja: 13.12.2022 19:11

Tylko 182 osoby otrzymały pieniądze za niepożądane skutki szczepienia

Foto: Fotorzepa/ Jakub Mikulski

Osoby, które doznały poważnego działania niepożądanego po szczepieniu przeciwko Covid-19 wciąż mogą złożyć wniosek o odszkodowanie. Jeśli z powodu powikłań były hospitalizowane przed 27 stycznia 2022 r., czyli przed wejściem w życie ustawy powołującej Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych, mają czas tylko do końca tego roku.

Dla nielicznych

Od początku działalności Funduszu Kompensacyjnego do rzecznika praw pacjenta wpłynęło 1351 wniosków o przyznanie świadczenia. Na ten krok decyduje się jedna osoba na 16 900 zaszczepionych przeciwko Covid-19, a jeden wniosek przypada na 47 700 wykonanych szczepień.

– Potwierdza to dotychczasowe obserwacje wskazujące na wysoki poziom bezpieczeństwa szczepień. Pokazuje też, że choć poważne działania niepożądane zdarzają się bardzo rzadko, to dzięki temu potrzebnemu narzędziu osoby, które wymagają wsparcia w związku z doznaną dolegliwością, mogą liczyć na szybką pomoc finansową – podkreśla Bartłomiej Chmielowiec, rzecznik praw pacjenta.

Nie każdy jednak, kto doznał działania niepożądanego po szczepieniu, może liczyć na wsparcie finansowe z funduszu. Wniosek o odszkodowanie można złożyć w ciągu pięciu lat po podaniu szczepionki, o ile wystąpią działania wymienione w charakterystyce produktu leczniczego, w wyniku których pacjent wymagał hospitalizacji przez przynajmniej 14 dni albo dojdzie do wstrząsu anafilaktycznego. Można go złożyć przed upływem roku od zakończenia hospitalizacji.

Prawnicy zajmujący się prawem medycznym przyznają, że zapytań o świadczenia z Funduszu Kompensacyjnego jest dużo.

– Pacjenci mają wątpliwości, czy spełniają kryteria przyznania świadczenia. Bardzo często, mimo ewidentnego związku przyczynowo-skutkowego między szczepieniem a powikłaniami, nie spełniają warunków jego wypłaty, bo w szpitalu spędzili np. dziewięć dni i dopiero po kilkudniowej przerwie zostali przyjęci na rehabilitację, także w szpitalu, a z dokumentacji nie wynika jasno, że ta druga hospitalizacja była konsekwencją szczepienia. Taka przerwa w hospitalizacji sprawia więc, że świadczenie im nie przysługuje – mówi Jolanta Budzowska, radca prawny z kancelarii BFP. Podkreśla jednak, że zawsze znajdzie się ktoś o krok od granicy. Dlatego po blisko roku obowiązywania nowych przepisów należy się im przyjrzeć i ewentualnie zmienić kryteria, dostosowując do realiów.

Rzecznik rozpatrzył już 1191 spraw, czyli 88 proc. wniesionych dotychczas wniosków. Zaledwie w 182 wydana została decyzja o przyznaniu świadczenia kompensacyjnego – na łączną kwotę 3,6 mln zł.

Czytaj więcej

Kompensata za NOP: płatny wniosek zniechęci nie tylko antyszczepionkowców

Skuteczne odwołania

Pacjenci radzą sobie z odmownymi postanowieniami rzecznika praw pacjenta i skutecznie się odwołują. WSA w Warszawie uchylał postanowienia odmawiające wszczęcia postępowania w sprawie wniosku o przyznanie świadczenia z Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych (np. V SA/Wa 961/22, V SA/Wa 668/22).

Jak podaje rzecznik, średnia wysokość przyznanego świadczenia to niemal 20 tys. zł. Pięciu pacjentów otrzymało najwyższą możliwą kwotę, czyli 100 tys. zł. W szpitalu spędzili ponad 120 dni. Prawie połowa przypadków przyznania świadczenia (88) dotyczy wstrząsu anafilaktycznego, który wymagał obserwacji pacjenta na szpitalnym oddziale ratunkowym lub izbie przyjęć albo krótkiej hospitalizacji. Pozostałe sprawy, które kwalifikowały się do przyznania świadczenia, dotyczyły najczęściej takich działań niepożądanych jak zespół Guillain-Barré (26), czyli porażenie mięśni, małopłytkowość immunologiczna lub małopłytkowość z zakrzepicą (13), zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia (13), zakrzepica naczyń żylnych mózgu lub zatok opony twardej (8), porażenie nerwu twarzowego lub paraliż twarzy (5), parestezje lub niedoczulica (5).

Od 2023 r. Fundusz obejmie wszystkie szczepienia obowiązkowe, także te z kalendarza szczepień dzieci i młodzieży, i te dla osób dorosłych (np. przeciwko wściekliźnie czy ospie wietrznej). Świadczenie będzie mogło przysługiwać, gdy działanie niepożądane wystąpi po szczepieniu wykonanym, począwszy od 1 stycznia 2023 r.

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Radosław Tymiński, radca prawny

Przesłanki uzyskania świadczenia są bardzo rygorystycznie określone. Gdyby nie to, spraw byłoby zapewne dużo więcej. Warto przypomnieć, że uzyskać odszkodowanie można w ciągu pięciu lat po podaniu szczepionki, o ile wystąpią działania wymienione w charakterystyce produktu leczniczego, w wyniku których pacjent wymagał hospitalizacji przez przynajmniej 14 dni albo dojdzie do wstrząsu anafilaktycznego. Dwa tygodnie w szpitalu to bardzo długi czas, a wstrząsy zdarzają się niezmiernie rzadko.
Przepisy dotyczące Funduszu Kompensacyjnego są świeże. Wszyscy się ich uczymy, eksperci zasiadający w komisji przy rzeczniku praw pacjenta też. W sprawie możliwości uzyskania świadczenia kompensacyjnego udzieliłem kilkunastu konsultacji prawnych. Prowadzę też jedną sprawę przed wojewódzkim sądem administracyjnym, w której odwołaliśmy się od decyzji odmownej w sprawie przyznania świadczenia.

Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego