Prof. inż. Robert Jankowski: Gdzie ziemia może się trząść

Takie zjawiska występują także na terenie Polski – podkreśla prof. inż. Robert Jankowski z Politechniki Gdańskiej.

Publikacja: 10.02.2023 03:00

W trzęsieniu ziemi w Turcji i Syrii (na zdjęciu: zniszczenia w mieście Aleppo) zginęło ponad 20 tys.

W trzęsieniu ziemi w Turcji i Syrii (na zdjęciu: zniszczenia w mieście Aleppo) zginęło ponad 20 tys. osób

Foto: afp

Czy może nas zaskakiwać intensywność trzęsienia ziemi, do którego doszło w Turcji i Syrii?

Nie, dlatego że trzęsienia ziemi zdarzały się w przeszłości, zdarzają się i będą się zdarzały. Z tymi zjawiskami żyjemy od zawsze, one są związane z przesuwaniem się płyt tektonicznych. Przypomnę, że poprzednie trzęsienie ziemi o podobnej liczbie ofiar śmiertelnych miało miejsce w 2011 roku w Japonii. Zatem na kolejne o takiej intensywności musieliśmy czekać stosunkowo długo.

Czytaj więcej

Małgorzata Olasińska-Chart z Polskiej Misji Medycznej: Syria bez żadnej pomocy

Dlaczego mówimy o tysiącach ofiar?

Najwięcej ofiar śmiertelnych jest spowodowanych uszkodzeniami w konstrukcjach budowlanych, w wyniku czego dochodzi do zawalenia albo części konstrukcji, albo całej – głównie budynków mieszkalnych. Oczywiście w wielu miejscach na świecie, w krajach sejsmicznych, projektujemy je w taki sposób, aby były odporne na wstrząsy, natomiast trudniejsza sytuacja jest w krajach nieco biedniejszych. Turcja jest w lepszej sytuacji niż Syria. Po poprzednim trzęsieniu ziemi w 1999 r. zmienione zostały normy budowlane, które miały wymusić lepsze projektowanie. Niemniej dotyczą one nowych konstrukcji, tych, które są obecnie budowane. Wiele ze starszych obiektów nie jest prawidłowo użytkowanych, właściciele nie zawsze dbają o ich stan techniczny, ale też same konstrukcje ulegają degradacji, bo czas czyni swoje. To powoduje, że są bardziej osłabione niż w momencie, gdy były oddawane do użytku.

Jakie regiony świata w najbliższym czasie mogą nawiedzić trzęsienia ziemi?

To rejony, które znajdują się na obrzeżach Pacyfiku, wzdłuż północnej i południowej Ameryki, a także wzdłuż zachodniej części tego oceanu – Kamczatka, Wyspy Japońskie, aż po Indonezję i Nową Zelandię. W Europie mówimy głównie o południowej części kontynentu: Turcji, Grecji i Włochach, ale trzęsienia ziemi mogą też wystąpić w Islandii czy Rumunii. To miejsca, gdzie ścierają się płyty tektoniczne.

Czy terytorium Polski jest wolne od takich zjawisk sejsmicznych?

W Polsce również występują trzęsienia ziemi i są zapiski historyczne, które to potwierdzają. Oczywiście nie są one tak intensywne, nie mają tak dużych magnitud jak te, które wystąpiły w Turcji i Syrii. Większym zagrożeniem jest południe Polski, np. Podhale, gdzie trzęsienia ziemi zdarzają się raz na kilkadziesiąt lat. Przypomnę, doszło do niego także w 2004 roku w Polsce północno-wschodniej, przy czym intensywność tych wstrząsów sejsmicznych była stosunkowo niska.

Ostatnie poważne trzęsienie ziemi na terytoriach polskich opisał Jan Długosz. Wystąpiło ono w 1443 r. Zginęło wtedy kilkadziesiąt osób.

To trzęsienie ziemi było prawdopodobnie największym na ziemiach Polski w przeciągu ostatniego tysiąca lat. Z zapisków historycznych wynika, że na naszych ziemiach co 200–300 lat zdarzały się trzęsienia ziemi, które powodowały ofiary śmiertelne lub istotne uszkodzenia konstrukcji budowlanych. Ze statystycznego punktu widzenia możemy wnioskować, że za jakiś czas może zatem dojść w Polsce do kolejnego, ale na pewno nie na taką skalę – przynajmniej nic na to nie wskazuje – z jaką wystąpiło w Turcji i Syrii.

Czy może nas zaskakiwać intensywność trzęsienia ziemi, do którego doszło w Turcji i Syrii?

Nie, dlatego że trzęsienia ziemi zdarzały się w przeszłości, zdarzają się i będą się zdarzały. Z tymi zjawiskami żyjemy od zawsze, one są związane z przesuwaniem się płyt tektonicznych. Przypomnę, że poprzednie trzęsienie ziemi o podobnej liczbie ofiar śmiertelnych miało miejsce w 2011 roku w Japonii. Zatem na kolejne o takiej intensywności musieliśmy czekać stosunkowo długo.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Klęski żywiołowe
Wybuch wulkanu w Indonezji. Ewakuowano ponad 12 tys. osób
Klęski żywiołowe
Tornada pustoszą Oklahomę. Są zabici, są ranni, ogłoszono stan klęski żywiołowej
Klęski żywiołowe
W Tajwanie w nocy zatrzęsła się ziemia. Już ponad 1 000 wstrząsów wtórnych
Klęski żywiołowe
Dubaj walczy ze skutkami powodzi. Lotnisko wraca do normalnej obsługi pasażerów
Klęski żywiołowe
Dubaj usuwa straty po ulewnych deszczach. Czy winę ponosi zasiewanie chmur?
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił