Starcie światów, nie tylko partii

[b]Rz: Powiedział pan ostatnio w „Rz”, że komitety honorowe w tej kampanii prezydenckiej nie będą miały żadnego znaczenia. Bo ta kampania będzie zupełnie inna niż te, które były dotąd. Dlaczego?[/b] [wyimek]"Rz" rozpoczyna nową serię sondaży prezydenckich. Od dziś wyniki będą się ukazywać co tydzień - [b][link=http://www.rp.pl/artykul/479910_Liczy_sie_dwoch_kandydatow_.html" "target=_blank]zobacz najnowsze badania[/link][/b][/wyimek]

[b]Eryk Mistewicz:[/b] Ta kampania odesłała do lamusa wszystkie klasyczne elementy. Komitety honorowe, żony i dzieci kandydatów, baloniki i objazdy po kraju, oficjalne strony internetowe, a nawet debaty przedwyborcze kandydatów – w tej akurat kampanii zupełnie straciły na ważności. To nie na tym polu zostaną rozegrane te wybory.

[b]Wszystko mamy odstawić do lamusa?[/b]

Nie ma podręcznika na kampanię prowadzoną w takich warunkach wrażliwości społecznej. To będzie kampania, jakiej nigdzie nie było. Kampania symboliczna.

[b]Dlaczego właściwie tragedia smoleńska ma mieć takie konsekwencje dla przebiegu kampanii prezydenckiej? [/b]

Nastąpiło starcie dwóch światów, nie tylko dwóch partii, z silnymi emocjami w całej populacji, do której dotarła poruszająca opowieść. Jak w żadnych wyborach nawet nie zaczęli się liczyć kandydaci z pozycji trzeciej czy czwartej, w badaniach trudno im wyjść nawet powyżej 5 procent. To będzie bardzo ostra kampania.

[b]W czym ta ostrość miałaby się przejawiać?[/b]

W ostrej, bezkompromisowej, twardej linii podziału. Najtwardszej od 1989 roku.

[b]A rola mediów w kampanii? Też są nieważne?[/b]

Tu – na styku media, politycy, odbiorcy – rzeczywiście zaszły zmiany. Od dawna politycy starali się ponad mediami znaleźć własny język z wyborcą. Platforma zorganizowała miesięczny festiwal prawyborów, w którym media sprowadzono do parteru z pamiętnym „Halo, Kubo, jaki nastrój na Politechnice?”.

PiS postąpił podobnie na konferencji prasowej lidera, który na nią nie przyszedł, bo to, co miał do powiedzenia, nagrał na YouTube.

W wydanej właśnie „Anatomii władzy” stawiam tezę, że politycy coraz bardziej potrafią obejść się bez mediów, nie wchodząc w zobowiązania, nie przyjmując oferty „Tusku musisz”. Niezależnie, o jakiej partii mówimy. Równolegle zwiększa się rola mediów społecznościowych jako miejsca gromadzenia się fanów, wyznawców, supporterów, najbardziej aktywnych bojowników opowiedzianej sprawy i mocnego przekazu. To bardzo interesujący proces.

[b]Nie rozumiem jednak, dlaczego uważa pan, że debaty między kandydatami są w tej kampanii niepotrzebne? Przecież to „sól” każdej kampanii? Także w Polsce to właśnie one często rozstrzygały o ostatecznym wyniku.[/b]

Tak, to, jak mówią Francuzi, „msza demokracji”. Tylko proszę pamiętać, że to nie kwestie merytoryczne decydują o wygranej bądź przegranej uczestników debaty, nie kwestie programowe przyciągają miliony ludzi przed ekrany. Ale to, czy kandydat zareagował z refleksem, jaką zrobił minę, czy sprowokował konkurenta, nie podając mu ręki, czy ograł go, wyprowadzając na tysiąc sposobów z równowagi. To teatr i tylko teatr. Przecież „program” i „merytorykę” tak Jarosława Kaczyńskiego, jak i Bronisława Komorowskiego znamy od 20 lat. Co najmniej. Przecież to nie kwestie ich stosunku do deficytu budżetowego, traktatu lizbońskiego i reakcji na kryzys w Grecji zadecydują, który z nich teraz zostanie prezydentem.

[b]To co się ma dziać w kampanii?[/b]

Polityka wypoważniała na chwilę. Później zapewne znów wróci w naturalne koleiny. W tej chwili jednak jest daleka od teatralnej debaty, gdzie zwycięża ten, kto lepiej wykona wyuczony gest zwycięstwa na koniec programu. Albo wyzwie drugiego z większą klasą, tak aby poszło mu w pięty. Nie widzę interesu, poza interesem stacji telewizyjnych, przeprowadzenia takich debat. Kandydatom nic one nie dadzą.

[wyimek]Nie ma kampanii merytorycznych. Tak jak nie ma ciepłego śniegu. Te słowa się wykluczają[/wyimek]

[b]Mówi pan: zadecyduje symbolika. Jaka?[/b]

Jedni sprowadzają drogie maszyny, by tuż po końcu żałoby zetrzeć wosk lepiący się na całym Krakowskim Przedmieściu. Aby przeszła radosna Parada Schumana. Aby palenie zniczy połączyć z innymi skojarzeniami, z innymi grobami. A drudzy chcą jeszcze pobyć w ciszy, sami ze sobą. To potężna symbolika, której nie można nie dostrzegać, analizując warunki prowadzenia tej kampanii.

[b]

To tragedia smoleńska, choć rzeczywiście ogromna, ma zdecydować o tym, kto na pięć lat zasiądzie w Pałacu Prezydenckim?[/b]

Wszystkie jej elementy, od chwili podziału delegacji na dwa samoloty, a może i wcześniej, gdy tabloidy zakazały kupowania lepszych maszyn, a może i eskalacji wojny międzyplemiennej, poprzez sposoby reakcji poszczególnych osób i instytucji po 10 kwietnia, aż po wrażliwą materię sposobu prowadzenia samej kampanii. Kto naruszy jej powagę, przegra.

[b]Czyli drugi, obok kampanii, dominujący w ostatnim czasie w mediach wątek „smolenski” faktycznie jest bardzo istotną częścią tej kampanii?[/b]

Ta symbolika, o której mówię, to też budowanie mitu, ale nie na te czy następne wybory. Jedni budują mit, a drudzy, zdając sobie z tego sprawę, ostro z jego powstaniem walczą, czego przejawem był choćby protest antywawelski.

[b]Może w obliczu ogromu tragedii para prezydencka powinna tam spocząć jako symbol wszystkich, którzy zginęli? [/b]

Mówiłem o twardej kampanii także dlatego, że Wawel dla centroprawicy i prawicy, dla ludzi PiS, ale i sporej części PO jest naturalny, dla środowiska „Gazety” stanowi zniewagę. Bardzo twardy podział.

[b]Wciąż jednak nie wiem, co ma się dziać w tej kampanii?[/b]

Niedanie się sprowokować i próby sprowokowania konkurenta. Dbanie o przekaz i własną narrację. Tylko tyle i aż tyle.

[b]Co prawda Władysław Bartoszewski, Kazimierz Kutz, Stefan Niesiołowski nie są w sztabie Komorowskiego, ale swoimi wypowiedziami już chyba popełnili błąd?[/b]

Nie, są politycznymi testerami.

[b]Testerami?[/b]

Sprawdzają, jak daleko można się posunąć. Kiedy pojawi się opór. Jak będzie duży. Skąd przyjdzie. Znów elementarz prowadzenia kampanii. Oni chcieliby do przodu, a ich konkurenci jeszcze mówią: chwilka. Obóz PiS będzie odwlekał tak długo, jak to tylko możliwe, otwarte starcie, wiedząc, że w takim starciu może tylko popełniać błędy, nie zapanuje nad swoim przekazem.