Oleksy: Kaczyński może trafnie prognozować rozwój sytuacji

[b]Obrzydzenie czy tęsknotę czuje pan teraz, gdy myśli o polityce?

Józef Oleksy, były premier, polityk SLD:[/b] Nie mam uczucia tęsknoty, bo swoje już zrobiłem. Ale narasta zniechęcenie.

[b]Dlaczego? [/b]

Bo polityka jest grą, w której muszą być cele. Zrozumiałe dla większości społeczeństwa. A władza musi być – brzmi to patetycznie, ale będę się upierał – służbą. To zanika, co jest wynikiem oligarchizacji partii. O wszystkim decydują liderzy i wąskie grona ich współpracowników. Słabnie demokracja wewnątrzpartyjna. Przybywa konferansjerów politycznych, ubywa polityków z głęboką wiedzą i poczuciem służby publicznej.

[b]To dotyczy wszystkich partii? [/b]

Wszystkich. A niektórych szczególnie.

[b]Także SLD? [/b]

Obawiam się, że i ta partia nie jest na to zupełnie odporna. A w skali państwa partyjne oligarchie, gdy już zdobędą władzę, jej utrzymanie traktują jak cel pierwszoplanowy.

[b]Rozumiem, że to przytyk do obecnego premiera. On nie ma żadnych innych celów?[/b]

Donald Tusk podlega tym samym regułom, ale moja ocena nie wynika z obserwacji tylko jednego ugrupowania. Sam tym procesom też pewnie podlegałem. Choć nigdy nie byłem jednocześnie szefem rządu i liderem partii.

[b]Tusk jest dobrym premierem? [/b]

Jest dobrym premierem. Znalazł kojący język wobec społeczeństwa. Nawet jak się myli, to robi to z wdziękiem. Świadczy za nim też popularność w społeczeństwie.

[b]Słychać zarzut, że jest gnuśny. [/b]

Ale co to znaczy?

[b]Że nic nie robi, a dług publiczny narasta. [/b]

Gdyby dług zależał od woli premiera to by go nie było. Zresztą w tej kwestii polska publicystyka jest bardzo płytka. Wracając do Tuska, uważam, że ma walory, które predestynują go do roli szefa rządu. Nie popełnił dyskredytujących błędów. Natomiast efekty rządzenia będziemy mogli ocenić dopiero po jakimś czasie. Wtedy ocenimy stan zadłużenia, walkę z kryzysem, stosunek Polski wobec zmian w Unii Europejskiej.

Jednak gdy zaczniemy oceniać politykę zagraniczną, to chyba już teraz można powiedzieć o dobrych efektach. Tusk zmniejszył napięcia z dwoma wielkimi sąsiadami, sprowadził do równowagi stosunki – kiedyś bardzo priorytetowe, ale właściwie bez wzajemności – z USA.

[b]Chciałby pan koalicji rządowej SLD z PO? [/b]

Sojusz dzięki sukcesowi Grzegorza Napieralskiego w wyborach prezydenckich uzyskał zdolność koalicyjną. Wszystko wskazuje na to, że po wyborach mogłaby powstać koalicja z PO. Jest tylko pytanie, czy Platforma do tego dojrzewa. Myślę, że tak.

[b]Zadziałałaby taka koalicja? [/b]

To kwestia tego, czy byłaby to koalicja partnerska czy "przystawkowa". Ta druga nie wchodzi w rachubę, bo SLD jest na to zbyt silny. Zasady partnerstwa trzeba będzie omówić. Dla mnie jest oczywiste, że po wyborach parlamentarnych będzie dyskusja o koalicji PO – SLD.

[b]A może wariant drugi: koalicja SLD z PiS? Nawet gdyby PO wygrała, to liczniejsze byłyby zsumowane kluby PiS i SLD. [/b]

Teoretycznie to możliwe, partie parlamentarne mogą się tak układać. Ale dziś nic na to nie wskazuje. Przywództwo Jarosława Kaczyńskiego wyklucza możliwość takiej koalicji.

[b]Dlaczego? [/b]

On przybrał – nie wiem na ile świadomie – cechy, które czynią go bardzo trudnym partnerem. Taka forma przywództwa może mu pasować wewnątrz własnej partii, ale będzie przeszkodą w relacjach koalicyjnych. Nie chcę dezawuować jego osoby. Nawet wydaje mi się, że rozumiem więcej z jego działań niż inni. On jest typem lidera nie na czas spokoju, ale raczej na czas walki.

[b]Co pan zrozumiał z jego motywacji? Jest metoda w tym, co robi Kaczyński?[/b]

Uważam, że ma plan polityczny. Mógł dojść do wniosku, że będą rosły napięcia społeczne, że wzrost gospodarczy nie będzie wyznacznikiem dostatniej przyszłości. Zwłaszcza że sam się zastanawiam, z czego ma wynikać wzrost gospodarczy Polski, gdyby eksport przestał być dźwignią. Z popytu, który będzie ograniczany w czasie walki z deficytem budżetowym? Uczestniczyłem w kilku dyskusjach, z których płynęły smutne konkluzje, że Polska nie ma motorycznych specjalizacji, które zagwarantują dynamikę rozwoju.

Kaczyński mógł dojść do wniosku, że nasilą się napięcia i będzie rosło niezadowolenie społeczne. Zakładam, że przyjął filozofię walki, nieuchronnej polaryzacji społeczeństwa. Dzielenie, które mu się zarzuca, może być świadomym działaniem.

Przy czym on może mieć dużo racji, bo sielankowe dążenie do bezkonfliktowego społeczeństwa jest dość trudne do wyobrażenia.

[b]Tylko czy po drodze PiS mu się nie rozpadnie? [/b]

Przy silnym przywództwie partie się nie rozpadają. Będzie się tam dużo działo, ale nic więcej niż secesja.

[b]W PO też dużo się dzieje. [/b]

Platforma ma wielki stan posiadania.

[b]Konfitury?[/b]

Oczywiście. Partia to nie tylko wierchuszka, ale i dolne szczeble. W przypadku partii rządzącej do tych konfitur wciąż przychodzi wielu chętnych. Niezadowolenie się zacznie, gdy nie stanie konfitur. Wtedy też zaczną się konflikty.

[b]Czyli nie wierzy pan, że Janusz Palikot utworzy własną partię i będzie to ważna część sceny politycznej? [/b]

Nie. Nawet jeśli utworzy, nie będzie to duże wydarzenie. Gdy zapyta pan przeciętnego człowieka, kto to jest Palikot, odpowie, że to ciekawy, oryginalny człowiek, ale dążący wyłącznie do autopromocji.

[b]A SLD Napieralskiego nie jest narażony na żadne wstrząsy? [/b]

Na lewicy było już bardzo wiele secesji i wielu outsiderów. Głosili hasło, że trzeba zbudować nową, lepszą lewicę. To było żałosne, bo wszyscy oni dowiedli, że są bezpłodni w tworzeniu "nowej, lepszej lewicy". Tym bardziej wskazuje to na potrzebę dbałości o zdrowie SLD. Sojusz przeszedł już wiele, więc jego kierownictwo musi dbać, by była to partia otwarta, transparentna, dbała o wartości. By było to ugrupowanie ludzi, którzy się lubią. Czy tak jest, nie wiem do końca.

[b]Chyba nie, skoro słychać o wycinaniu takich ludzi, jak Ryszard Kalisz, Wacław Martyniuk czy Wojciech Olejniczak. [/b]

Nie przyjmuję tego do wiadomości. Nie znam wypowiedzi partyjnych na ten temat. Czytałem o tym w mediach. Co to znaczy "wycięcie"? Że ktoś ich nie lubi? Dlaczego? Dlatego, że są aktywni publicznie i znani?

[b]Jak nie wycinanie, to marginalizacja? [/b]

Ryszard Kalisz jest wartością dodaną. Jest indywidualistą, więc to może drażnić pewne gremia. Nie zgadzam się z tezą, że partia musi być bezbarwna. Zresztą to wyjdzie, gdy będą układane listy do parlamentu. Tak jak wtedy, gdy Wojciech Olejniczak wyciął byłych liderów SLD. Ale takie wycinanie nie będzie dobre dla partii.

[b]Czy to, co się dzieje w TVP, jest testowaniem przyszłej koalicji SLD z PO? [/b]

W jakimś sensie tak. Zdolność koalicyjna musi się kształtować w dłuższym czasie.

[b]Na razie to testowanie koalicyjności słabo wychodzi, bo powszechna opinia jest taka, że SLD ograł w TVP PO. [/b]

Nie wiem, czy tak jest. To są sprawy skryte, nie toczą się publicznie. Są tam zmiany statutowe, prowadzą je ludzie związani z różnymi ugrupowaniami. Wolałbym, by to było bardziej przejrzyste. Chciałbym wiedzieć, czym SLD się kieruje w swych działaniach, bo gdy coś nie wyjdzie, to cała partia będzie za to odpowiadała. I chciałbym wiedzieć – jako obywatel – czy sprawy idą w dobrym kierunku. A żartem mówiąc – gdy słabszy ogrywa silniejszego, to nie jest najgorzej.