– Dziś samorządy mogą inwestować w swój rozwój głównie dzięki funduszom zewnętrznym. Gdy jednak ich zabraknie, co wcale nie jest taką odległą perspektywą, głównym źródłem finansowania staną się dochody własne, z podatków, które zależą od poziomu rozwoju gospodarczego gminy – zaznaczył Jerzy Meysztowicz, członek Rady Programowej Forum Ekonomicznego, podczas panelu „MŚP dla rozwoju regionu – samorządy innowacyjne dla lokalnych firm".
Zatrzymać ucieczkę
W ten sposób uzasadnił potrzebę, by samorządy pełniły bardziej aktywną rolę w budowaniu lokalnego ekosystemu dla produktywnej przedsiębiorczości. Dodatkowym ważnym argumentem jest proces depopulacji większość miast i gmin. – Mieszkańców przed ucieczką do metropolii może powstrzymać atrakcyjna praca i płaca. Takich firm, oferujących takie warunki pracy, najbardziej potrzebują lokalne gospodarki – podkreślał Meysztowicz.
Obecnie większość gmin i miast, jeśli już wspiera rozwój przedsiębiorczości, to zwykle na własną rękę. Jak wyjaśniał prof. Zbigniew Grzymała z SGH, to m.in. efekt tego, że podczas tworzenia reformy samorządowej w 1990 r. samorządom nie powierzono wprost zadań w tym zakresie, raczej kładziono nacisk, by lokalne władze i biznes trzymały się od siebie z daleka. Główną rolę w kreowaniu polityki gospodarczej przejęły władze centralne, a ustawy w tym obszarze nie są odpowiednio konsultowane z samorządami.
Instrumenty wsparcia
Oczywiście samorządy mają pewne instrumenty wsparcia rozwoju przedsiębiorczości. To m.in. możliwości udzielania ulg w podatkach lokalnych, polityka zagospodarowania przestrzennego, w tym tworzenie terenów inwestycyjnych. – Te narzędzia mogą być uzupełnione o pewne instytucjonalne rozwiązania – przekonywał Olgierd Dziekoński, pełnomocnik zarządu województwa kujawsko-pomorskiego ds. rozwoju gospodarczego.
Jego zdaniem pomocny w tym może być innowacyjny projekt Regiogmina, który realizuje właśnie Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego. W ramach tego projektu zdiagnozowano realny stan przedsiębiorczości w regionie i w każdej z gmin, zbadano potencjał dalszego rozwoju, a także przedstawiono rekomendacja dla samorządów. Wśród nich znalazło się m.in. powołanie lokalnych obserwatoriów gospodarczych, tworzenie przez gminy strategii rozwoju gospodarczego zintegrowanych z planem miejscowym czy tworzenie rad ds. przedsiębiorczości z udziałem przedstawicieli samorządów, lokalnych firm i ekspertów.