Pismo do sądu można wysłać nie tylko na Poczcie

Wykładnia prokonstytucyjna

Rozpatrujący zażalenie Naczelny Sąd Administracyjny przyznał, iż zgodnie z literalną wykładnią przepisów firma InPost nie jest co prawda obecnie operatorem wyznaczonym w rozumieniu Prawa pocztowego, ale jednocześnie zaznaczył, że ograniczenie się do wykładni językowej nie jest wystarczające dla oceny „konsekwencji prawnych nadania przez skarżącego przesyłki zawierającej sprzeciw w placówce InPost".

W wyroku podkreślono, że ustalenie znaczenia normatywnego pojęcia "operatora wyznaczonego" jest skomplikowane, bowiem Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi odsyła w tym przedmiocie do ustawy prawo pocztowe, która w art. 3 pkt 13 stanowi, że operator wyznaczony to operator pocztowy obowiązany do świadczenia usług powszechnych. - Dla odkodowania znaczenia tego pojęcia czy też ustalenia, który operator aktualnie pełni funkcję operatora wyznaczonego, niezbędne jest dalsze poszukiwanie stosownych regulacji w tym akcie prawnym – zauważył NSA. W rozdziale 6 prawa pocztowego strona postępowania sądowoadministracyjnego może ustalić, jaka jest procedura powoływania takiego operatora. Nadal jednak nie uzyska informacji, w jaki sposób skutecznie nadać przesyłkę do sądu, by nie ponieść negatywnych tego konsekwencji. Dopiero z art. 178 ust. 1 tej ustawy strona dowie się, że obecnie operatorem wyznaczonym jest - najpewniej - Poczta Polska S.A., która będzie nim w okresie 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy prawo pocztowe. Najpewniej, ponieważ z uwagi na treść tego ostatniego zastrzeżenia strona musi jeszcze zweryfikować, kiedy weszła w życie ustawa prawo pocztowe i obliczyć, zgodnie z zasadami wynikającymi z Kodeksu cywilnego, termin trzyletni.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego stanowisko przyjęte przez WSA budziło poważne wątpliwości co do jego zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawa oraz z prawem do sądu. - W kwestii tak kluczowej w postępowaniu sądowym strona postępowania, w którym nie istnieje przymus adwokacko-radcowski, nie może być bowiem zmuszona do skomplikowanego poszukiwania informacji na temat właściwego sposobu nadania przesyłki do sądu – zaznaczył NSA.

W uzasadnieniu zwrócono uwagę, że od początku 2014 r. wielokrotnie wskazywano w mediach na wybór innego operatora pocztowego, niż Poczta Polska S.A., do doręczania korespondencji z sądów i prokuratur. - Mogło to wywrzeć wrażenie, że po pierwsze dotyczy to również sądów administracyjnych, po drugie pisma procesowe powinny być (a tym bardziej mogą być) wnoszone za pośrednictwem tego operatora pocztowego – stwierdził NSA.

Ostatecznie Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że ustawodawca tworząc ograniczenie dla domniemania wniesienia przesyłki do sądu w dacie jej nadania tylko w przypadku skorzystania z usług "operatora wyznaczonego", wprowadził rozwiązanie, które - w jego literalnym brzmieniu i obecnym kształcie - jest nie do zaakceptowania z punktu widzenia zgodności z Konstytucją, zwłaszcza z prawem do sądu oraz zasadą demokratycznego państwa prawa. – Rolą sądów jest w takim przypadku zapewnienie takiej wykładni przepisów procesowych, które umożliwią stronom postępowań sądowoadministracyjnych realizację prawa do sądu – zauważył NSA, który stanął na stanowisku, że „efekt taki można uzyskać poprzez informowanie stron o wynikającym z art. 83 § 1 p.p.s.a. obowiązku korzystania z usług Poczty Polskiej S.A.". - W przypadku braku takiego pouczenia, prokonstytucyjna wykładnia celowościowa, funkcjonalna i systemowa powołanego przepisu prowadzi do uznania, że nadanie pisma przez stronę postępowania za pośrednictwem innych operatorów pocztowych jest dopuszczalne – stwierdził sąd.