RPO do TK: wznawianie spraw frankowych także po wyroku ws. Dziubaków

Skarżący zawarł z bankiem dwie umowy kredytu hipotecznego indeksowane kursem CHF: w kwocie 1 mln 250 tys. zł oraz w kwocie 3 mln 200 tys. zł. Jako zabezpieczenie ustanowiono hipoteki kaucyjne. W 2013 r. bank wystąpił przeciwko skarżącemu do sądu o wydanie nakazu zapłaty na kwotę 9 mln 942 tys. zł. Sąd Okręgowy uwzględni pozew i wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Skarżący nie wniósł zarzutów od nakazu zapłaty.

W 2020 r. skarżący wniósł zaś skargę o wznowienie postępowania w związku z orzeczeniem TSUE wydanym 3 października 2019 r. w sprawie Dziubak C – 260/18. Jako podstawę wznowienia wskazał art. 401¹ k.p.c. Sąd Okręgowy odrzucił skargę z uwagi na nieoparcie jej na ustawowej podstawie, bo w żądanie wznowienia postępowania na podstawie wyroku TSUE nie jest objęte normą art. 401¹ k.p.c. Sąd Apelacyjny podtrzymał to postanowienie. Wskazał, że art. 401¹ k.p.c. przewiduje możliwość wznowienia postępowania jedynie w przypadku wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny. Skargę kasacyjną skarżącego Sąd Apelacyjny odrzucił jako niedopuszczalną.

Czytaj więcej

Konsumenci

Sprawy frankowe po roku od wyroku TSUE ws. Dziubaków

Nie ma podstaw by banki żądały wynagrodzenia za korzystanie z kapitału w przypadku stwierdzenia p...

W opinii RPO, wznowienie postępowania po wyroku TSUE jest dopuszczalne, bo wynika i z Konstytucji, i z prawa unijnego. Zasada zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa oznacza zaś, że jednostka ma prawo oczekiwać od władzy czytelności, przejrzystości, poszanowania zasad systemowych gwarantujących ochronę praw człowieka.

Interpretacja przepisów dotyczących wznowienia postępowania winna opierać się o względy celowościowe i systemowe. Nadanie nadrzędnego znaczenia wymogom formalnym może doprowadzić do istotnego utrudnienia w dochodzeniu praw przez obywateli, a przede wszystkim konsumentów, którzy podlegają szczególnej ochronie w prawie UE. Dotychczasowa praktyka sądowa dotycząca rozpoznawania spraw konsumenckich, wskazuje na niski poziom zapewniania skuteczności prawa unijnego i ochrony słabszej strony stosunku prawnego.

- Nie sposób zatem zgodzić się z poglądem opowiadającym się za niemożnością wznowienia postępowania na podstawie art. 401¹ k.p.c., w sytuacji wydania przez TSUE orzeczenia - wskazuje RPO.

Rzecznik zauważa, że zgodnie z art. 272 § 2a ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy zostało wydane orzeczenie TSUE, które ma wpływ na treść wydanego orzeczenia.

- W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego od lat obecny jest pogląd, że interpretacyjne oraz zakresowe wyroki TK mogą stanowić podstawę do wznowienia postępowania sądowo-administracyjnego. Analogicznie, w orzecznictwie NSA przesądzono, że podstawą wznowienia postępowania sądowo-administracyjnego może być orzeczenie TSUE - wskazuje RPO. - Różnicowanie dostępności wznowienia postępowania po wyroku TSUE - w zależności od tego, czy mamy do czynienia z procedurą cywilną, czy sądowo-administracyjną - należy uznać za niekonstytucyjne. Sytuacja taka jest niedopuszczalna w demokratycznym państwie prawnym - dodaje.

Czytaj więcej

Nieruchomości

Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok ws. frankowiczów

W czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, iż sądy krajowe nie mogą uzupełniać...

Rzecznik napisał, iż zdaje sobie sprawę, że wymóg sprawiedliwego postępowania zakłada dostosowanie jego zasad do specyfiki rozpoznawanych spraw oraz, że sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu cywilnym nie jest urzeczywistniana w identyczny sposób jak w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Zauważa jednak, że w tej sprawie następuje niejednakowe traktowanie osób mających tę samą cechę relewantną (istotną), tj. tych, wobec których zapadły prawomocne orzeczenia na gruncie postępowania cywilnego oraz sądowo-administracyjnego oparte na błędnej wykładni przepisów prawa unijnego, o której orzekł TSUE.

Rzecznik podkreśla, że dzięki uznaniu wyroku TSUE za podstawę wznowienia postępowania, konsumenci zyskaliby realną możliwość wzruszania prawomocnych orzeczeń w trybie skargi o wznowienie postępowania.