Czy pozwy zbiorowe to realna odsiecz dla opcji

Nie ma przeszkód, by przynajmniej część sporów o opcje rozpatrzyć jako pozwy zbiorowe. Są jednak wątpliwości, czy będą one skuteczne

Publikacja: 26.02.2009 06:56

Czy pozwy zbiorowe to realna odsiecz dla opcji

Foto: Fotorzepa, Rob Robert Gardziński

Jedno jest pewne: nadzieja na wykorzystanie pozwów zbiorowych do takich sporów zapewne przyśpieszy wprowadzenie tej nowej procedury w Polsce, o czym mówi się już od kilku lat.

Na wtorkowym posiedzeniu rząd zobowiązał ministra sprawiedliwości do przyśpieszenia prac nad projektem ustawy o pozwach zbiorowych, tak by trafił dzisiaj pod obrady Komitetu Rady Ministrów.

[srodtytul]Wspólnie przeciw bankom[/srodtytul]

– Nie ma przeszkód, by pozwy np. o ustalenie nieważności umów opcyjnych skorzystały z tej ścieżki – wskazuje prof. Andrzej Jakubecki z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, członek zespołu Komisji Kodyfikacyjnej, która projekt ustawy o pozwach zbiorowych przygotowała. – Wymaga się bowiem, by roszczenia były takie same, a nie te same, by istotne okoliczności, faktyczne żądania były wspólne – to też mamy. Trudniej będzie wykazać, że oparte są na jednakowej podstawie faktycznej lub prawnej, zwłaszcza w wypadkach, w których chodzi o bardziej skomplikowane umowy. Część z nich to zapewne jednak umowy powtarzalne i te łatwiej będzie zakwalifikować do wspólnego pozwu.

– Z całą pewnością część opcji da się podciągnąć pod procedurę pozwu zbiorowego, większość tych umów była raczej standardowa – uważa prof. Aleksander Chłopecki z Uniwersytetu Warszawskiego, specjalista prawa papierów wartościowych. – Zebrać można je w podgrupy, tak samo różne żądania, a w zależności od konkretnej sytuacji i podstawy prawnej można się domagać modyfikacji umowy z bankiem albo orzeczenia jej nieważności.– Jeden pozew zbiorowy może rozstrzygnąć wiele spraw – dodaje adwokat Paweł Pietkiewicz z CMS Cameron McKenna. Ale zaraz dodaje, że musiałoby być co najmniej tyle pozwów, ile banków zawierających umowy opcji, a im bardziej one się różnią, tym użyteczność ich będzie mniejsza.

[srodtytul]Więcej PR niż pomocy[/srodtytul]

– Pozew zbiorowy przewidziano do bardzo podobnych spraw, a umowy opcyjne zapewne znacznie się różnią. Poza tym wolałbym, aby to nowe narzędzie testowano na prostszych sprawach. Większe mam zaufanie i większą widzę skuteczność w zwykłym indywidualnym procesie cywilnym – powiedział „Rz” Jakub Jacyna, rzecznik Warszawskiej Rady Adwokackiej.

– Wszystkim, którzy wystąpią na drogę pozwu zbiorowego, by unieważnić umowy opcji, mówię „szczęść Boże”. Jestem jednak bardzo sceptyczny co do skuteczności niesprawdzonej w polskich warunkach instytucji pozwu zbiorowego – wskazuje z kolei adwokat Piotr Nowaczyk, prezes Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej. – Tym bardziej że chodzi o niebanalne żądania: unieważnienie dość skomplikowanych umów opcyjnych na podstawie np. klauzuli rebus sic stantibus. Niestety w tych propozycjach, radach przedkłada się pomysły modne, by nie powiedzieć piarowskie, nad skuteczne. Nic nie zastąpi sprawnych sądów, dobrze prowadzonego procesu.

[srodtytul]Narzędzie z USA[/srodtytul]

Ojczyzną pozwów zbiorowych są Stany Zjednoczone, ale to wygodne zwłaszcza dla powodów (poszkodowanych) narzędzie zdobywa obywatelstwo w krajach europejskich. Dość różnie przyjmowane są modele (i ograniczenia). Obecna dyskusja wokół zastosowania ich do opcji może wpłynie na polski kształt tej instytucji (szczegóły projektu w ramce).

[ramka][b]Formalności, których trzeba dopełnić[/b]

- z pozwem może wystąpić minimum dziesięć osób;

- roszczenia ich muszą być jednego rodzaju;

- i oparte na jednakowej podstawie faktycznej lub prawnej;

- wszyscy muszą ustalić jednakowe żądania;

- przystąpienie do grupy wymaga pisemnego oświadczenia;

- przed sądem występuje przedstawiciel grupy reprezentowany przez adwokata (radcę);

- zrzeczenie czy ograniczenie żądania wymaga zgody połowy członków grupy;

- koszty procesu członkowie grupy ponoszą proporcjonalnie.Postępowanie składać się ma z czterech etapów: badania dopuszczalności pozwu zbiorowego; w razie zgody sądu inicjatorzy ogłaszają zasady przyłączenia się do listy; postępowania dowodowego, tyle że wspólne; wykonania wyroku i rozliczenia kosztów.[/ramka]

Jedno jest pewne: nadzieja na wykorzystanie pozwów zbiorowych do takich sporów zapewne przyśpieszy wprowadzenie tej nowej procedury w Polsce, o czym mówi się już od kilku lat.

Na wtorkowym posiedzeniu rząd zobowiązał ministra sprawiedliwości do przyśpieszenia prac nad projektem ustawy o pozwach zbiorowych, tak by trafił dzisiaj pod obrady Komitetu Rady Ministrów.

Pozostało 91% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"