Grzywna szybko wpłacona do sądu nie gwarantuje szybkiego zatarcie skazania

Skarżący nie mógł zrozumieć, dlaczego sąd nie może przyjąć płatności od razu, a skazany nie ma prawa dobrowolnie wykonać wyroku, nie czekając na ponaglenia sądu.

W ocenie Rzecznika sprawa ta pokazuje systemowy problem. Dopóki bowiem akta takiej sprawy pozostają w sądzie odwoławczym (do chwili sporządzenia pisemnego uzasadnienia jego wyroku), to prawomocny wyrok nie może być wykonany. A zanim akta nie wrócą do sądu I instancji, obywatel nie może uiścić grzywny.

Jednocześnie w tym okresie nie może się zacząć bieg okresu zatarcia skazania - tym samym następuje jego przedłużenie (w razie skazania tylko na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania).

Tymczasem zgodnie z art. 9 § 1 Kodeksu karnego wykonawczego postępowanie wykonawcze wszczyna się „bezzwłocznie", gdy orzeczenie stało się wykonalne - przypomina RPO. Czynności techniczne są wykonywane w sądzie I instancji.

Rozpoczęcie biegu terminu na zatarcie skazania determinuje moment uiszczenia kwoty grzywny w kasie sądu lub wpłaty na jego rachunek bankowy. Musi to być poprzedzone wpisaniem grzywny do dziennika należności sądowych. Oznacza to, że od sprawności czynności procesowych (konieczność odpowiedniego zarządzenia) oraz czynności technicznych (konieczność wpisu grzywny do dziennika należności) zależy moment, w którym prawomocnie skazany może wykonać karę grzywny.

W ocenie RPO problem może mieć szerszy charakter. Dlatego poprosił Ministra Sprawiedliwości o ocenę jego skali oraz rozważenie zmiany stanu prawnego w tym zakresie.