Strata OFE w pierwszym półroczu

Jeszcze w maju wydawało się, że pierwsza połowa roku okaże się udana dla otwartych funduszy emerytalnych i mogą one osiągnąć kilkuprocentowy zysk. Czerwiec nie pozostawił jednak złudzeń. Spadki na giełdzie odbiły się na wynikach OFE. Główne indeksy giełdowe WIG i WIG20 spadły – odpowiednio – o ponad 6 proc. i prawie 10 proc.

Jeden z zyskiem

W samym tylko czerwcu fundusze zanotowały 3,3-proc. stratę, a w ciągu pierwszych sześciu miesięcy roku ich wynik to średnio -0,63 proc. Jednemu tylko OFE udało się wypracować zysk w pierwszym półroczu: fundusz Nordea zarobił 0,4 proc. Najsłabszy wynik to -1,8 proc. i należy do funduszu Aegon.

– W pierwszym półroczu spadały ceny zarówno polskich akcji, jak i obligacji skarbowych. W takim otoczeniu rynkowym dodatnia stopa zwrotu Nordea OFE prezentuje się przyzwoicie. Dobre wyniki inwestycyjne funduszu to zasługa przede wszystkim dobrej selekcji w akcji – tłumaczy Marcin Petelski, główny zarządzający portfelem akcji w Nordea PTE.

Ewa Radkowska-Świętoń, wiceprezes i szefowa inwestycji w ING PTE mówi, że choć po wynikach OFE nie można tego wywnioskować, to w ostatnich sześciu miesiącach wiele się działo zarówno na rynku akcji, jak i obligacji. – Mieliśmy do czynienia z dużą zmiennością na obu tych rynkach. Rentowności 10-letnich obligacji skarbowych zanotowały ruch w dół do ok. 3 proc. i odbicie do 4,5 proc. Ruch, choć mniejszy, widać było także na papierach o krótszym okresie zapadalności. Wynikało to z sytuacji globalnej i dawało dużo przestrzeni do grania na tym rynku – mówi Radkowska-Świętoń.

Polski rynek akcji był jednym z najsłabszych w pierwszej połowie roku, z wyjątkiem maja. – Generalnie rynki rozwijające się zachowywały się słabiej niż rozwinięte. Wpływ na nasz miały nie tylko wydarzenia globalne, jak informacje płynące z FED, ale i przedstawienie w czerwcu przez ministrów raportu na temat OFE, który nie został pozytywnie przyjęty przez rynek – mówi szefowa inwestycji w ING PTE.

Podobnie mówi Marcin Petelski. Jego zdaniem spadki na warszawskiej giełdzie to efekt pogarszającej się sytuacji makroekonomicznej w Polsce, jak i planów rządowych wobec zmian w OFE. – Rynek negatywnie ocenia plany rządu, szczególnie te scenariusze, w których akcjonariuszem giełdowych firm miałaby się stać jakakolwiek instytucja państwowa. W tak ciężkich warunkach rynkowych kluczem do sukcesu po raz kolejny okazała się konsekwentna polityka inwestowania w spółki o trwałych przewagach konkurencyjnych i ponadprzeciętnej jakości zarządzania – mówi Petelski.

Ewa Radkowska-Świętoń wskazuje na duże rozwarstwienie rynku akcji. Od początku roku straciły indeksy WIG i WIG20, a zyskały mWIG40 i sWIG80, czyli skupiające spółki o małej i średniej kapitalizacji. Według niej niepewność co do tego, jakie zmiany w OFE postanowi wprowadzić rząd, dalej będzie wpływać na rynek akcji. Podobnie jak finalna decyzja w tej sprawie. Premier mówił we wtorek, że ostateczna rekomendacja rządu na temat zmian w OFE będzie znana do końca sierpnia.

– Rynek dyskontuje teraz w wycenach najbardziej negatywny scenariusz. Jeśli okaże się on lepszy od oczekiwań, może nastąpić odbicie. Przez dwa miesiące nie spodziewałabym się jednak fajerwerków, a raczej sporej niepewności – tłumaczy Radkowska-Świętoń.

Silny gracz giełdowy

Wynikom inwestycyjnym OFE kolejny raz przyjrzała się także Komisja Nadzoru Finansowego. Pod lupę wzięła okres od 31 marca 2010 r. do końca marca 2013 r. Wszystkie fundusze osiągnęły w tym okresie dodatnie realne stopy zwrotu. W tym czasie wzrosła pozycja OFE jako uczestnika obrotu na giełdzie. Udział w kapitalizacji GPW (spółki krajowe i zagraniczne) wzrósł z 8,2 proc., do 14,1  proc., a udział we free float z 15,9 proc., do 27,4 proc. Jeszcze wyraźniej pozycja OFE zaznaczyła się w segmencie spółek krajowych: udział w ich kapitalizacji wyniósł na koniec marca 2013 r. 18,4 proc., a we free float 38,8 proc.

Na koniec czerwca wartość aktywów funduszy emerytalnych wyniosła 272,1 mld zł i to aż o 8,4 mld zł (-3 proc.) mniej niż miesiąc wcześniej. Aktywa OFE wciąż są jednak o 2,55 mld zł (0,95 proc.) wyższe niż na koniec 2012 r. ZUS przekazał funduszom w I poł. roku 4,5 mld zł bieżących składek.

Będzie o jeden fundusz mniej

Wkrótce zmniejszy się liczba funduszy emerytalnych działających na rynku. 19 lipca nastąpi połączenie aktywów OFE PKO BP Bankowy i Polsat. To efekt przejęcia zarządzania nad funduszem Polsat przez PKO BP Bankowy PTE. Aktywa Bankowego wzrosną z obecnych 9,6 mld zł do prawie 12 mld zł i awansuje on z dziewiątej na ósmą pozycję pod względem wartości aktywów w zarządzaniu.