Konkurs na dyrektora Teatru Narodowego. Tajne/poufne, czyli co reżyseruje ministra Hanna Wróblewska?

Pod koniec sierpnia 2024 r. ministra kultury Hanna Wróblewska poinformowała, że w związku z kończącymi się 31 sierpnia 2025 roku kadencjami dyrektorów Teatru Narodowego ogłasza zamiar ogłoszenia konkursu na dyrektora lub dyrektorkę.

Kto po Janie Englercie i Krzysztofie Torończyku?

Przypomnijmy, że dyrektorem artystycznym Narodowego od 2003 r jest Jan Englert, zaś od 1998 r. dyrektorem naczelnym pozostaje Krzysztof Torończyk.  Oświadczenie ministry Wróblewskiej spotkało się z protestem pracowników teatru, zespołów artystycznego, technicznego i administracyjnego, które poparły kontynuacje dotychczasowej dyrekcji.

Ministra podtrzymała swoją decyzję i zaczęły się gry gabinetowe z przeciekami, w których pojawiały się różne informacje o poparciu ze strony Narodowego dla Małgorzaty Bogajewskiej, szefowej Ludowego w Krakowie i Michała Kotańskiego, reżysera i dyrektora Teatru Żeromskiego w Kielcach (do końca sezonu 2024/2025), ale też dyrektora Teatru Telewizji.

Potem włączył się do gry Jan Klata, były dyrektor Narodowego Starego Teatru i jeden z najważniejszych polskich reżyserów.

Teatr Narodowy: konkurs zamknięty

Prolog batalii o dyrekcję zakończył się, gdy ministra Wróblewska potwierdziła, że wybór nowej dyrekcji odbędzie się w trybie zamkniętego konkursu z zaproszeniami. Otrzymali je: Jan Klata, Michał Kotański, Joanna Nawrocka, dyrektorka Teatru Ochoty (startuje z nią Maciej Nowak) i Paweł Płoski, były dziekan Wiedzy o Teatrze, były kierownik literacki w Narodowym, obecnie dyrektor Muzeum Karykatury w Warszawie. A także Małgorzata Bogajewska, dyrektorka Teatru Ludowego, które jednak zrezygnowała ze startu.

W przeddzień konkursu, zaplanowanego na 27 stycznia, tajemnicą pozostaje skład komisji konkursowej i tryb wyłonienia dyrektora.

Niepokój bierze się również stąd, że środowisko zaskoczył tryb konkursu na dyrektora Instytutu Teatralnego. Już parzysta liczba członków rodziła potencjalne problemy, można było jednak uważać, że jeśli ministra wybrała formułę konkursu zamkniętego, to każda z zaproszonych osób będzie optymalna. Najwięcej głosów otrzymał Paweł Sztarbowski (4), Joanna Czarnota-Misztal zaś tylko 1, ale to ją wskazała na dyrektorkę ministra Wróblewska, prosząc wcześniej komisję o wyłonienie dwójki kandydatów.

Czytaj więcej

Teatr

„Seks, Hajs i Głód”, czyli przydałby się wykrywacz teatralnych postaci

Luk Perceval w 135-minutowym spektaklu „Seks, Hajs i Głód” w Narodowym Starym Teatrze próbuje ser...

Zapytaliśmy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego o to, kto zasiada w komisji konkursowej Teatru Narodowego i jaki tryb wyboru obowiązuje. „Wraz z zakończeniem procedury konkursowej opublikujemy protokół oraz skład komisji. Planowane zakończenie konkursu to koniec stycznia” - odpowiedziało nam centrum informacyjne resortu.

Krzysztof Głuchowski, Wojciech Malajkat, Agnieszka Morawińska

Według naszych informacji ministra Wróblewska powołała pięcioosobową komisję. W jej skład wchodzi Wojciech Malajkat, były rektor Akademii Teatralnej w Warszawie, również były aktor Narodowego, obecnie dyrektor Teatru Współczesnego w Warszawie.

Drugą osobą ma być Agnieszka Morawińska. Ta kandydatura wywołała zaskoczenie wśród organizacji teatralnych (aktorskich i dyrektorskich), które nie mają swoich przedstawicieli w komisji. Morawińska kojarzona jest bowiem ze środowiskiem historyków sztuki i muzealnym. Była wieloletnią dyrektorką Zachęty, (pracowała tam również Hanna Wróblewska), a także Muzeum Narodowego. Trzeba jednak pamiętać, że przez wiele lat wykładała w PWST, a później w Akademii Teatralnej w Warszawie, pełniła też funkcję wiceministra kultury.

Krzysztofa Głuchowskiego, dyrektora Teatru im. Słowackiego w Krakowie wskazała Rada ds. Instytucji Artystycznych czwartej kadencji, ciało doradcze przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Dwie pozostałe osoby reprezentują zespoły i związki zawodowe Narodowego. Ma to być aktorka Anna Grycewicz i przedstawiciel Solidarności, grupującej zespół techniczny.

Komisja konkursowa czy ciało doradcze?

Według naszych informacji nie wszyscy członkowie komisji konkursowej wiedzą o sobie, zaś regulamin konkursu jest złożony.

Pracami komisji pokieruje „osoba przewodnicząca” wskazana przez ministrę. Komisja po przeprowadzeniu rozmów z kandydatami ma wyłonić dwójkę kandydatów, którzy otrzymali największą liczbę głosów w głosowaniu „przez podniesienie ręki w obecności osoby przewodniczącej”.

Jeśli pierwsze głosowanie nie wskaże dwójki kandydatów - przeprowadza się głosowanie wśród osób, które otrzymały taką samą liczbę głosów.

Jeżeli w trakcie dwóch pierwszych głosowań komisja nie wybierze dwójki kandydatów - przedstawia ministrze wszystkie osoby, które w pierwszym głosowaniu otrzymały pierwszą oraz drugą największą liczbę głosów.

Te rozwiązania oddają ostateczną decyzję ministrze Hannie Wróblewskiej, która zdecydowała o zamkniętym konkursie, zaproszeniu do niego kandydatów, wyborze formuły komisji i wskazaniu zwycięzcy.

Tylko w jednym przypadku komisja może przedstawić jednego kandydata, czyli de facto zwycięzcę konkursu: jeśli w pierwszym głosowaniu tylko jedna osoba dostanie głosy.