W wieku 92 lat zmarł Michaił Gorbaczow. Przypominamy archiwalną rozmowę z 2021 roku.
We wtorek Michaił Gorbaczow obchodzi 90. urodziny. Czy ostatni przywódca Związku Radzieckiego ma dzisiaj jakiś wpływ na politykę Rosji?
Dzisiaj ma zerowy wpływ. Ma jednak ogromne symboliczne znaczenie w różnych grupach i sektorach myśli politycznej. Wciąż jest utrzymywany mit, po części sztucznie, że to Gorbaczow zburzył państwo. Wiadomo jednak, że w 1991 roku, podczas upadku ZSRR, nie był człowiekiem, który opowiadał się za jego upadkiem. Gorbaczow kosztem swojej kariery politycznej zapewnił państwu około dziesięciu lat anarchicznej i zarazem romantycznej wolności. Gorbaczow był i pozostaje romantykiem i idealistą. A romantyzm w polityce jest bardzo jednak niebezpieczny, ponieważ nie ma w sobie nic długotrwałego.
A jaki do niego mają stosunek na Kremlu, z którym miał bardzo różne relacje, za rządów Władimira Putina?
Dla Kremla jest jednym z demonów, którzy zrujnowali Związek Radziecki. Putin ma do niego skomplikowany stosunek. Głowna pretensja prezydenta Rosji do Gorbaczowa polega na tym, że ten dobrowolnie zrezygnował ze stanowiska. W tym sensie zarzuca ostatniemu przywódcy ZSRR to samo, co ostatniemu carowi Rosji Mikołajowi II. Odeszli ze stanowiska zwalniając społeczeństwo ze składanej państwu przysięgi, de facto pozostawiając kraj bez przywódcy.