Lewica podważa traktat

W sobotę rano na wiecu lewicy europejskiej Francois Hollande, lider francuskiej Partii Socjalistycznej, powtórzy, że jeśli zostanie prezydentem, nie dopuści do ratyfikacji traktatu fiskalnego bez zmian.

Dla lewicy pakt, który mówi tylko o dyscyplinie budżetowej, a nie zawiera żadnych instrumentów pobudzania wzrostu gospodarczego, jest trudnym do przyjęcia dokumentem. Do opinii głoszonych  przez Hollande'a przyłączył się Robert Fico, nowy lewicowy premier Słowacji. W niektórych krajach strefy euro lewica jest u władzy (Słowacja), w innych może ją zdobyć (Francja), a w jeszcze innych jej głos będzie się liczył w trakcie procedury ratyfikacji w parlamentach (np. Niemcy czy Holandia). Traktat wejdzie w życie 1 stycznia 2013 roku, jeśli ratyfikuje go co najmniej 12 z 17 państw strefy euro. Najwięcej emocji budzą jednak Niemcy i Francja.

Wzrost najważniejszy

– Prywatnie Hollande i jego doradcy wysyłają sygnały, że mówią poważnie o wzroście gospodarczym, popycie i inwestycjach. To nie oznacza jeszcze, że będą żądali zmiany  tekstu traktatu – mówi Thomas Klau, ekspert European Centre for Foreign Relations. Mogą zadowolić się aneksem do traktatu albo dodatkowym dokumentem o wzroście gospodarczym.

Mniej niebezpiecznie wygląda sytuacja w Niemczech. – Opozycja z SPD oraz Zieloni, w zamian za głosowanie za paktem, chcą skłonić rząd do większego zaangażowania na rzecz wprowadzenia w UE podatku od transakcji finansowych, ale nie zamierzają kruszyć o to kopii. Można więc zakładać, że traktat zostanie zaakceptowany wymaganą większością dwóch trzecich głosów. Dla kanclerz Angeli Merkel ratyfikacja paktu ma ogromne znaczenie polityczne, gdyż może twierdzić, iż udzielana Grecji pomoc, jak i ratowanie euro odbywa się wprawdzie także za niemieckie miliardy, ale za to na niemieckich warunkach, czyli paktu stabilizacyjnego – mówi „Rz" Cornelius Ochmann, ekspert Fundacji Bertelsmanna.

Właśnie powiązanie ratyfikacji paktu z możliwością sięgania po pieniądze z funduszu ratunkowego może skłonić do powiedzenia tak najbardziej wrażliwe dziś kraje strefy euro – Irlandię, Portugalię, Grecje, a także Hiszpanię i Włochy. Trzy pierwsze już korzystają z unijnych pieniędzy, dwa kolejne mogą znaleźć się w niebezpiecznej strefie. Choć w Hiszpanii można spodziewać się debaty, bo kraj ten już ma problemy z wypełnianiem zaleceń budżetowych Brukseli i kolejne żądania uważa za szkodliwe dla wzrostu gospodarczego.

Teoretycznie „za" powinny być dbające od dyscyplinę fiskalną kraje Północy, jak Finlandia, Estonia czy Holandia, choć w tym ostatnim wypadku potrzebna jest zgoda socjalistycznej opozycji. Prawicowa koalicja ma w parlamencie poparcie skrajnej prawicy Geerta Wildersa, ale akurat w tej sprawie nie może na nią liczyć. Musi się więc dogadywać z opozycyjną Partią Pracy, która grozi, że traktatu nie poprze, jeśli rząd wprowadzi oszczędności budżetowe.

W Irlandii ,jako jedynym kraju o traktacie zadecyduje wynik referendum.

Kontrowersje w Polsce

Ratyfikacja w krajach spoza strefy euro  ma znaczenie  polityczne, ale nie jest wymagana dla ważności dokumentu. Problemy pojawiają się w Polsce, gdzie Rządowe Centrum Legislacji zaleca głosowanie w Sejmie większością dwóch trzecich głosów, bo pakt oznacza zrzeczenie się części suwerenności. Rządząca PO relatywizuje te opinię. – Naszym zdaniem nie jest tutaj potrzebny specjalny tryb – mówi „Rz" poseł Robert Tyszkiewicz, wiceszef Sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych. Krzysztof Szczerski z PiS ostrzega: – Tak ratyfikowany traktat od początku będzie nieważny. Podobnego zdania jest Solidarna Polska. Prawica uważa, że Donald Tusk nie wyjaśnia wszystkich związanych z paktem fiskalnym wątpliwości.

W czwartek „Rz" ujawniła, że 2 marca w Brukseli Tusk nie tylko podpisał pakt, ale też poparł dodatkowe uzgodnienia na temat procedur postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości przeciwko państwom, które naruszają reguły paktu. Oburza to polityków opozycji.

– Dowiadujemy się, że pakt fiskalny to tylko część zawartych porozumień i są jeszcze jakieś protokoły tajne – mówił szef Klubu PiS Mariusz Błaszczak. Pretensje zgłasza SLD. – Rząd na każdym kroku lekceważy kontrolną rolę Sejmu – oburza się poseł SLD Tadeusz Iwiński.

Do sprawy odniósł się Donald Tusk. Tłumaczył, że jako premier podpisał traktat fiskalny, natomiast „tak zwane uzgodnienia nie są elementem traktatu fiskalnego, nie były w związku z tym podpisywane i ratyfikowane ani przez Polskę, ani przez żaden inny kraj członkowski UE.