"Węgrzy nie chcą uchodźców"

"Rzeczpospolita": Oczy połowy Europy zwrócone są teraz na Węgry, na tysiące imigrantówi i budapeszteński dworzec Keleti. Jak z pani punktu widzenia wygląda sytuacja?

Julia Ivan z Węgierskiego Komitetu Helsińskiego: Jest niepokojąca, napięta, zmienia się z dnia na dzień. Uchodźcy, którzy chcą pojechać do Wiednia czy Monachium, nie byli wczoraj dopuszczani do pociągów. Ale jeden ruszył na zachód i zatrzymał się koło leżącego niedaleko Budapesztu obozu dla uchodźców. Policjanci zmuszali ludzi, by wysiedli i poszli do obozu, ale wielu tego nie chciało, bo ich celem są Niemcy.

Co można na podstawie ostatnich wydarzeń powiedzieć o nastawieniu Węgrów do imigrantów, uchodźców?

Całkiem niedawny sondaż pokazuje, że, niestety, prowadzona w ostatnich miesiącach kampania nienawiści wobec uchodźców i imigrantów się całkiem powiodła. 70 procent wyborców rządzącego Fideszu zgadza się z tezą, że są oni niebezpieczni i nie powinno się ich przyjmować. Podobnie myśli 40-50 proc. zwolenników ugrupowań opozycyjnych. W sumie dwie trzecie społeczeństwa uważa, że nie ma u nas miejsca dla uchodźców i imigrantów. To bardzo negatywne, ale z drugiej strony jest coraz więcej ludzi, ochotników, którzy chcą pomagać i pomagają. Powstaje coś w rodzaju ruchu zaszokowanych sposobem traktowania uchodźców.

W jakim sensie przybysze z zagranicy są niebezpieczni? Bo są rywalami na rynku pracy?

Nie, to bardziej wynika z dyskusji w mediach o terroryzmie. Wcześniej mówiło się, że przyjadą imigranci i zabiorą nam pracę, teraz motywem jest obawa przed terroryzmem, zagrożenie dla bezpieczeństwa. To się często powtarza w wypowiedziach. Popularnością cieszą się też teorie, że ci przybysze roznoszą choroby, mogą być źródłem epidemii.

A czy są jakieś oficjalne informacje o zagrożeniu terrorystycznym, jakiś wykrytych komórkach dżihadystów?

Nie. Na razie nic takiego się pojawiło. W ostatnich tygodniach nie zdarzyło się też, żeby jakiś wniosek od uchodźcy było odrzucony z powodów bezpieczeństwa.

Mówiła pani o wynikach sondażu, ale sprzed obecnych wydarzeń. Jak opinia publiczna reaguje teraz?

Jest spolaryzowana. Są tacy co 24 godziny na dobę są oddani, pomagają. Z drugiej strony mamy sympatyków radykalnej prawicy, którzy uważają, że tym ludziom nie przysługują żadne prawa człowieka.

Niebezpieczne jest to - choć nie jestem pewna, czy to specyficzne dla Węgier - że panuje niechęć do używania określenia "uchodźca" nawet wobec Syryjczyków. Bo, jak się komentuje, mają dobre ubranie czy nowy smartfon, dlatego nie powinni być tutaj.