Nie ma się z kim pojednać

Z tym wystąpieniem wiązano spore oczekiwania. Zwłaszcza że od poprzedniego publicznego przemówienia Baszara Asada do Syryjczyków upłynęło już ponad pół roku, a niemal trzy miesiące od ostatniej publicznej wypowiedzi – ale dla rosyjskiej telewizji – kiedy zapowiedział, że żywy czy martwy, ale pozostanie w ojczyźnie.

W niedzielę występując przed swoimi zwolennikami w Operze Narodowej w Damaszku również nie wspomniał o ustąpieniu ze stanowiska, co jest podstawowym postulatem jego przeciwników. I to od samego początku trwającego już prawie dwa lata powstania, które przerodziło się w krwawą wojnę domową.

Terroryści i marionetki Zachodu

Syryjski przywódca przedstawił natomiast wiele politycznych propozycji. Począwszy od „narodowego dialogu", dzięki któremu miałby powstać wspólny dokument, gwarantujący „syryjską suwerenność i integralność terytorialną". Przez referenda w sprawie tego dokumentu, a potem i konstytucji. A skończywszy na nowym rządzie.

Asad wzywa do mobilizacji

– Żaden dialog narodowy nie jest możliwy, bo obie strony nadal czują się na tyle silne, by zakończyć ten konflikt po swojej myśli. Walki będą trwały, i co najgorsze będzie trwał rozlew krwi – komentuje dla „Rz" Robert Fisk, znany bliskowschodni korespondent brytyjskiego dziennika „The Independent", od kilkudziesięciu lat zajmujący się Syrią.

Cytowani przez media międzynarodowe przedstawiciele największych organizacji opozycyjnych od razu odrzucili te propozycje. Dotyczy to też utworzonej w listopadzie w Katarze koalicji sił opozycyjnych uważanej przez USA, wiele państw zachodnich i arabskich za jedynego prawowitego reprezentanta narodu syryjskiego. Zresztą prawdopodobnie nie do nich były skierowane. Baszar Asad odrzucił możliwość porozumienia z tymi, „co zdradzili Syrię", bo są „marionetkami Zachodu". Nie zamierza też rozmawiać z „terrorystami", czyli skrajnymi fundamentalistami islamskimi, również uzyskującymi wsparcie z zagranicy. To, jak ironizuje jeden z moich rozmówców, jest argument w stylu izraelskim: nie będziemy rozmawiali z Hamasem, bo on reprezentuje interesy Iranu i chce zniszczyć nasz kraj: – Podobnie jest z Baszarem Asadem w odniesieniu do opozycji, która ponoć chce zniszczyć Syrię.

Referendum już było

Po odrzuceniu z jednej strony umiarkowanej uważanej za prozachodnią koalicji opozycyjnej i z drugiej – dżihadystów – niewiele zostaje.

Odnoszący największe sukcesy na froncie, zwłaszcza w okolicach północnej metropolii Aleppo, skrajnie fundamentalistyczny Front An Nusra jest zresztą nie do zaakceptowania i dla Zachodu. Amerykanie wpisali go kilka tygodni temu na listę organizacji terrorystycznych.

Zobacz co dzieje się na ulicach Syrii

– To, co Baszar Asad powiedział w operze damasceńskiej, nie różni się bardzo od tego, co proponował wcześniej. Proponował już przecież referendum, nawet się odbyło, mówił nawet o wolnej działalności politycznej, poza skrajną – mówi Robert Fisk.

Jego zdaniem to nie było w ogóle wystąpienie na użytek międzynarodowy, lecz dla Syryjczyków, cierpiących z powodu wojny domowej, w której zginęło już kilkadziesiąt tysięcy ludzi i tysiące domów zostało zniszczonych, głównie przez armię rządową.

Ale w tej armii są oddani żołnierze, oficerowie, poświęcający życie dla kraju. – Najważniejsze, co usłyszeli Syryjczycy to to, że fundamentem państwowości nie jest Baszar Asad, ani jego rodzina, nie jest nią też jego partia Baas. Najważniejsza jest armia rządowa – dodaje Robert Fisk.

Lęki syryjskich chrześcijan

Słowa dyktatora mogły jednak trafić do mniejszości religijnych i etnicznych, obawiających się, że upadek Baszara Asada, wywodzącego się z uprzywilejowanej mniejszości alawickiej, będzie oznaczał zwycięstwo większości sunnickiej. I zemstę z jej strony.

Obawy takie wyraża Michael Abdalla, syryjski chrześcijanin od lat mieszkający w Polsce. Wyemigrował z Syrii, kraju, jak mówi, totalnie kontrolowanego przez reżim Asadów: – Ale może być jeszcze gorzej, przeglądając nagrania wideo i teksty w Internecie i wysłuchując opowieści moich ziomków, coraz bardziej się przekonuję, że opozycja nabiera charakteru czysto islamistycznego.

– Ameryka i Europa, popierając taką opozycję robią błąd, niczego nie nauczyły się w Iraku – mówi „Rz" Michael Abdalla, który sam jest zdziwiony, że kiedyś będzie bronił Asada.