Konsument nie zna swoich praw

Tylko co 15. badany w sondażu na zlecenie NIK skorzystał w ostatnich latach z pomocy instytucji publicznej w sprawie konsumenckiej

Aktualizacja: 27.12.2018 20:06 Publikacja: 27.12.2018 19:12

Konsument nie zna swoich praw

Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński

W zalewie towarów na rynku nie brak wadliwych lub gorszej jakości niż te same produkowane na rynki za granicą. Kupujący nie wiedzą jednak, jak się przed tym bronić – twierdzi NIK, która przyjrzała się ochronie konsumenta przez Inspekcję Handlową (IH). Zdaniem Izby rzetelnie wykonywała ona obowiązki, a jej kontrole poprawiały sytuację konsumenta. Jednak chodzi nie tylko o większą liczbę kontroli, lecz także o edukację.

– Polacy nie rozróżniają poszczególnych instytucji konsumenckich. Dlatego rzadko się do nich zwracają – wynika z sondażu CBOS wykonanego na zlecenie NIK.

Większość Polaków niewiele wie o Inspekcji Handlowej (tworzą ją prezes UOKiK i 16 inspektoratów wojewódzkich). Co trzeci badany nie zna żadnej instytucji mogącej pomóc w dochodzeniu praw konsumenckich. Efekt? Z ich pomocy korzystało w ostatnich kilku latach tylko 6,4 proc. badanych.

Z ponad 48 tys. kontroli, jakie w ciągu trzech i pół roku przeprowadziły wojewódzkie inspektoraty, a które badała NIK, 40 proc. dotyczyło artykułów rolno-spożywczych. Nałożono 4 tys. kar na łącznie 2,7 mln zł.

Sondaż CBOS dostarczył też innej wiedzy – większość Polaków uważa, że produkty chemii gospodarczej i artykuły spożywcze dostępne w kraju mają gorszą jakość niż produkty tych samych marek na rynkach zachodnich. Na niższą jakość chemii wskazało trzy czwarte pytanych, a ponad połowa odnosi to do artykułów spożywczych.

Te obiegowe opinie potwierdziła inspekcja, która w oparciu o program opracowany przez prezesa UOKiK porównała jakość produktów z Polski i Europy Zachodniej. Na 101 par produktów w 12 były istotne różnice. Dotyczyły m.in. jakości chipsów, czekolady czy kawy.

Czytaj także: Nowe prawa konsumentów. Zobacz, co się zmieni

Wcześniej podobne testy wykonano w Chorwacji, Czechach, na Słowacji i Węgrzech. „Potwierdziły zjawisko podwójnej jakości. Komisja Europejska analizuje problem" – zauważa NIK.

Z jednej strony swobodny przepływ towarów nie oznacza, że wszystkie produkty muszą być identyczne. Jednak niepokoi „wprowadzanie do obrotu towarów pod tą samą marką, ale z różnym składem, w sposób, który może wprowadzać konsumenta w błąd. KE zastrzega, że w Unii nie może być konsumentów drugiej kategorii" – zaznacza NIK, przyznając, że organy kontroli nie mogą zakazać udostępniania na rynku wyrobów, które spełniają wszystkie wymagania, tylko dlatego, że mają inną jakość, np. inną zawartość tłuszczu, o czym konsument zostanie poinformowany na opakowaniu.

Klienci się nie skarżą, bo nie są świadomi swoich praw. „Do Departamentu Inspekcji Handlowej UOKiK nie wpływały skargi konsumentów na podwójną jakość produktów" – odpowiada nam UOKiK.

Poseł Norbert Kaczmarczyk (Kukiz'15) z Komisji Rolnictwa zauważa: – Problem dotyczy także ubrań czy wykończenia aut na polski rynek. Nasza żywność świetnej jakości trafia za granicę, a otrzymujemy produkty gorszej jakości niż za granicą, za które płacimy więcej – zaznacza. Jak to rozwiązać? – Promować to, co polskie, a nie sprowadzać tandetę – mówi poseł i ma praktyczny pomysł. – Klient, widząc w sklepie np. 10 marek czekolady, powinien od razu dostać informację, że jest to produkt polski. Wtedy produktami z zagranicy będą chcieli konkurować.

Społeczeństwo
Sondaż: Rok rządów Donalda Tuska. Polakom żyje się lepiej, czy gorzej?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Społeczeństwo
Syryjczyk w Polsce bez ochrony i w zawieszeniu? Urząd ds. Cudzoziemców bez wytycznych
Społeczeństwo
Ostatnie Pokolenie szykuje „wielką blokadę”. Czy ich przybudówka straci miejski lokal?
Społeczeństwo
Pogoda szykuje dużą niespodziankę. Najnowsza prognoza IMGW na 10 dni
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Społeczeństwo
Burmistrz Głuchołaz: Odbudowa po powodzi odbywa się sprawnie