PEŁNA WERSJA RANKINGU (PDF)
Najbardziej przyjazne urzędy (PEŁNY RANKING)
Urzędy poprawiające jakość (PEŁNY RANKING)
Najbardziej efektywne urzędy (PEŁNY RANKING)
Urzędy skarbowe w Polsce różnią się między sobą wielkością i zadaniami. Nie sposób traktować ich jednakowo ani docenić ich osiągnięć według jednej miary.
Dlatego w naszym rankingu w każdej z kategorii przyznaliśmy wyróżnienia dla urzędów różnej wielkości: małych, średnich i dużych. Ministerstwo Finansów wyróżnia te kategorie według następujących kryteriów zatrudnienia:
- małe: do 60 pracowników,
- średnie: 61–130 pracowników,
- duże: powyżej 130 pracowników.
Poradnik specjalny: Polski Ład - jak rozliczyć się z fiskusem
Oprócz „zwykłych" urzędów istnieją też wyspecjalizowane urzędy do obsługi dużych podatników (co najmniej jeden w każdym województwie). Jednak ze względu na specyfikę ich zadań i sposobu działania nie przyznajemy im wyróżnień. Nie wyróżniamy też urzędów kontroli skarbowej ani urzędów celnych ze względu na inne zadania.
Nagrody przyznaliśmy w trzech kategoriach: urzędu przyjaznego podatnikom, urzędu poprawiającego jakość swoich decyzji oraz urzędu, który sprawnie egzekwuje należności podatkowe.
Urząd przyjazny podatnikom
W tej kategorii zestawiliśmy mierzalne dane, które wpływają na obsługę podatnika. Przyjęliśmy tu cztery kryteria.
- Czas oczekiwania na wydanie zaświadczeń o niezaleganiu z podatkami mierzony liczbą dni. W tej kategorii można było maksymalnie uzyskać 100 pkt za zaświadczenia wydawane od ręki. Liczbę tę pomniejszyliśmy o wskaźnik dni pomnożony przez 10.
- Czas trwania postępowań wszczynanych na wniosek podatników. Tu również maksimum to 100 pkt, od której to liczby odjęliśmy liczbę dni takiego postępowania.
- Dobrowolność płacenia podatków. Przedstawiamy stosunek kwot podatków wpłaconych dobrowolnie do kwot ściągniętych przymusowo. Ideałem są urzędy, gdzie 100 proc. sumy zebranych podatków wpływa bez przymusu, a zatem za każdy procent tej proporcji przyznawaliśmy 1 pkt (maksimum = 100).
- Elektronizacja postępowania. O przyjazności urzędu świadczy też procentowy wzrost dokumentów składanych drogą elektroniczną w latach 2014–2015. Tu również za każdy punkt procentowy wzrostu przyznawaliśmy jeden punkt. Przyznawaliśmy też punkty ujemne, gdy nastąpił spadek tego wskaźnika.
Urząd poprawiający jakość
Uznaliśmy, że podstawową miarą wysokiej jakości dla urzędu jest wydawanie prawidłowych decyzji, które potem nie są uchylane ani przez izby skarbowe, ani przez sądy.
Zmierzyliśmy zatem wskaźniki zmniejszenia liczby spraw uchylonych przez izby skarbowe i sądy administracyjne w latach 2014–2015. Jakkolwiek były urzędy, których decyzje w ogóle nie były uchylane (co oczywiście znakomicie o nich świadczy), to jednak doceniliśmy przede wszystkim te, które odnotowały największy postęp, czyli najbardziej zmniejszyły wskaźnik uchyleń. Każdy punkt procentowy takiego zmniejszenia jest punktem w naszej klasyfikacji – zarówno co do uchyleń przez sądy, jak też przez izby skarbowe.
Urząd efektywny
To taki, który dobrze i szybko ściąga należne podatki oraz rzadko się myli w kontrolach i wymiarze podatków. Ocenialiśmy to według następujących kryteriów:
- Ilość spraw (tytułów wykonawczych) załatwionych w postępowaniu egzekucyjnym. Za każdy tysiąc takich spraw dany urząd otrzymywał 10 pkt.
- Szybkość postępowań egzekucyjnych. Zmierzyliśmy czas trwania egzekucji podatkowej. Od bazowej liczby 500 pkt odejmowaliśmy liczbę dni, jaką w danym urzędzie zajmuje postępowanie egzekucyjne. Uznaliśmy przy tym, że urzędy, które nie wystawiły ani jednego tytułu wykonawczego, otrzymują zero punktów. Nie prowadzą bowiem postępowań egzekucyjnych. Gdyby przyznać im bazową liczbę 500 pkt, uzyskałyby bowiem wyższy wynik od tych urzędów, które prowadzą dużo postępowań i wkładają wysiłek, by zrobić to w krótkim czasie. To byłoby wobec tych ostatnich niesprawiedliwe. Z kolei wiele urzędów w tej kategorii uzyskało wręcz punkty ujemne wynikające z tego, że postępowania egzekucyjne trwają tam dłużej niż 500 dni.
- Rozbieżność między ustaleniami kontroli podatkowych a należnymi podatkami. Uznaliśmy, że o efektywności świadczy także to, że kontrola podatkowa i urzędnicy podejmujący decyzje pokontrolne nie ustalają nieprawidłowości „na wyrost". W tym celu zestawiliśmy z sobą dwie wielkości. Pierwsza to kwota rozbieżności między kwotami uszczupleń ustalonymi w wyniku kontroli a wpłaconymi kwotami podatku w wyniku korekty deklaracji lub decyzji. Druga to kwoty uszczupleń ustalone przez kontrole podatkowe i decyzje pokontrolne. Procentowy udział pierwszej kwoty w drugiej świadczy o skali rozbieżności między ustaleniami kontroli a należnymi podatkami. Oczywiście im mniejszy ten procent, tym mniej mylił się aparat skarbowy w oczekiwaniach co do tego, ile dany podatnik zapłaci. Dlatego od liczby 100 pkt odejmowaliśmy ilość punktów procentowych obrazujących rozbieżność. Ten miernik być może jest nieco skomplikowany, ale pokazuje, na ile kwoty podatków oszacowane i wymierzone przez urzędy są bliskie temu, co podatnik ostatecznie wpłaca, nierzadko po sporze sądowym.
