- Lokatorowi mieszkania, które zostało wyłączone z użytkowania decyzją powiatowego inspektora nadzoru budowlanego ze względu na stan budynku, przysługuje lokum zamienne. Przez lokal zamienny według ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego z 21 czerwca 2001 r. należy rozumieć lokal znajdujący się w tej samej miejscowości, w której jest położone mieszkanie dotychczasowe, wyposażony w co najmniej takie urządzenia techniczne, w jakie był wyposażony lokal używany dotychczas, oraz o powierzchni pokoi takiej jak w lokalu dotychczas używanym. Ponadto na członka gospodarstwa domowego powinno przypadać 10 mkw. powierzchni łącznej pokoi, a w wypadku gospodarstwa jednoosobowego - 20 mkw. tej powierzchni. Lokator nie ma zatem prawa żądać większego metrażu, a nawet może otrzymać mniejsze mieszkanie. Uprawnienie do lokalu zamiennego przysługuje głównemu lokatorowi, a liczba osób z nim zamieszkujących ma wpływ jedynie na metraż lokalu zamiennego.
Sytuacja prawna lokatora zależy również od tego, czy mieszkanie zostało wyłączone z użytkowania ze względu na konieczność jego naprawy. W takim wypadku lokator musi opróżnić lokum i przenieść się na koszt właściciela do lokalu zamiennego, ma jednak prawo powrócić do swojego mieszkania najpóźniej po roku. Jeśli jednak budynek wymaga rozbiórki lub remontu, który będzie trwał dłużej niż rok, lokator ma prawo do lokalu zamiennego zapewnionego przez właściciela, ale wówczas nie może wrócić do pierwotnego lokum. Prawo nakłada obowiązek zapewnienia lokalu zamiennego oraz pokrycia kosztów przeprowadzki na właściciela budynku. W przypadku gdy właściciel nie dysponuje lokalem zmiennym, zobowiązany jest do wynajęcia lub zawarcia umowy użyczenia takiego lokalu dla lokatora. Jeśli właściciel nie zgodzi się na to, lokator ma prawo skierować na drogę postępowania sądowego wniosek o uzyskanie upoważnienia do zastępczego zawarcia umowy użyczenia na koszt właściciela. (nazwisko do wiadomości redakcji)
