Czasem gminy utrzymują swoich ubogich mieszkańców

Osobom wymagającym całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, które samodzielnie funkcjonować nie mogą w życiu codziennym i którym np. rodzina nie może zapewnić właściwej opieki, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

Placówki takie mogą być prowadzone przez rozmaite podmioty. Jednostki samorządu terytorialnego, kościół Katolicki, inne kościoły i związki wyznaniowe, organizacje społeczne, stowarzyszenia i fundacje oraz inne osoby prawne. Domy pomocy społecznej mogą prowadzić także osoby fizyczne. Warunkiem – dla wszystkich tych podmiotów bez wyjątku – jest uzyskanie zezwolenia od właściwego miejscowo wojewody.

[srodtytul]Wójt ustala i ogłasza[/srodtytul]

Pobyt pensjonariusza w domu pomocy społecznej kosztuje. Wydatki związane z zapewnieniem całodobowej opieki mieszkańcom oraz zaspokajaniem ich niezbędnych potrzeb bytowych i społecznych w całości pokrywa dom.

Dlatego też[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=05FA6778D724A0244C476F86041A3EA8?id=328904] ustawa o pomocy społecznej stwierdza[/link], w art. 60 ust. 1, że pobyt w takim domu jest odpłatny. Wysokość opłaty z tego tytułu jest równa średniemu miesięcznemu kosztowi utrzymania.

[srodtytul]Ile taki koszt wynosi?[/srodtytul]

Zgodnie z art. 60 ust. 2 omawianej ustawy w domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym koszt ten ustala wójt, burmistrz, prezydent miasta. Jest on następnie ogłaszany w wojewódzkim dzienniku urzędowym nie później niż do 31 marca każdego roku. W domach pomocy społecznej o zasięgu powiatowym albo wojewódzkim opłaty – w tym samym terminie – ustala i ogłasza odpowiednio starosta lub marszałek.

Opublikowane wielkości stanowią podstawę do ustalenia odpłatności za pobyt w domu od miesiąca następującego po tym, w którym nowe stawki zostały opublikowane. Do tego czasu odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej ustala się na podstawie ogłoszenia z roku poprzedniego. W praktyce średni koszt utrzymania w domu pomocy społecznej wynosi od 2,5 do 3 tys. złotych.

[srodtytul]Trzy grupy zobowiązanych[/srodtytul]

Ustawa o pomocy społecznej w art. 61 ust. 1 określa podmioty zobowiązane do uiszczania opłat za pobyt w domu opieki społecznej. Zgodnie z jego treścią opłaty są ściągane najpierw z dochodu osiąganego przez mieszkańca domu. Następnie koszty pokrywa małżonek oraz zstępni przed wstępnymi. Trzecim podmiotem obowiązanym do uiszczenia opłaty jest gmina. Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że jeżeli całość opłaty pokrywa mieszkaniec, to jego rodzina oraz gmina są z obowiązku finansowania pobytu zwolnione.

[srodtytul]Kryteria dochodowe[/srodtytul]

Kolejne ustępy art. 61 ustawy o pomocy społecznej określają, w jakiej wysokości opłaty są ponoszone przez poszczególne podmioty zobowiązane. I tak mieszkaniec pokrywa – co do zasady 100 proc. kosztów pobytu, ale tylko pod warunkiem, że osiąga wystarczająco wysokie dochody. Na poczet opłat nie można jednak zająć więcej niż 70 proc. jego dochodu.

Biorąc pod uwagę fakt, że mieszkańcami domów opieki społecznej są przeważnie ludzie starzy, których jedynym źródłem dochodu jest emerytura, to bardzo rzadko się zdarza, aby ich dochód wystarczał na pokrycie całej opłaty za pobyt.

W sytuacji, gdy dochód mieszkańca jest niewystarczający, to zgodnie z art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy pozostałą część opłaty uiszczają małżonek oraz zstępni i wstępni w wysokości określonej w umowie zawartej z kierownikiem domu opieki społecznej (art. 103 ustawy).

Zaznaczyć jednak trzeba, że żadna część opłaty nie zostanie z rodziny ściągnięta w sytuacji, gdy dochód na osobę nie przekracza 250 proc. kryterium dochodowego przewidzianego w pomocy społecznej, czyli kwoty równej 877,5 zł. Jeżeli osiągane dochody są wyższe, to i tak opłata musi być tak skalkulowana, aby po jej uiszczeniu kwota dochodu pozostającego po jej wniesieniu nie była niższa niż 250 proc. kryterium dochodowego.

Pozostałą część należności, czyli różnicę pomiędzy opłatą ustaloną przez wójta a uiszczoną przez pensjonariusza i jego rodzinę, pokrywa gmina.

[ramka][b]Przykład[/b]

Średni miesięczny koszt utrzymania w domu opieki społecznej w gminie Lewandów wynosi 2,5 tys. zł. Rodzina Kowalskich umieściła w nim babcię – emerytkę.

Gospodarstwo domowe Kowalskich to pracujący ojciec oraz niepracująca matka oraz dwójka małych dzieci, czyli cztery osoby.

Babcia ma dochód w wysokości 1,5 tys. zł miesięcznie. Dochód rodziny Kowalskich to 4 tys. miesięcznie.

Za pobyt w domu babcia płaci 70 proc. swoich dochodów, czyli 1050 zł miesięcznie.

Do uregulowania pozostaje jeszcze kwota wynosząca 1450 zł. Dochód Kowalskich (na osobę w rodzinie)