Będą zmiany w zarządzaniu kryzysowym

Tegoroczna powódź pokazała, że system zarządzania kryzysowego szwankuje. Niedopracowane są przede wszystkim kwestie odpowiedzialności podmiotów zobowiązanych do wykonywania zadań związanych z ochroną ludności oraz odpowiedzialności obywateli za stan bezpieczeństwa.

– W [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B26B78E09AAE4E8189D7121774FA7AEB?id=185689]ustawie[/link] jest zapisane, że organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na terenie gminy są wójt, burmistrz, prezydent miasta, na terenie starostwa – starosta, a województwa – wojewoda. Brakuje jednak jasnego określenia, kto i w którym momencie dowodzi, jeśli np. jest konflikt między wójtem a starostą. Czy następuje to na wniosek, czy też wyznacza taką osobę wojewoda – zauważa Zenon Rodzik, starosta opolski.

– Potrzebne są regulacje takich istotnych podczas powodzi kwestii, jak ostrzeganie i alarmowanie ludności. Kolejnym problemem są siły, na których opierają się działania ratownicze. Obecnie jest to straż pożarna, zarówno zawodowa, jak i ochotnicza. Formacje obrony cywilnej są fikcją i należy to powiedzieć głośno i wyraźnie – uważa Bożena Kotkowska, posłanka z Bielska-Białej.

Część propozycji już została uwzględniona w projekcie, obecnie na etapie uzgodnień międzyresortowych.

– Projekt jest cały czas konsultowany. Samorządy mogą składać jeszcze swoje uwagi. Trwają analizy prawne i systemowe – zastrzega Małgorzata Woźniak, rzecznik prasowy MSWiA.

[srodtytul]Nadzór i ćwiczenia[/srodtytul]

Nowością w ustawie mają być wieloletnie programy ochrony ludności opracowywane na poziomie województwa, powiatu i gminy. Będą określać potrzeby ochrony ludności, priorytety, zadania i skuteczne sposoby ich realizacji. Nadzór nad terminowością opracowania programów na poziomie powiatowym i gminy będzie sprawował wyłącznie właściwy miejscowo wojewoda (teraz tzw. plany zarządzania kryzysowego gmin zatwierdza starosta).

– Dzięki temu wojewoda będzie mógł rzeczywiście wpłynąć na podniesienie skuteczności przy opracowywaniu programów – mówi Małgorzata Woźniak z MSWiA.

Projekt kładzie także nacisk na ćwiczenia z zakresu obrony cywilnej. Mają być obowiązkowe i odbywać się w każdym województwie, powiecie i gminie przynajmniej raz w roku. Nowelizacja przewiduje również organizowanie wspólnych ćwiczeń przez kilka gmin. Testowane mają być podczas nich m.in.: procedury obiegu informacji; podejmowania decyzji, uruchamiania i dysponowania sprzętem oraz służbami wykonującymi zadania z zakresu ochrony ludności; procedury ostrzegania i alarmowania ludności (m.in. za pośrednictwem mediów i SMS); procedury ewakuacji i pomocy poszkodowanym.

[srodtytul]Gmina razem z powiatem[/srodtytul]

Doświadczenia tegorocznej powodzi wskazały, że część gmin nie poradziła sobie z ochroną ludności. I mimo braku środków nie mogły z powodu przeszkód prawnych skorzystać z pomocy powiatu. Przepisy samorządu powiatowego nie pozwalają powiatom udzielać wsparcia swoim mieszkańcom, jeśli jest to zadanie własne samorządu gminnego (art. 4).

Projekt nowej ustawy ma to zmienić. Przewiduje się obowiązek wspólnego wykonywania zadań z zakresu ochrony ludności przez gminę i powiat, na podstawie zawartych porozumień (zakres porozumień pozostawia się decyzji samorządu terytorialnego). Będzie się to jednak wiązało z nowelizacją ustawy o samorządzie powiatowym.

Projekt nowelizacji ustawy o zarządzaniu kryzysowym (dodany zostanie też drugi człon „i ochronie ludności”) doprecyzowuje także obowiązki odpowiednich podmiotów w dziedzinie zapewnienia schronienia dla ludności i zabezpieczenia mienia w sytuacji zagrożenia. Nacisk położył też na edukację ludności i promocję szkoleń z zasad bezpiecznego zachowania się w sytuacjach zagrożeń.

MSWiA podkreśla, że w przygotowanej nowelizacji zostały wykorzystane rozwiązania stosowane w krajach europejskich, tak aby dopasować polskie prawo do standardów unijnych.

[ramka][srodtytul]Główne cele zmian[/srodtytul]

W przygotowywanej nowelizacji ustawy chodzi m.in. o uzupełnienie istniejącego systemu poprzez jasne wskazanie zadań i odpowiedzialności w zakresie:

~~ informowania, ostrzegania i alarmowania ludności,