Kiedy gmina musi płacić VAT

Sprzedaż towarów jest opodatkowana wówczas, ?gdy stanowi działalność gospodarczą.

Publikacja: 12.05.2014 09:20

Ta zasada dotyczy także organów władzy publicznej wyzbywających się swojego majątku. Nie powinno się jednak automatycznie nakładać na nie podatku. Takie wnioski można wyciągnąć z postanowienia Trybunału Sprawiedliwości UE w polskiej sprawie C-72/13.

Unijny sąd zajął się sporem fiskusa z gminą Wrocław. Planowała ona zbycie lub wniesienie aportem posiadanych ruchomości i nieruchomości. We wniosku o interpretację zapytała o zasady rozliczenia tych transakcji. Fiskus stwierdził, że w obu sytuacjach powinna zapłacić VAT.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu przyznał mu rację. Później Naczelny Sąd Administracyjny skierował sprawę do TS UE, pytając, czy przepisy dyrektywy 2006/112/WE sprzeciwiają się opodatkowaniu wymienionych czynności.

Trybunał uznał, że wystarczy wydać w tej sprawie postanowienie, ostateczne rozstrzygnięcie pozostawiając sądowi krajowemu. To on powinien odpowiednio zakwalifikować czynności gminy, kierując się orzecznictwem i przepisami. Przede wszystkim musi ustalić, czy w danym wypadku mamy do czynienia z działalnością gospodarczą. Pojęcie to obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców.

Jeśli chodzi o zbycie towarów, to z wcześniejszego orzecznictwa Trybunału wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności przez uprawnionego nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Inaczej jest natomiast w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców.

Jeśli sąd krajowy uzna, że warunek prowadzenia działalności gospodarczej jest spełniony, powinien zbadać możliwość zastosowania wyjątku przewidzianego w art. 13 ust. 1 dyrektywy. Wynika z niego, że gmina nie jest podatnikiem w związku z transakcjami, które przeprowadza jako organ władzy publicznej. Pod warunkiem że wykluczenie jej z kategorii podatników nie prowadzi do znaczących zakłóceń konkurencji.

Określenie „znaczące" powinno być rozumiane jako zmierzające do ograniczenia zakresu wyłączenia z opodatkowania. Nie powinno być interpretowane w sposób zawężający, że wyłączenie podmiotów prawa publicznego z opodatkowania jest dopuszczalne, jeśli wynikałyby z tego jedynie nieznaczne zakłócenia konkurencji.

Reasumując, zdaniem Trybunału dyrektywa nie wyklucza opodatkowania wymienionych transakcji, gdy sąd krajowy stwierdzi, że stanowią one działalność gospodarczą. VAT można uniknąć, jeśli czynności są wykonywane przez gminę w charakterze organu władzy publicznej, chyba że mogłoby to prowadzić do znaczących zakłóceń konkurencji.

– Z postanowienia TS UE wynika, że fiskus nie może z automatu opodatkowywać dokonywanych przez gminy transakcji, takich jak zbycie posiadanego przez nią majątku. Pamiętajmy bowiem, że zarządzanie mieniem komunalnym mieści się w sferze zadań publicznych gminy i na tej podstawie może jej przysługiwać wyłączenie z kategorii podatników – mówi doradca podatkowy Joanna Rudzka. – Wszystko zależy jednak od okoliczności danej sprawy – zauważa.

Ekspertka przypomina, że właśnie od spraw związanych ze sprzedażą majątku zaczęło się wiele sporów gmin z fiskusem. Na rozstrzygnięcie TS UE czekają jeszcze sprawy dotyczące rozliczania gmin razem ze swoimi jednostkami oraz zasad odzyskiwania VAT od inwestycji.