Miasta muszą uporządkować rynek odpadów

W Polsce około 95 proc. śmieci odbieranych od mieszkańców trafia na składowiska. Ten stan nie zmienia się od wielu lat i to pomimo podniesienia w ostatnich trzech latach stawek opłat marszałkowskich za składowanie odpadów aż siedmiokrotnie.

Tymczasem już w tym roku Komisja Europejska rozliczy Polskę z zapisanych w traktacie akcesyjnym zobowiązań dotyczących gospodarki odpadami. Zgodnie z nimi ilość odpadów organicznych (tzw. biodegradowalnych), jaka trafia na wysypiska, powinna zostać zmniejszona o jedną czwartą w porównaniu z 1995 r. Za trzy lata ma to być już tylko połowa.

– [b]Polsce grożą wysokie kary finansowe, które będą musiały zapłacić gminy. Musimy jak najszybciej zreformować obecny system gospodarki odpadami[/b] – przekonuje Andrzej Lubiatowski, dyrektor Biura Unii Metropolii Polskich.

Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego w marcu ubiegłego roku przyjęła stanowisko dotyczące zmian w przepisach o gospodarce odpadami komunalnymi. Postanowiono w nim o komunalnej własności odpadów. Teraz śmieci są wywożone przez prywatne firmy i gminy nie mają kontroli ani nad tym, dokąd trafiają odpady, ani nad sposobem ich segregowania i odzysku.

Planowanym zmianom sprzeciwił się jednak minister gospodarki. Zdecydowano wtedy, że to Ministerstwo Środowiska będzie odpowiadało za przygotowanie nowych przepisów. Założenia zmian w ustawie nie spełniły jednak oczekiwań gmin. Teraz resort pracuje nad radykalną zmianą przepisów.

– [b]Minister środowiska Andrzej Kraszewski jest zwolennikiem zmiany przepisów, tak by gminy kontrolowały gospodarkę odpadami[/b] – zapewnia rzeczniczka resortu Magda Sikorska.

Niezależnie od kar, jakie będzie płacić Polska za brak odpowiednich regulacji i związanej z tym możliwości terminowego wykonania zobowiązań unijnych, zagrożone jest wydatkowanie europejskich środków przeznaczonych na gospodarkę odpadami.

[b]Miasta przygotowały plany budowy kilkunastu spalarni, które będą kosztować ponad 6 mld zł. Nawet połowę tej sumy mogą wziąć z Unii.[/b]

Ale aby wybudować spalarnie, samorządy muszą mieć pewność, że instalacje te będą się opłacały i że będą miały co do nich przywozić.

Teraz prywatne firmy wożą odpady tam, gdzie jest najtaniej, czyli na wysypiska. Eksperci nie mają wątpliwości, że część odpadów jest wywożona nielegalnie.

„Gminy muszą uzyskać skuteczne instrumenty umożliwiające wywiązanie się z nakładanych zadań, w tym przede wszystkim w zakresie kierowania strumienia odpadów do poszczególnych instalacji ich przerobu i odzysku. Jedynym sposobem jest własność odpadów przejmowanych od mieszkańców” – napisała w swoim lutowym stanowisku Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego.