Kto pomoże, gdy mąż pije i bije

Realizując je gminy mają obowiązek opracować roczne lub wieloletnie programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Powinny one określać cele systemu, na które składać się mogą m.in. działania zapobiegające występowaniu przemocy w rodzinie oraz redukujące negatywne następstwa tego typu zjawisk, przede wszystkim przez udzielanie pomocy ich ofiarom i świadkom.

[srodtytul]Uchwała rady[/srodtytul]

Podstawą prawną takiego programu jest art. 6 ust. 2 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=179161]ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie[/link]. Ustanawia go właściwa rada, podejmując w tej sprawie stosowną uchwałę. W programie wskazać należy w szczególności instytucje, organizacje i służby włączone do gminnego systemu oraz zasady ich współpracy.

Określić w nim należy również organ odpowiedzialny za realizację programu i koordynację współpracy realizujących go instytucji, organizacji i służb. Będzie to najczęściej wójt (burmistrz, prezydent miasta). Natomiast wśród podmiotów zaangażowanych w realizację programu, poza władzami gminy, wymienić należy w szczególności: komisję rozwiązywania problemów alkoholowych, policję, sądy i prokuraturę, jednostki pomocy społecznej i ochrony zdrowia, jak również działające w tej sferze organizacje pozarządowe, Kościoły czy związki wyznaniowe.

[srodtytul]Źródła finansowania[/srodtytul]

W programie określić należy również zasady finansowania działalności takiego systemu. Pamiętać przy tym należy, że miasta na prawach powiatu i powiaty realizują również zadania z zakresu administracji rządowej polegające na tworzeniu i prowadzeniu specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

Zadanie to, jak również związane z opracowaniem i realizacją programów korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc finansowane są z budżetu państwa. Zadania własne są oczywiście finansowane z budżetu danej jednostki samorządu terytorialnego. Ponadto dodatkowym źródłem finansowania działalności systemu będą środki pochodzące z Narodowego Funduszu Zdrowia, wydatkowane w szczególności na porady specjalistyczne, m.in. psychologiczne i psychiatryczne.

[srodtytul]Dla pokrzywdzonych[/srodtytul]

Aby skutecznie realizować program, każda rada powinna wskazać jego adresatów. Będą to oczywiście członkowie lokalnej społeczności (dzieci, młodzież, dorośli i rodziny). Dla każdej z kategorii adresatów programu należy również określić zadania do realizacji. I tak dla dzieci i młodzieży będą to przede wszystkim zajęcia edukacyjne, uczące, jak należy radzić sobie ze stresem i sytuacjami konfliktowymi oraz agresją ze strony rówieśników. Dodatkowo każda gmina powinna – w miarę swoich możliwości finansowych – zapewnić dzieciom i młodzieży możliwość atrakcyjnego spędzania wolnego czasu przez np. organizowanie imprez czy zajęć sportowych. Nie można również zapomnieć o konieczności organizowania i prowadzenia placówek opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci i młodzieży.

Natomiast jeżeli chodzi o zadania skierowane do dorosłych i małżeństw, to należy w nich przede wszystkim zawrzeć zagadnienia związane z przygotowaniem do życia w rodzinie, w szczególności z uwzględnieniem nieagresywnych sposobów rozwiązywania sytuacji konfliktowych.

W programie warto również określić zadania i podmioty świadczące pomoc ofiarom przemocy w rodzinie. Należy tutaj uwzględnić m.in. poradnictwo medyczne, psychologiczne, prawne czy socjalne. Określić trzeba zasady ochrony ofiar przed dalszym krzywdzeniem, w szczególności przez odseparowanie sprawcy przemocy oraz zakazy kontaktowania się z ofiarą. Oczywiste jest, że te ostatnie mogą być realizowane jedynie we współpracy z organami ścigania i sądami.

Gminy mogą natomiast pomagać ofiarom przestępstw przez udzielanie im schronienia (w rodzinach zastępczych pełniących zadania pogotowia rodzinnego czy placówkach opiekuńczo-wychowawczych).

[srodtytul]... i sprawców[/srodtytul]

Z kolei w stosunku do sprawców przemocy należy prowadzić działania korekcyjno- edukacyjne w zakresie radzenia sobie ze stresem, agresją i konfliktami. Zajęcia takie mogą być prowadzone zarówno w formie terapii indywidualnej, jak i grupowej. Ponieważ większość przypadków występowania przemocy rodzinnej są to zjawiska związane z nadużywaniem alkoholu, w programie należy również określić zasady współpracy z gminną komisją rozwiązywania problemów alkoholowych. Może ona bowiem, na podstawie przepisów o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, kierować na badania w przedmiocie uzależnienia od alkoholu osoby, które z powodu nadmiernego zamiłowania do trunków zatruwają życie swoim najbliższym.

O przymusowym skierowaniu takiej osoby na odwyk orzeka sąd rejonowy.

[i]Podstawa prawna:[/i]

– [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=179161]ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (DzU nr 180, poz. 1493)[/link]– [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=174185]ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity DzU z 2007 r., poz. 473)[/link]