W samorządach jest teraz elastyczniej

Do końca 2008 r. pracownicy samorządowi byli podzieleni na:

- pracowników mianowanych, do których miała zastosowanie zarówno sztywna 40-godzinna norma czasu pracy, jak i specyficzne zasady rekompensaty pracy poza normalnymi godzinami pracy (art. 24 ust. 2 i 3 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych),

- pracownicy samorządowi zatrudnieni na innej podstawie niż mianowanie, których obowiązywała sztywna 40-godzinna norma czasu pracy i kodeksowe reguły rekompensaty nadgodzin (art. 24 ust. 2 i art. 31 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych),

- pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pomocniczych i obsługi, do których stosowało się kodeksowe reguły dotyczące czasu pracy (art. 32 w związku z art. 31 i 24 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych).

Od początku tego roku ten podział w zakresie czasu pracy został zniesiony. Zasady są jednolite dla wszystkich zatrudnionych u pracodawców samorządowych i analogiczne do tych, które wprowadzono trochę wcześniej w służbie cywilnej.

[srodtytul]Jednakowo dla wszystkich [/srodtytul]

Skoro obecnie reguły czasu pracy są takie same dla wszystkich zatrudnionych w jednostkach samorządowych, a więc obejmują też pracowników na stanowiskach pomocniczych i obsługi, tj. sekretarki, zaopatrzeniowców, bibliotekarzy, magazynierów, pomocników administracyjnych, kierowców, konserwatorów, portierów, sprzątaczki i gońców. Oznacza to, że również te osoby nie mają uprawnień do dodatków za godziny nadliczbowe, przysługujących zgodnie z kodeksem pracy, i muszą mieć rekompensowaną pracę, zgodnie z regułami ustawy o pracownikach samorządowych, czyli wynagrodzeniem (bez dodatku) lub czasem wolnym od pracy udzielanym w tym samym wymiarze.

[ramka][b]Przykład [/b]

Kierowca, zatrudniony w urzędzie marszałkowskim, w związku z wykonywaniem pracy stale poza zakładem pracy miał wprowadzony ryczałt za godziny nadliczbowe w kwocie 800 zł. Od 1 stycznia 2009 r. jest to nieprawidłowy sposób rekompensaty nadgodzin kierowcy, gdyż ustawa o pracownikach samorządowych nie przewiduje możliwości ryczałtowego rozliczania pracy nadliczbowej.[/ramka]

[srodtytul]Korzystniej dla straży gminnych…[/srodtytul]

Ustawa o pracownikach samorządowych w swym poprzednim kształcie, obowiązującym do 31 grudnia 2008 r., pozwalała na zatrudnianie strażników gminnych jedynie w ramach podstawowego systemu czasu pracy. Dodatkowo jeszcze ograniczała możliwość elastycznego zorganizowania ich czasu pracy, poprzez wymóg zachowania sztywnej 40-godzinnej normy tygodniowej. Rozwiązania te zupełnie nie przystawały do przyjętej w praktyce organizacji pracy straży miejskich.

Wprowadzone od 1 stycznia br. zmiany pozwalają na wdrożenie dla tej grupy zawodowej równoważnego systemu czasu pracy (art. 135 k.p. w związku z art. 43 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=9BB38800283DA73CDC267512A56CA190?id=75516]ustawy o pracownikach samorządowych i art. 32 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych, DzU nr 123, poz. 779 ze zm.)[/link]. Oznacza to możliwość przedłużenia im dobowego wymiaru czasu pracy aż do 12 godzin w ciągu doby i zatrudnianie ich na dwie zmiany.

[srodtytul]…ale nie dla szkół[/srodtytul]

Zmiana ustawy o pracownikach samorządowych dotyka również osoby zatrudnione w szkołach prowadzonych przez samorządy. Trzeba bowiem pamiętać, że pracownicy szkół dzielą się na dwie grupy: nauczycieli, podlegających regulacjom Karty nauczyciela, i pozostałych pracowników niepedagogicznych, do których w przypadku szkół samorządowych będzie się stosowało regulacje czasu pracy wynikające z ustawy o pracownikach samorządowych i zasady wynagradzania odpowiednie dla tej grupy zawodowej. Oznacza to, że również i te osoby nie będą miały prawa do dodatków za godziny nadliczbowe, a ich dodatkowa praca będzie rekompensowana jedynie zwykłym wynagrodzeniem lub czasem wolnym od pracy, do wyboru przez pracownika.

[srodtytul]Dodatek nocny według kodeksu [/srodtytul]

Do 31 marca br. dodatki nocne dla pracowników samorządowych ustalano na poziomie 20 proc. wynagrodzenia zasadniczego. Nie mogły one być jednak niższe od dodatków ustalonych według ogólnych reguł przyjętych w kodeksie pracy, a więc musiały wynosić minimum 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W nowym [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6E02D270950FBDF84059D09F48691886?id=305817]rozporządzeniu Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (DzU nr 50, poz. 398) [/link]nie ma sposobu naliczania dodatków nocnych. Zatem należy do nich stosować regulacje ogólne, wynikające z art. 151[sup]8[/sup] k.p., czyli naliczać wysokość dodatku za godzinę pracy w porze nocnej jako 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w roku bieżącym wynosi 1276 zł.

[srodtytul]Wątpliwości z niepełnoetatowcami...[/srodtytul]

Przyjmując interpretację, że za nadgodziny przysługuje jedynie wynagrodzenie bez prawa do dodatku, wątpliwe jest, czy pracodawcy samorządowi mają obowiązek zawierania w umowach o pracę podpisywanych z osobami zatrudnianymi na część etatu zapisów wprowadzających limity godzin ponad wymiar czasu pracy (art. 151 § 5 k.p.).

Wydaje się, że takie postanowienia umowne są zbędne, gdyż zarówno praca poniżej takiego limitu, jak i przekraczająca go może być zrekompensowana zwykłym wynagrodzeniem bez dodatku. Z płacowego punktu widzenia nie będzie więc różnicy między jednym a drugim rodzajem dodatkowej pracy.

[srodtytul]...i sobotami[/srodtytul]

W art. 42 ustawy o pracownikach samorządowych nie ma żadnej regulacji dotyczącej pracy w dniu wolnym z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy. Przepis ten odnosi się jedynie do pracy w godzinach nadliczbowych a także w nocy, w niedziele i święta.