Wadliwa uchwała zostanie uchylona

Podstawową formą działania rady gminy są uchwały. Wójt natomiast w określonych w przepisach sytuacjach ma prawo wydawać zarządzenia. Akty te muszą zostać poddane kontroli, czy są zgodne z obowiązującym prawem. Co do zasady sprawdza je wojewoda. Wyjątkiem są uchwały i zarządzenia podejmowane w sprawach z zakresu finansów publicznych. Te bada właściwa regionalna izba obrachunkowa (zob. art. 11 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BD818C106D99ADE26EDA4E3848821C28?id=161737]ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych[/link]).

[srodtytul]Powinność wójta[/srodtytul]

Obowiązek przekazania uchwały bądź zarządzenia do właściwego organu nadzoru należy do wójta, który powinien go wypełnić, bez wezwania, w terminie określonym w przepisach. Jakim? Odpowiedź na to pytanie kryje art. 90 ust. 1[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=63276EAB066518D1CFF5344731A55E69?id=163433] ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2001 r., nr 142, poz. 1591 ze zm.)[/link]. Zgodnie z jego treścią powinno to nastąpić w ciągu siedmiu dni od dnia podjęcia uchwały przez radę. Natomiast akty ustanawiające przepisy porządkowe wójt przekazuje wojewodzie w ciągu dwóch dni od ich ustanowienia.

Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że o ile obowiązkiem wójta jest przesłanie właściwym organom nadzoru wszelkich uchwał rady, o tyle, jeżeli chodzi o wydawane przez niego zarządzenia, obowiązek przekazania dotyczy jedynie tych, którymi interesuje się RIO.

Ocena, czy uchwałę skierować do izby czy do wojewody, należy do wójta. Błędną kwalifikację może skorygować organ nadzoru, który, uznając swą niewłaściwość, przekaże sprawę właściwemu.

[srodtytul]Wstrzymanie wykonania aktu[/srodtytul]

Wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały lub zarządzenia nie powoduje samo z siebie wstrzymania wykonania takiego aktu. Aby taki skutek nastąpił,[b][link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3ADC69585602D0086322582F54CD5CA2?id=133093] organ nadzoru musi wydać odrębne postanowienie. Wynika to z odpowiedniego zastosowania art. 123 [link=http://]kodeksu postępowania administracyjnego[/link][/b],[/link] zgodnie z którym w toku postępowania organ administracji publicznej wydaje postanowienia. Natomiast zgodnie z treścią art. 124 § 1 k.p.a. powinno ono zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej, datę jego wydania, oznaczenie strony lub stron albo innych osób biorących udział w postępowaniu, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, pouczenie, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego, a także podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do jego wydania.

Wstrzymanie wykonania uchwały lub zarządzenia jest czynnością fakultatywną. Ustawa o samorządzie gminnym nie zawiera ponadto żadnych przepisów określających przesłanki zastosowania tego środka. Wstrzymanie wykonania powinno być stosowane zwłaszcza w sytuacjach, w których wykonanie uchwały bądź zarządzenia mogło wywołać nieodwracalne skutki.

[srodtytul]Wyjście awaryjne[/srodtytul]

Zgodnie z treścią art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym uchwała lub zarządzenie sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności całości lub części aktu orzeka organ nadzoru. [b]Musi się jednak zmieścić w terminie 30 dni liczonym od dnia, w którym akt został mu doręczony. [/b]Jeżeli nie zdąży, to już sam, we własnym zakresie, takiej nieważności stwierdzić nie może. Ustawodawca pozostawił jednak wyjście awaryjne, którym jest możliwość zaskarżenia takiej uchwały czy zarządzenia do sądu administracyjnego. Stanowi o tym wprost art. 93 ust. 1 gminnej ustawy ustrojowej. W tej sytuacji o ewentualnym wstrzymaniu zaskarżonego aktu decyduje sąd. [b]Uwaga! Sąd nie stwierdzi nieważności uchwały lub zarządzenia, jeżeli od dnia ich podjęcia upłynął rok.[/b] W tej sytuacji możliwe jest jedynie orzeczenie o ich niezgodności z prawem, co pociąga za sobą określone konsekwencje.

Stwierdzenie nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy powoduje, że akt ten traci moc wiążącą od chwili jego podjęcia (ex tunc). Natomiast konsekwencją orzeczenia jego niezgodności z prawem jest to, że akt ten traci moc wiążącą od dnia, w którym orzeczenie sądu stało się prawomocne (ex nunc). Akt taki wywiera zatem skutki prawne aż do daty pozbawienia go mocy.