Patrona dla drogi wybiera rada

Czym jest ulica? Odpowiedzi na to pytanie próżno szukać w przepisach prawa. Nie znajdziemy również ustawowej definicji placu. Powszechnie jednak przyjmuje się, że ulicą jest droga wytyczona i zbudowana na terenie zurbanizowanym (w mieście, ale i na wsi).

Placem jest natomiast wolna niezabudowana przestrzeń miejska, przeważnie kwadratowa lub prostokątna (może mieć inny kształt), ograniczona zabudową, ulicami czy też zielenią.

[srodtytul]Wyłączna kompetencja[/srodtytul]

Ulice (place) mogą być zaliczane do dróg publicznych, czyli krajowych, wojewódzkich, powiatowych lub gminnych. Mogą również być drogami wewnętrznymi. Są to drogi niezaliczone do żadnej kategorii dróg publicznych, w szczególności drogi w osiedlach mieszkaniowych, dojazdowe do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców, place przed dworcami kolejowymi, autobusowymi i portami oraz pętle autobusowe.

Prawo nadawania nazw tym właśnie obiektom przysługuje gminnej radzie. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 13 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0C6FC550F5B2A68D28D1A47C93D954B9?id=163433]ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.) [/link]jest to wyłączna kompetencja tego organu. Podlega ona ograniczeniu tylko w sytuacji, w której nazwa ma zostać nadana drodze wewnętrznej.

Artykuł 8 ust. 1a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=692EDCA3887AD575AC30B2A889453F82?id=184778]ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 19, poz. 115 ze zm.)[/link] stanowi bowiem, że uchwałę w tej sprawie rada może podjąć dopiero po uzyskaniu pisemnej zgody właścicieli terenów, na których droga wewnętrzna jest zlokalizowana.

[srodtytul]Charakter aktu[/srodtytul]

Czy uchwała nadająca (zmieniająca) nazwę placu lub ulicy jest aktem prawa miejscowego? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta, zwłaszcza że rozbieżności w poglądach na ten temat prezentuje również orzecznictwo sądów administracyjnych.

Za zaliczeniem uchwały rady w sprawie nadania nazwy ulicy za akt prawa miejscowego opowiedział się [b]NSA w wyroku z 13 września 2005 r.[/b] Przyznał, że co prawda w obowiązującym stanie prawnym brak jest w ustawie szczególnej podstawy prawnej do nadawania przez radę gminy nazw ulicom. Istniejąca w tym zakresie luka konstrukcyjna nie może jednak przesądzać o braku możliwości nadania uchwale rady gminy w tym zakresie waloru aktu prawa miejscowego.

Brak powszechnie obowiązującego charakteru takiej uchwały powodowałby zniweczenie zasadności nadawania nazw ulicom i poddawał w wątpliwość realizację istotnych z punktu widzenia interesu publicznego funkcji ewidencyjnych, zabezpieczenia porządku, bezpieczeństwa, ochrony życia i zdrowia ludzkiego takiej uchwały (OSK 879/05).

Dodatkowo w ocenie składu orzekającego [b]brzmienie przepisów zawartych w uchwale rady gminy w sprawie nadania nazw ulicom wskazuje, iż przedmiotowa uchwała zawiera przepisy o charakterze prawa powszechnie obowiązującego, co uzasadnia nadanie jej waloru aktu prawa miejscowego[/b] na podstawie art. 40 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B134363DE951B6923FD3D54CEBEE1EFC?id=163433]ustawy o samorządzie gminnym[/link].

Ostatnie wyroki nie podzielają jednak tego stanowiska. Przykładowo wskazać można [b]wyrok WSA w Rzeszowie z 9 kwietnia 2008 r.[/b], w którym sąd uznał, że uchwały w sprawie nazw ulic (placów) takiego charakteru nie mają. Podkreślił, że akt prawa miejscowego jako akt normatywny powinien spełniać określone przymioty, m.in. powinien zawierać normy generalne i abstrakcyjne, a jeżeli takich cech nie posiada, nie może być uznany za akt prawa miejscowego.

Abstrakcyjność normy wyraża się w tym, że nakazywane, zakazywane albo dozwolone postępowanie będzie mieć miejsce w pewnych, z reguły powtarzalnych okolicznościach, nie zaś w jednej konkretnej sytuacji.

Charakteru abstrakcyjnego nie ma również uchwała rady gminy nadająca nazwę ulicy, bo jest to unormowanie odnoszące się do konkretnej, jednostkowej i niepowtarzalnej sytuacji (II SA/Rz 136/08). Z kolei w [b]wyroku z 6 czerwca 2008 r. rzeszowski WSA [/b]podkreślił, że uchwała o nadaniu ulicy nazwy, mając samodzielną podstawę prawną wyłącznie w art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy o samorządzie gminnym, nie mieści się w żadnej z kategorii wskazanych w art. 40 ust. 2 tej ustawy.

Nie można zatem przyjąć, że stanowi akt prawa miejscowego (II SA/Rz 295/08).

Wydaje się jednak, że ze względu na rolę, jaką nazwa powszechnie dostępnej ulicy pełni w obrocie publicznoprawnym, uchwały rady w sprawie nadawania nazw ulicom powinny być jednak zaliczane do kategorii aktów prawa miejscowego.

[srodtytul]Zmiana adresu bez przeprowadzki[/srodtytul]