Czasem warto się postarać o intercyzę

Każdy radny ma obowiązek złożyć oświadczenie o stanie swojego majątku. Dokument taki należy sporządzić – według wzoru – na początku kadencji, trzy miesiące przed jej końcem, oraz w trakcie jej trwania co roku. W oświadczeniu majątkowym ujawnia się informacje dotyczące stanu swojego majątku.

W przypadku radnych pozostających w związkach małżeńskich oznacza to konieczność ujawnienia informacji o ich majątku odrębnym oraz o majątku objętym małżeńską wspólnością majątkową. Wynika z tego, że do oświadczenia nie wpisuje się danych dotyczących odrębnego majątku małżonka radnego.

[srodtytul]Odrębny i wspólny[/srodtytul]

Małżeńska wspólność majątkowa powstaje najczęściej z mocy ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa. W takim przypadku obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Stanowią one majątek wspólny.

Natomiast [b]przedmioty majątkowe, które małżonkowie nabyli przed zawarciem związku, należą do majątku odrębnego każdego z nich. Do majątku odrębnego należą również takie przedmioty majątkowe, które każdy z małżonków nabył wyłącznie do swego majątku odrębnego.[/b]

Przykładowe wyliczenie przedmiotów majątkowych, które po ustanowieniu małżeńskiej wspólności majątkowej, jak również tych, które wchodzą do majątków odrębnych każdego z małżonków, zawierają przepisu [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71706]kodeksu rodzinnego i opiekuńczego[/link] (dalej: krio).

I tak do majątku wspólnego należą w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z działalności zarobkowej każdego z małżonków; dochody zarówno z majątku wspólnego, jak i z majątku osobistego każdego z małżonków; środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków (art. 31 § 2 krio).

Natomiast przedmioty i prawa, które wchodzą do majątku odrębnego każdego z małżonków, wymienione zostały – enumeratywnie – w art. 33 pkt 1 – 10 krio. Przykładowo można tutaj wymienić: przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (chyba że spadkobierca lub darczyńca inaczej postanowił); przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków; przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego (chyba że przepis szczególny stanowi inaczej).

[srodtytul]Rozdzielność umowna[/srodtytul]

Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przewidują także możliwość umownego określenia panującego pomiędzy małżonkami ustroju majątkowego. Jak bowiem wynika z treści art. 47 § 1, małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć. Mogą również ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.

Dla radnych – z punktu widzenia składanych oświadczeń majątkowych – może mieć znaczenie zawarcie majątkowej umowy małżeńskiej ustanawiającej między małżonkami rozdzielność majątkową. Jakie są bowiem jej skutki? Jak wynika z treści art. 51 krio,[b] w razie umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później. Jakie ma to znaczenie?

Po pierwsze, małżonkowie nie posiadają majątku wspólnego[/b]. Oznacza to, że radny wypełniając oświadczenie majątkowe, spowiada się tylko i wyłącznie ze swojego stanu posiadania, nie ujawniając – nawet pośrednio – stanu posiadania swojej żony czy męża.

[srodtytul]Konieczny podział majątku[/srodtytul]

Intercyzę ustanawiającą rozdzielność majątkową małżeńską można podpisać w każdym czasie. Nie tylko przed zawarciem małżeństwa, ale także już w jego trakcie. Podobnie w każdym czasie umowę majątkową małżeńską można w każdym czasie rozwiązać. W takiej sytuacji pomiędzy małżonkami powstaje ustrój ustawowej wspólności majątkowej.

Podpisanie umowy o rozdzielności majątkowej przed zawarciem małżeństwa powoduje, że wspólność w ogóle nie powstaje. Podpisanie takiej umowy w trakcie trwania związku ma natomiast ten skutek, że każdy z małżonków nabywa określone udziały w przedmiotach majątkowych stanowiących dotychczas majątek wspólny.

Przy tak sporządzonej umowie radny nadal będzie zatem w oświadczeniu podawał, że przykładowo posiada pół bliźniaka i pół obrazu Kossaka.

Oczywiście możliwe jest dokonanie podziału majątku wspólnego. Nie jest w tym przypadku konieczna wizyta w sądzie. Jak wynika bowiem z treści art. 46 krio w związku z art. 1037 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link], może to również nastąpić przed notariuszem.

[srodtytul]Czy gra jest warta zachodu?[/srodtytul]

W oświadczeniu majątkowym radny ma obowiązek podać m.in. informację o posiadanych zasobach pieniężnych. Jeżeli radny pozostaje w związku małżeńskim, w którym obowiązującym ustrojem majątkowym jest wspólność ustawowa, to wypełniając tę rubrykę, trzeba ujawnić wszystkie środki zgromadzone np. na jego osobistym koncie. Ale nie tylko.

[b]Ujawnione powinny zostać również pieniądze zgromadzone na koncie jego małżonka pochodzące np. z pobranego wynagrodzenia za pracę czy wykonywanej działalności gospodarczej. Wyjątkiem będzie sytuacja, w której stanowią one osobisty majątek małżonka radnego.

Przykładowo zostały wypracowane przed zawarciem małżeństwa albo pochodzą z darowizny lub spadku. W tych ostatnich przypadkach ujawnieniu podlegają jednak nadal dochody osiągnięte z tego majątku odrębnego, czyli odsetki. [/b]

Takich problemów z wypełnieniem oświadczenia majątkowego nie będzie miał radny, który zawarł intercyzę ustanawiającą rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami. W takiej sytuacji nic z tego, co posiada jego mąż czy żona, nie zostanie w składanym oświadczeniu majątkowym ujawnione.