Nowe zasady rachunkowości budżetowej już obowiązują

W ramach wprowadzania aktów wykonawczych do ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, minister finansów wydał 5 lipca 2010 r. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=360877]rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU nr 128 poz. 861)[/link].

Nowe rozporządzenie wprowadza istotne zmiany w zasadach prowadzenia rachunkowości budżetowej i w planach kont. Jego przepisy obowiązują od 31 lipca 2010 r.

[srodtytul]Klasyfikacja środków z UE[/srodtytul]

Główne zmiany objęły w pierwszym rzędzie ewidencję i rozliczenie wykorzystania środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.[b] Wyeliminowano nieprecyzyjne unormowania ewidencji na kontach funduszy pomocowych, dochodów i wydatków z nimi związanych oraz konta ich rozliczenia, występujące w planach kont dotychczas obowiązujących. [/b]

W nowym rozporządzeniu uwzględniono odmienne zasady ewidencji wykorzystania i rozliczenia środków pozyskanych z funduszy strukturalnych i Funduszu spójności w budżecie państwa i budżetach jednostek samorządu terytorialnego, wprowadzając dla budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego odrębne plany kont.

W budżecie państwa środki, o których mowa, są klasyfikowane jako odrębna kategoria środków europejskich, co zostało uwzględnione w planie kont dla wykonania budżetu państwa i planie kont dla państwowych jednostek budżetowych.

W konsekwencji [b]państwowa jednostka budżetowa wykonuje dwa odrębne budżety: środków krajowych i środków europejskich[/b], a więc dla środków krajowych i środków europejskich prowadzi ewidencję na odrębnych kontach.

Zmiany w ewidencji budżetów jednostek samorządu terytorialnego – w zakresie ewidencji środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej – mają kierunek przeciwstawny i porządkujący. Środki te zostały włączone do dochodów i wydatków budżetowych.

W ten sposób zapewniono zgodność unormowań rachunkowości budżetowej z zasadami uznawania dochodów jednostek samorządu terytorialnego, jakie obowiązują na [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=44A593D33B7E835456BEE2F955DF3572?id=353367]mocy przepisów ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jednolity DzU z 2010 r. nr 80 poz. 526)[/link].

Dzięki tym zmianom w rachunkowości budżetowej zapewniona została zgodność sprawozdania finansowego – bilans wykonania budżetu ze sprawozdaniem budżetowym Rb-NDS o nadwyżce/deficycie jednostki budżetowej.

[srodtytul]Zmieniono plany kont[/srodtytul]

Druga ważna zmiana wprowadzona w omawianym rozporządzeniem dotyczy zakresu funkcji ewidencyjnych kont księgi głównej. Dotychczas, kolejne wersje rozporządzenia w sprawie rachunkowości budżetowej były obciążone tzw. inercją legislacyjną polegającą na przenoszeniu w niezmienionej formie podstawowej konstrukcji planu kont do planów kont przedstawionych w nowych wersjach rozporządzenia.

Plany kont na początku lat 90. ubiegłego stulecia opracowano przy maksymalnej konsolidacji funkcji ewidencyjnych poszczególnych kont księgi głównej. Miało to na celu sprostanie możliwościom ewidencyjnym stosowanej wtedy powszechnie tabelarycznej formy prowadzenia rachunkowości budżetowej. Przez okres 20 lat prowadzenie rachunkowości przy zastosowaniu techniki komputerowej stało się standardem, a liczebność kont księgi głównej dla jednostek organizacyjnych nie ulegała zmianie.

Dopiero obecne opisywane rozporządzenie ministra finansów z 5 lipca 2010 r. częściowo ten problem rozwiązuje, usuwając najbardziej rażące zaniedbania i dostosowując plan kont dla jednostek organizacyjnych do potrzeb sprawozdań finansowych, np.: poprzez pełne rozwinięcie układu rodzajowego kosztów.

[b]Wprowadzone zmiany objęły także sprawozdania finansowe, co jest konsekwencją stosowania nowych planów kon[/b]t. Ponadto, sprawozdania finansowe łączne jednostek organizacyjnych będą sporządzane wspólnie dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, przy zastosowaniu wyłączeń wzajemnych rozliczeń między jednostkami.

[ramka][b]Nie udało się uniknąć błędów[/b]

Nowe rozwiązania w ewidencji i sprawozdawczości finansowej jednostek organizacyjnych i budżetów wprowadzone rozporządzeniem ministra finansów z 5 lipca 2010 r. należy ocenić pozytywnie, gdyż czynią ewidencję bardziej przejrzystą i zrozumiałą oraz zgodną z obowiązującym prawem finansów publicznych.