Rada Miasta Radziejów uchwaliła miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla wyznaczonego w nim obszaru tego miasta. Część z jego przepisów zakwestionował wojewoda kujawsko-pomorski w rozstrzygnięciu nadzorczym z 7 lutego 2013 r., sygn. akt 44/2013. Wątpliwości organu nadzoru wzbudził m.in. sposób, w jaki radni określili zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. Radni zapisali w planie, że inwestycje, które mają być realizowane w obrębie wyznaczonych w planie miejscowym stanowisk archeologicznych mają być obligatoryjnie uzgadniane z właściwymi służbami ochrony zabytków. W ocenie wojewody kujawsko-pomorskiego taki zapis uchwały stanowi powtórzenie i modyfikację materii, która już została uregulowana w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Zgodnie z art. 31 ust. 1a pkt 2 oraz art. 31 ust. 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, która zamierza realizować roboty ziemne lub dokonać zmiany charakteru dotychczasowej działalności na terenie, na którym znajdują się zabytki archeologiczne (co doprowadzić może do przekształcenia lub niszczenia zabytku archeologicznego) jest obowiązana pokryć koszty badań archeologicznych oraz ich dokumentacji, jeżeli przeprowadzenie tych badań jest niezbędne w celu ochrony tych zabytków. Ustawa precyzuje także, że zakres i rodzaj niezbędnych badań archeologicznych ustala wojewódzki konserwator zabytków w drodze decyzji, wyłącznie w takim zakresie, w jakim roboty budowlane albo roboty ziemne lub zmiana charakteru dotychczasowej działalności na terenie, na którym znajdują się zabytki archeologiczne, zniszczą lub uszkodzą zabytek archeologiczny.
- Z powyższego wynika, że zapisy uchwały Rady Miasta Radziejów naruszają przepisy § 137 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej" dotyczące zamieszczania przepisów ustaw w innych aktach prawnych – wyjaśnia Ewa Mes, wojewoda kujawsko-pomorski. - Orzecznictwo sądów administracyjnych jednoznacznie wskazuje, że powtórzenie regulacji ustawowych bądź ich modyfikacja i uzupełnienie przez przepisy gminne jest niezgodne z zasadami legislacji. Przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 16 marca 2001 r. wskazał, że akty prawa miejscowego nie mogą regulować materii należących do przepisów wyższego rzędu i nie mogą być sprzeczne z nimi (sygn. akt IV SA 385/99) – uzasadnia wojewoda.
W ocenie organu nadzoru zarówno położenie udokumentowanych stanowisk archeologicznych, jak i obowiązujące na ich terenie ograniczenia nie mogą być kształtowane przez organ planistyczny w sposób dowolny. - Art. 7 Konstytucji RP stanowi, iż władze publiczne działają w granicach i na podstawie prawa. Wyznaczone w uchwale uregulowania wykraczają poza przyznane radzie gminy kompetencje do określania w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej – wyjaśnia wojewoda. - Możliwość ustalania w planie miejscowym działań wymagających uzgodnienia bądź uzyskania pozwolenia właściwego konserwatora zabytków w obrębie stanowiska archeologicznego nie zostało uregulowane w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Wobec czego, za niedopuszczalne uznać należy nakładanie przez radę gminy dodatkowych, poza ustawowymi, sytuacji, w których wymagane jest pozwolenie lub współdziałanie organu nadzoru konserwatorskiego – argumentuje Ewa Mes, wojewoda kujawsko-pomorski.
