Pracownicy samorządowi mają 28 dni na złożenie oświadczenia majątkowego

O tym, którzy z pracowników samorządowych są zobligowani do składania corocznych oświadczeń majątkowych, rozstrzygają przepisy ustaw ustrojowych. Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym są to wójt, jego zastępca, sekretarz i skarbnik, urzędnik wydający w imieniu wójta decyzje administracyjne, a także osoba zarządzająca gminną osobą prawną.

Spoza grona pracowników oświadczenie składa także radny.

Według stanu na dzień

– W ustawie brakuje bliższego określenia „osoby wydającej decyzje administracyjne w imieniu wójta"– mówi   Stefan Płażek, adiunkt w Katedrze Prawa Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. –  Krąg takich osób nieodzownie musi być ściśle określony – dodaje.

Nie budzi wątpliwości, że oświadczenia majątkowe składać powinni zarówno ci pracownicy urzędu gminy, których wójt imiennie upoważnił do składania oświadczeń majątkowych, jak i ci, którzy piastują stanowiska wyposażone w kompetencję do wydawania takich decyzji – wyjaśnia Stefan Płażek.

Dyskusyjne jest natomiast, czy obowiązek składania takich oświadczeń obciąża również osoby upoważnione do załatwiania indywidualnych spraw z  administracji publicznej, a więc także do wydawania decyzji administracyjnych, ale z upoważnienia rady gminy (art. 39 ust. 4 i 5 ustawy o samorządzie gminnym).

– Upoważnienia takiego rada może udzielić np. sołtysom czy zarządom dzielnic – wyjaśnia Stefan Płażek. – W mojej ocenie w ten sposób upoważnionych osób nie dotyczy obowiązek składania oświadczeń majątkowych. Po pierwsze dlatego, że mocodawcą jest wówczas rada,  po drugie zaś dlatego, że to upoważnienie dotyczy wówczas organu, a nie konkretnej osoby fizycznej – argumentuje ekspert.

Dorocznego oświadczenia majątkowego nie musi także składać inny niż wójt kierownik urzędu stanu cywilnego, a to dlatego, że w świetle przepisów nie jest on kierownikiem jednostki organizacyjnej gminy (usc stanowi część urzędu gminy). Obowiązek złożenia oświadczenia majątkowego będzie natomiast obciążał prezesa i członków zarządu komunalnej spółki.

– Z art. 24h ustawy o samorządzie gminnym wynika obowiązek składania oświadczeń majątkowych przez prezesów spółek – mówi prof. Andrzej Szewc z Wyższej Szkoły Ekonomii i Administracji w Bytomiu. – Obowiązek ten obejmuje także wszystkich członków zarządu komunalnej spółki – wyjaśnia prof. Szewc.

Oświadczenie majątkowe za 2012 r. składa się według stanu majątku na dzień 31 grudnia 2012 r. Oznacza to, że w oświadczeniu tym wykazać należy te składniki majątku, które w tym dniu do zobowiązanego należały. Ich zbycie np. na początku stycznia 2013 r. nie ma wpływu na treść oświadczenia majątkowego.

Groźba utraty pracy

Obowiązek złożenia oświadczenia majątkowego do 30 kwietnia wszyscy zainteresowani powinni wykonać bez wezwania. Dopiero po upływie tego terminu podmiot odbierający oświadczenie od zobowiązanego wzywa go do złożenia oświadczenia i wyznacza mu termin na dopełnienie tego obowiązku. Gdy i ten upłynie bezskutecznie, przychodzi czas na sankcje. Gdy oświadczenia majątkowego pomimo wezwania i upływu wyznaczenia terminu dodatkowego nie złoży wójt albo radny, to z mocy prawa ich mandat wygasa. Oczywiście fakt ten wymaga potwierdzenia stosowną uchwałą rady.

Bezwzględne stosowanie tej sankcji zwłaszcza wobec wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) budzi kontrowersje.

– Wydaje się, że niezawinione przekroczenie tego dodatkowego terminu przez wójta nie powinno powodować utraty mandatu – mówi  Stefan Płażek. – Wszak podstawą odpowiedzialności pracownika (a zatem i wójta) według kodeksu pracy jest wyłącznie wina – wyjaśnia.

Pozostali pracownicy samorządowi (np. zastępca wójta, skarbnik, sekretarz) są w razie zwłoki w złożeniu oświadczeń zagrożeni utratą pracy, i to w trybie natychmiastowym.

– W razie uchybienia temu terminowi pracodawca odwołuje ich albo też rozwiązuje z nimi umowę o pracę najpóźniej po upływie 30 dni od dnia, w którym upłynął termin  na złożenie oświadczenia – potwierdza prof. Andrzej Szewc.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora, m.cyrankiewicz@rp.pl

Kto odbiera oświadczenie od wójta

Oświadczenie majątkowe wraz z kopią swojego zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT) za rok poprzedni i jego korektą składają w dwóch egzemplarzach:

Wojewoda i przewodniczący rady gminy przekazują wójtowi kopie oświadczeń majątkowych, które zostały im złożone.