Renta planistyczna to martwa instytucja

Coraz więcej gmin rezygnuje z pobierania rent planistycznych.

– Dziś płacą ją pojedyncze osoby fizyczne niemające pojęcia o prawie. Reszta omija przepisy– uważa Rafał Dębowski, radca prawny.

Na papierze

Samorządy mogą pobierać rentę planistyczną, gdy wzrośnie wartość działki po uchwaleniu lub zmianie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Wynika to z art. 36 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Pieniądze z renty mają pomóc gminom pokryć część kosztów uchwalenia planu. Mogą je ściągać w ciągu pięciu lat od daty uchwalenia. Płacą ją zaś zbywający nieruchomość, a więc nie tylko sprzedający, ale i np. darczyńcy albo wspólnik wnoszący nieruchomość aportem do spółki.

30 proc. wzrostu wartości nieruchomości wynosi maksymalnie renta planistyczna

Wysokość renty ustalają same gminy. Nie może ona przekroczyć 30 proc. wzrostu wartości nieruchomości.

Tak to wygląda na papierze. Rzeczywistość jest zupełnie inna.

Problem ?z udowodnieniem

Wiele gmin przewiduje w planach wysokie opłaty, sięgające nawet 30 proc. wzrostu wartości nieruchomości. Tak jest np. w Zabrzu, Krakowie czy w Poznaniu. Tyle że z wyegzekwowaniem renty jest olbrzymi problem.

– Bardzo trudno udowodnić wzrost wartości nieruchomości na skutek uchwalenia planu, kiedy wcześniej go nie było – przyznaje Krzysztof Lewandowski, wiceprezydent Zabrza. – Dużo prościej jest, kiedy plan był i gmina postanowiła go zmienić. Wówczas jest punkt odniesienia.

Wiceprezydent Lewandowski nie przypomina sobie też, kiedy ostatnio w Zabrzu        udało się ściągnąć rentę planistyczną.

– Nawet jeżeli dochodzi do wydania decyzji nakazujących zapłatę renty, to znaczna część właścicieli odwołuje się od nich – tłumaczy mec. Dębowski. – Często decyzje są rozpoznawane ponownie na skutek uchybień formalnych albo zakwestionowania ustaleń z operatu szacunkowego. Sprawy ciągną się długo, a operaty tracą aktualność.