Zasady wyłączania sędziów: Kary grzywny za bezzasadne składanie wniosków

Prawnicy: nie należy karać grzywną podsądnych za ich zastrzeżenia do składu orzekającego

Publikacja: 15.06.2012 09:55

Zasady wyłączania sędziów: Kary grzywny za bezzasadne składanie wniosków

Foto: Fotorzepa, Seweryn Sołtys

Postulat zmiany procedury wyłączania sędziego, tak by ograniczyć składanie oczywiście bezzasadnych wniosków obliczonych na przewlekanie postępowania lub wymierzonych w godność sędziego, zgłosił Sąd Najwyższy w dorocznym sprawozdaniu ze swej działalności.

– To postulat sędziów cywilnych, ponieważ przepisy, które miały usprawnić postępowanie, w sprawach wyłączenia niczego nie uprościły – wskazuje Stanisław Dąbrowski, pierwszy prezes Sądu Najwyższego. – Proponujemy zatem przywrócenie grzywien za bezzasadne składanie wniosku, ale bez karania osób, które czynią to w dobrej wierze.

Uciążliwe wnioski

Nie chodzi tu o wyłączenia sędziego z mocy ustawy, gdy np. sprawa dotyczy jego krewnych lub powinowatych, ale na wniosek strony, jeżeli okoliczności mogłyby wywołać uzasadnioną wątpliwość, czy sędzia w danej sprawie pozostanie bezstronny. Postanowienie o wyłączeniu wydaje sąd w składzie trzech sędziów po złożeniu wyjaśnienia przez sędziego, którego wniosek dotyczy, a to wymaga przerwania sprawy, zgromadzenia składu, a jeśli wniosek dotyczy całego wydziału czy sądu – wyznaczenia sędziów w innym sądzie. Jest to dokuczliwe tym bardziej, że za chwilę może zostać złożony kolejny wniosek.

W sprawach cywilnych przeciwdziałać ma temu art. 53

1

kodeksu postępowania cywilnego

, który mówi, że ponowny wniosek oparty na tych samych okolicznościach podlega odrzuceniu bez składania wyjaśnień przez sędziego, którego dotyczy, a o odrzuceniu orzeka sąd rozpoznający sprawę. W praktyce pojawiły się wątpliwości, jaki skład sędziów ma o tym orzekać, ale

Sąd Najwyższy w uchwale z 18 marca 2011 r. (III CZP 138/10)

przesądził o tym, że decyzję musi podjąć trzyosobowy skład, bez udziału sędziego, którego wniosek dotyczy.

Kary za bezzasadne złożenie wniosku o wyłączenie sędziego już były stosowane, ale Trybunał Konstytucyjnego w 2002 r. (SK. 27/01) uchylił art. 53 k.p.c. nakazujący sądowi skazanie na grzywnę zgłaszającego w złej wierze wniosek.

Drażliwa kwestia

– W nawet najdziwniejszych wnioskach może być racjonalne jądro, źdźbło prawdy, a jest to element prawa do sądu, bardzo delikatna kwestia. Dlatego jestem przeciwny karaniu za takie wnioski składane zarówno w sprawach karnych, jak i cywilnych – uważa Stanisław Waltoś, karnista Uniwersytetu Jagiellońskiego.

– W sprawach karnych wnioski o wyłączenie sędziego składane są nieraz tak często, że gołym okiem widoczna jest obstrukcja – wskazuje sędzia Marek Celej z warszawskiego Sądu Okręgowego. – Należałoby coś z tym zrobić, ale nie poprzez kary, ale ograniczenie terminu na składanie wniosków bądź ich liczby, np. do jednego w czasie proces.

Jeżeli wniosek jest grą na odroczenie rozprawy, to grzywna nie powstrzyma uczestnika procesu od skorzystania z tego narzędzia – to z kolei zdanie sędziego Marcina Łochowskiego z Sądu Okręgowego Warszawa-Praga.

Adwokat Andrzej Michałowski wskazuje z kolei, że tylko raz udało mu się wyłączyć sędziego, który podczas rozprawy powiedział, jaki będzie wyrok. Generalnie wnioski te nie mają większego sensu, ponieważ znikomy procent jest uwzględniany. Wnioski takie służą raczej zasygnalizowaniu wyższej instancji, że w sprawie pojawił się jakiś problem.

Postulat zmiany procedury wyłączania sędziego, tak by ograniczyć składanie oczywiście bezzasadnych wniosków obliczonych na przewlekanie postępowania lub wymierzonych w godność sędziego, zgłosił Sąd Najwyższy w dorocznym sprawozdaniu ze swej działalności.

– To postulat sędziów cywilnych, ponieważ przepisy, które miały usprawnić postępowanie, w sprawach wyłączenia niczego nie uprościły – wskazuje Stanisław Dąbrowski, pierwszy prezes Sądu Najwyższego. – Proponujemy zatem przywrócenie grzywien za bezzasadne składanie wniosku, ale bez karania osób, które czynią to w dobrej wierze.

Pozostało 82% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów