Sędzia odesłany na emeryturę, a potem przywrócony do orzekania, odzyska PIT

W czwartek Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) oddalił skargę kasacyjną fiskusa, który nie chciał oddać nadpłaty w PIT za 2019 r. 

Spór dotyczył sędziego Sądu Najwyższego (SN), którego kariera zawisła na włosku, wskutek wojny jaką poprzedni rząd toczył z wymiarem sprawiedliwości. Po tym jak został zmuszony do przejścia w stan spoczynku, SN w 2018 r. wypłacił mu odprawę emerytalną oraz ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. W sumie było to ponad 140 tys. zł, od których potrącona została zaliczka na PIT.

Sytuacja odesłanego na emeryturę zmieniła się jednak diametralnie pod koniec 2018 r. W wyniku wejścia w życie kolejnej nowelizacji ustawy o SN z 21 listopada 2018 r. sędzia wrócił do pełnienia urzędu, a służbę na danym stanowisku ustawodawca uznał za nieprzerwaną. Skutkiem ubocznym był obowiązek zwrotu świadczeń pobranych w związku z przejściem w stan spoczynku. Jego sposób, tryb, rodzaje oraz termin zostały określone w specjalny rozporządzeniu ministra sprawiedliwości z 5 lutego 2019 r. dotyczącym sędziów SN i NSA odesłanych w stan spoczynku, którzy wrócili do zawodu.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Wielki powrót sędziów do Sądu Najwyższego

Wszyscy, których chciano usunąć na wcześniejszy stan spoczynku, wracają do orzekania i na stanowi...

NSA: zwrot nienależnych świadczeń a PIT

Sędzia w lutym 2019 r. zwrócił odprawę i ekwiwalent, ale tylko to co dostał „na rękę”, czyli w kwocie netto bez uwzględnienia pobranej przez płatnika zaliczki na PIT. I tu zaczęły się podatkowe schody, bo gdy we wrześniu 2020 r.  złożył korektę zeznania podatkowego PIT-37 za 2019 r. i wykazał nadpłatę, odbił się się od ściany.

Fiskus odmówił stwierdzenia nadpłaty. Zasłaniał się tym, że sędzia bezpodstawnie wypłacone mu świadczenia zwrócił w kwotach netto, tj. bez zaliczek na PIT. Te same kwoty odliczył przy korekcie zeznania podatkowego. Urzędnicy nie kwestionowali, że skutki zwrotu otrzymanej odprawy emerytalnej i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop mogą być rozliczone na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT, w zeznaniu za rok, w którym został on dokonany. W ich ocenie jednak skutek podatkowy w postaci odliczenia od dochodu jest możliwy, jeśli zwrot tych świadczeń nastąpi w kwotach uwzględniających podatek dochodowy.

Fiskus tłumaczył, że wymaga tego zasada neutralności podatkowej, leżąca u podstaw art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT. Zatem podatnik, który chce dokonać odliczenia zwrotu nienależnych świadczeń, mogącego skutkować powstaniem nadpłaty musi oddać je w kwotach brutto, tj. obejmujących również zaliczki na podatek.

Sędzia zaskarżył odmowę i wygrał. Najpierw z wykładnią skarbówki nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi. Jego zdaniem w ustawie o PIT nie zawarto żadnego warunku mówiącego o konieczności zwrotu nienależnego świadczenia w tzw. kwocie brutto, tj. wraz z kwotą pobranego podatku. Jak bowiem zauważył WSA, podatnik, który nie zwróci całości nienależnie pobranego świadczenia, po prostu nie odzyskania w całości podatku — zaliczki — który został odprowadzony przez podatnika od tego świadczenia. Odliczeniu podlegają bowiem tylko kwoty rzeczywiście dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych świadczeń, uprzednio zwiększających dochód podlegający opodatkowaniu. Zwrot nienależnego świadczenia w tzw. kwocie netto spowoduje zatem, że podatnik dokona zwrotu tylko w części i tylko o wartość tego zwróconego świadczenia będzie mógł pomniejszyć dochód przed opodatkowaniem.

Czytaj więcej:

Podatki

Podatnik odzyska PIT od nienależnego świadczenia, które zwrócił

Jeśli pracownik oddał wynagrodzenie,...

Pro

Warunki odpisu przy zwrocie świadczeń

Do podobnych wniosków doszedł też NSA. Również nie miał wątpliwości, że w spornej sprawie fiskus nie miał prawa zupełnie odmawiać prawa do nadpłaty. Sporny art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT nie uzależnia jej tego czy zwrot jest w kwocie brutto czy netto. Jak zauważyła sędzia sprawozdawca Alicja Polańska zastrzega jedynie, że kwota maksymalnego odpisu nie może przekraczać kwoty zwrotu. 

W ocenie NSA fiskus nie mógł więc uznać, że podatnik nie spełnia warunku do dokonania odliczenia i w ogóle odmówić mu nadpłaty. Wniosek powinien być więc rozpoznany, a to, ile finalnie wyniesie nadpłata będzie zależało od danej sytuacji, m.in. tego, w jakich kwotach nastąpił zwrot. Wyrok jest prawomocny.