Przypomnijmy, iż w czerwcu prezydent Andrzej Duda odmówił nominacji dziesięciu sędziom spośród trzynastu zgłoszonych przez Krajową Radę Sądownictwa. Dziewięć z nich starało się o awans do sądu wyżej instancji, a jedna o urząd sędziego sądu rejonowego. Odmowa nie została uzasadniona.
Trzech sędziów, którym prezydent Duda odmówił nominacji, najpierw złożyli w Kancelarii Prezydenta wniosek o usunięcie naruszenia prawa. Jednak wobec bezskuteczności tego wezwania skierowali skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Reprezentujący ich pełnomocnik wskazał, że skarżącym przysługuje prawo podmiotowe w zakresie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego, zgodnie z wnioskiem Krajowej Rady Sądownictwa, zaś Prezydent RP nie miał żadnych podstaw prawnych do podjęcia decyzji o odmowie nominacji. Jak podkreślił, prerogatywa Prezydenta do powoływania sędziów sprowadza się do wykonywania konstytucyjnego obowiązku.
- Zakres swobody głowy państwa wyznaczają przesłanki nominacji, ramy procedury nominacji, prawa i obowiązki osób nominowanych – wyliczył pełnomocnik sędziów.
Podkreślił on także, że prezydent nie ma kompetencji do oceny kwalifikacji kandydatów na stanowiska sędziowskie, opiniowania oraz rozpatrywania ich kandydatur – kompetencje te należą do innych podmiotów i organów. – Decyzja o skorzystaniu z prerogatywy nie może być podejmowana dowolnie, na podstawie swobodnego uznania – zaznaczył.
W odpowiedzi na skargę Prezydent wniósł o jej odrzucenie ze względu na brak właściwości sądu administracyjnego w sprawie.
Odnosząc się do zarzutów Prezydent podniósł, iż sam fakt zakwalifikowania jego urzędu do władzy wykonawczej, z uwagi na jego pozycję ustrojową, nie implikuje tezy, iż pełni on rolę organu administracji publicznej. W tym względzie odwołano się do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2003 r. (sygn. II SAB 419/02), w którym stwierdzono, że „istnieją sfery działań Prezydenta RP, w których działa jako Prezydent RP, symbolizując majestat państwa i jego suwerenność" a w konsekwencji Prezydent „nie wykonuje administracji publicznej". W ubiegły czwartek 29 grudnia, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę.
Zdaniem sądu, kompetencja Prezydenta zarówno w zakresie powoływania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego jak i odmowy powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego jest specjalną prerogatywą prezydenta jako głowy państwa. – Jest to czynność niezawisła i dyskrecjonalna, która nie podlega kontroli sądu administracyjnego – podkreślił WSA.
W uzasadnieniu wskazano jednocześnie, że zaskarżone postanowienie stanowi realizację autonomicznych i uznaniowych uprawnień Prezydenta. – Tak jak powołanie do pełnienia urzędu jest czynnością Prezydenta niezawisłą, dyskrecjonalną, w wyniku której głowa państwa nadaje konkretnej osobie uprawnienie do sprawowania władzy sądowniczej, tak i odmowa powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego stanowi dyskrecjonalną czynność Prezydenta – podkreślił WSA.
Orzeczenie jest nieprawomocne.
Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 grudnia 2016 r. (sygn. akt II SA/Wa 1652/16)
