Symbole życia stanęły w kopalni

Niemal 50 prac Magdaleny Abakanowicz, bardziej cenionej na świecie niż w Polsce, prezentuje Wałbrzych.

Publikacja: 21.11.2018 18:32

Postaci to cykl słynnych rzeźb Magdaleny Abakanowicz

Postaci to cykl słynnych rzeźb Magdaleny Abakanowicz

Foto: materiały prasowe

Ekspozycję „Magdalena Abakanowicz. Obecność. Istota. Tożsamość" przygotowano w Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia mieszczącym się w dawnej Kopalni Węgla Kamiennego „Julia".

Na terenie o powierzchni 4,5 hektara znajduje się kilkanaście niedawno zrewitalizowanych niedawno zabytkowych obiektów poprzemysłowych wzbogaconych o autentyczne wyposażenie łącznie z kopalnianym parkiem maszynowym udostępnionym zwiedzającym. W tej niezwykłej postindustrialnej przestrzeni, rozlokowane zostały prace Magdaleny Abakanowicz, które powstawały w różnych etapach jej twórczości – od lat 70. XX wieku do końca pierwszej dekady XXI. 

X

Czytaj także: Wystawa „Metamorfizm" pokazuje drogę do sławy Magdaleny Abakanowicz

Hołd dla przyjaźni

Kuratorką wystawy jest Maria Rus Bojan. Po raz drugi przygotowała prezentację prac Magdaleny Abakanowicz, jednej z najbardziej znanych na świecie polskich artystek. W ubiegłym roku współtworzyła we Wrocławiu „Ślady istnienia. W hołdzie dla Magdaleny Abakanowicz" z Mariuszem Hermansdorferem, wieloletnim dyrektorem Muzeum Narodowego we Wrocławiu, twórcą świetnej kolekcji polskiej sztuki współczesnej.

Wówczas, trzy miesiące po śmierci Magdaleny Abakanowicz, w różnych miejscach Wrocławia widzowie mogli zobaczyć 200 dzieł – wiele dotąd niepokazywanych. Obecna ekspozycja została zadedykowana pamięci przyjaźni Magdaleny Abakanowicz ze zmarłym niedawno Mariuszem Hermansdorferem.

„Dzięki Abakanowicz dokonała się rewolucja w tkactwie artystycznym, przez wieki dekoracyjnym, płaskim, przeznaczonym do ozdoby ścian i posadzek" – pisał Hermansdorfer. „Umieściła w przestrzeni mocne, biologiczne, miękkie rzeźby będące symbolami życia. Dzięki niej powstała wstrząsająca wizja społeczeństw podporządkowanych totalnym systemom, tłumy wymóżdżonych, pozbawionych głów, wydrążonych postaci, uszeregowanych w karne zespoły, w kolejki".

W Wałbrzychu między kopalnianymi budynkami oglądać można 24 rzeźby figuralne, a pośród nich m.in. „Rycerzy króla Artura", „Siedzących chłopców", grupy „Postaci".

W jednej z sal umieszczono zaś „Architekturę arborealną", projekt z 1991 r. będący propozycją w konkursie na przedłużenia osi Paryża biegnącej od Luwru przez Łuk Triumfalny aż do La Defense. Przypomniano szkice i fragment makiety budynków w organicznych kształtach pokrytych roślinnością zmieniającą je w wertykalne ogrody.

W największej sali znajduje się m.in. kilka czarnych „Abakanów", od których rozpoczęła się międzynarodowa sława artystki. W 1965 r. otrzymała za te monumentalne tkaniny przestrzenne złoty medal na Biennale Sztuki w Sao Paulo.

Sztuka osobista

Są też „Odwróceni", „Plecy" – tłumy ustawionych w rzędy postaci w różnych pozach (tworzonych przez artystkę z kawałków zgrzebnego, jutowego płótna, spajanego syntetyczną żywicą albo wykonanych z metalu). W rzędzie ułożono także dziesięć wypalonych w glinie skorup-masek czy też kokonów o wielkości ludzkiej głowy. To cykl „Syndrome", pokazywany sporadycznie, bo to bardzo osobiste prace.

W podziemiach najpiękniej wyeksponowane zostały w ceglanych, pogrążonych w półmroku niszach obiekty z cyklu „Anatomia". Tam także natrafimy na tajemnicze stwory jak „Lis" czy „Gruby".

– Tą wystawą zwracamy uwagę na trwanie, niezachwianą obecność Abakanowicz w sztuce, także po śmierci – tak Maria Rus Bojan tłumaczy tytuł wystawy „Obecność. Istota. Tożsamość". – „Istota" odnosi się do faktu, że całe życie poszukiwała istoty rzeczy, przekładającej się na formę. Jej prace są komentarzem do życia, śmierci i tego, co po nas pozostaje. A „Tożsamość" oznacza zdolność artystki do przekładania własnego, traumatycznego życia i historii ojczyzny na język sztuki.

Sława Magdaleny Abakanowicz utrwalana na świecie wystawami w prestiżowych muzeach (m.in. w nowojorskim MoMA – 1999, Centre Pompidou – 2009) sprawiła, że za granicą była dotąd częściej pokazywana i często lepiej jest znana niż w Polsce.

– Mamy nadzieję w roku 2020 zorganizować wielką wystawę indywidualną w londyńskiej Tate Modern – zapowiada Maria Rus Bojan.

Zgromadzone w Wałbrzychu obiekty pochodzą w większości z prywatnej kolekcji artystki. Wystawa, którą można oglądać do końca roku, została przygotowana przez Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia, Magdalenę Mielnicką i Fundację All That Art! we współpracy ze Studiem Magdalena Abakanowicz.

Ekspozycję „Magdalena Abakanowicz. Obecność. Istota. Tożsamość" przygotowano w Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia mieszczącym się w dawnej Kopalni Węgla Kamiennego „Julia".

Na terenie o powierzchni 4,5 hektara znajduje się kilkanaście niedawno zrewitalizowanych niedawno zabytkowych obiektów poprzemysłowych wzbogaconych o autentyczne wyposażenie łącznie z kopalnianym parkiem maszynowym udostępnionym zwiedzającym. W tej niezwykłej postindustrialnej przestrzeni, rozlokowane zostały prace Magdaleny Abakanowicz, które powstawały w różnych etapach jej twórczości – od lat 70. XX wieku do końca pierwszej dekady XXI. 

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO