W pierwszych dniach grudnia prezydent podpisał nowelizację Kpc. Określa ona m.in. majątek rolnika, który nie może podlegać egzekucji przez komornika, wynikającej z braku regulowania zobowiązań. Dotyczy to m.in. nieruchomości, które często stanowią zabezpieczenie udzielanych kredytów. W efekcie banki zmuszone będą do ograniczenia akcji kredytowej.
- Rolnik nie dostanie kredytu. To będzie katastrofa – mówi „Rz" Bartosz Urbaniak, szef Bankowości Agro BNP Paribas na Europę Środkowo-Wschodnią i Afrykę. - W świetle prawa, zgodnie z prawem bankowym, jeśli nie mogę ustanowić skutecznego zabezpieczenia na majątku rolnika, to nie mogę mu udzielić kredytu – dodaje.
Czytaj więcej
Choć ceny produktów rolnych idą w górę, to zadłużenie rolników się zwiększa. Ich sytuację pogarsza wzrost kosztów produkcji.
Tłumaczy, że w tej sytuacji banki muszą zmienić swoje procedury, bo muszą przyjąć, że komornicy będą mieli kłopot z wyegzekwowaniem długu z majątku rolniczego. - Stary, bogaty rolnik, z doświadczeniem, jakoś sobie poradzi. Może mieć inny majątek, poza rolnictwem, choćby mieszkanie w mieście. Ono nie jest majątkiem potrzebnym do produkcji rolnej. Nie będzie więc objęte immunitetem egzekucyjnym – mówi Bartosz Urbaniak. – A ten immunitet jest niezwykle szkodliwą figurą, która utrudni rozwijanie się małym, średnim i młodym rolnikom. Ci będą mieli problem z dostępem do finansowania – przekonuje.
Jego zdaniem tego typu prawo może okazać się furtką dla różnego typu oszustów i ludzi, którzy celowo mają zamiar nie spłacić swojego długu, a nie tych, którzy są uczciwymi rolnikami czy przedsiębiorcami. Bo tacy ludzie raczej zwracają swoje długi. - Nie licząc zrzeszeń banków spółdzielczych jesteśmy największym pojedynczym kredytodawcą rolniczym. Wśród naszych klientów jest ponad 50 tys. rolników. Problemy ze spłatą kredytów ma może 20 miesięcznie. To pokazuje, że rolnicy są bardzo dobrymi, uczciwymi klientami, którzy jeśli pożyczają, to chcą oddać – mówi szef Bankowości Agro BNP Paribas na Europę Środkowo-Wschodnią i Afrykę. - Dlatego tym bardziej niepokoją mnie te nowe przepisy. Przeciętnemu rolnikowi nie pomogą, bo nie nie mają w czym. A mogą być wykorzystane przez oszustów – dodaje.
Nowe przepisy nie będą dotyczyć jedynie nowych kredytów, ale wszystkiego co się do tej pory wydarzyło. W prawie każdej umowie kredytowej jest napisane, że bank może wypowiedzieć umowę kredytową, w sytuacji zajścia nieprzewidzialnych okoliczności, które pogarszają warunki umowy. - Czy to oznacza, że banki zaczną masowo wypowiadać rolnikom umowy kredytowe – pytamy. – Nie! Banki w Polsce są rozsądne i odpowiedzialne. Poprosiliśmy ZBP o to by zapytał KNF co mamy robić, czy mamy wypowiadać umowy i czy możemy w ogóle dawać nowe kredyty – mówi Bartosz Urbaniak. Odpowiedzi KNF jeszcze nie ma.
Konsekwencji nowelizacji Kpc będzie więcej. Kłopoty z odzyskaniem pożyczonych rolnikom pieniędzy będą mieć nie tylko banki, ale też inne instytucje, a nawet osoby fizyczne. Zniknąć mogą też gwarancje ze stworzonego w oparciu o pieniądze unijne Funduszu Gwarancji Rolniczych. Gwarancje oferuje Bank Gospodarstwa Krajowego. - W w odniesieniu do małych i średnich rolników, którzy nie mają zabezpieczeń potrzebnych do zaciągnięcia kredytu, prawdopodobnie będziemy próbowali używać tych gwarancji. Jeśli doszłoby do egzekucji w pierwszej kolejności będziemy szli do BGK, by zaspokoić częściowo lub w całości swoje roszczenia. A BGK nie będzie mógł przeprowadzić egzekucji z majątku rolnika, bo ograniczenia z nowelizacji Kpc dotyczy także jego. W efekcie instrument, który sponsorowała nam KE i który jest zwrotny, stanie się bezzwrotny. Będzie swego rodzaju dotacją. To oznacza, że BGK za chwilę prawdopodobnie zawiesi ten instrumentu, bo nie ma uprawnień by tak go stosować - mówi Bartosz Urbaniak.
- Niepokoi nas to co może się wydarzyć w wyniku nowelizacji przepisów o egzekucji z majątków rolników. Trwają konsultacje z KNF, bankami i resortami zainteresowanymi tą sprawą. Żadne decyzje jeszcze nie zapadły – mówi nam Anna Czyż, rzeczniczka prasowa BGK.
Do chwili zamknięcia tego wydania gazety swojego stanowiska nie przesłało nam Ministerstwo Rolnictwa. Problem widzą już tymczasem organizacje rolnicze. - Zmiana ta budzi nasze największe zaniepokojenie skutkami w zakresie finansowania rolnictwa środkami zewnętrznymi takimi jak kredyty bankowe, pożyczki, leasingi czy kredyty kupieckie. Nasze analizy i rozmowy z przedstawicielami instytucji finansowych oraz z rolnikami, którzy zasiadają w radach nadzorczych banków spółdzielczych wskazują, że utrudnienia w egzekucji na majątku trwałym gospodarstwa, spowodują, że przy braku innych możliwości skutecznego zabezpieczenia, instytucje te ograniczą znacząco akcję kredytową w tym sektorze. To naszym zdaniem obniży konkurencyjność polskiego rolnictwa i jego możliwości produkcyjne i eksportowe - alarmuje Wielkopolska Izba Rolnicza. Piotr Skwirowski
