Po agresji Rosji na Ukrainę bezpieczeństwo i polityka obronna stały się centralnymi problemami polityki państwowej, od których zależy przyszłość naszej wspólnoty politycznej. W interesie państwa i obywateli jest, by wysiłek podejmowany w tej dziedzinie był jak najbardziej efektywny, a zarazem w pełni zrozumiały dla opinii publicznej. Jest to tym bardziej istotne, że projekty z tej dziedziny mają długoterminowy wymiar i charakter.
Potrzebujemy odbudowy społecznego zaufania będącego podstawą dobrej kultury państwowej i nowych mechanizmów kooperacji dla bezpieczeństwa. Obowiązujące ramy konstytucyjne pozwalają na prowadzenie efektywnej polityki obronnej i są na tyle elastyczne, że mogą być uzupełnione o nowe – potrzebne naszym zdaniem – instytucje.
Mechanizmy współpracy
Podstawowymi warunkami dobrego funkcjonowania państwa w obszarze bezpieczeństwa i obronności są: odbudowa kultury państwowej i wprowadzenie efektywnych mechanizmów kooperacji. Zobaczyliśmy to wyraźnie przy okazji sprawy odnalezienia pod Bydgoszczą szczątków rosyjskiego pocisku manewrującego. Minister obrony publicznie obarczył odpowiedzialnością za niedopełnienie obowiązków Dowódcę Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych, po czym sam został zdezawuowany przez komunikaty płynące z Biura Bezpieczeństwa Narodowego. W efekcie nikt nie poniósł w tej sprawie konsekwencji. Elementarna kultura państwowa wymaga, by rządzący przyjmowali odpowiedzialność za własne błędy lub wyciągali surowe konsekwencje wobec podwładnych. „Gra o wpływy” w wojsku jest sprzeczna z zasadą cywilnej kontroli nad armią, wydatnie osłabia zaufanie obywateli do państwa, nie pozwala wreszcie na efektywne zarządzanie polityką obronną.
Czytaj więcej
Historia z pociskiem, który spadł pod Bydgoszczą, uczy nas, że wolne i silne media są równie ważne dla bezpieczeństwa i obronności kraju jak sprawny system obrony przeciwlotniczej.
Cechami dobrze funkcjonującej demokracji są stabilność i efektywność władzy wykonawczej. Rząd dysponujący poparciem większości parlamentarnej ma prawo wdrażać w życie własny program. Jednak w warunkach demokratycznej rywalizacji nieprzerwane kilkunastoletnie rządy jednej formacji są rzadkością, a taki właśnie jest horyzont czasowy realizacji wielu kluczowych inwestycji zbrojeniowych i reform strukturalnych Sił Zbrojnych. Dlatego też warunkiem efektywności polityki obronnej jest nie tylko „luz decyzyjny” władzy wykonawczej, ale także wprowadzenie mechanizmów kooperacji umożliwiającej porozumienie wszystkich głównych sił politycznych co do strategicznych kierunków polityki i najważniejszych decyzji w sprawach dotyczących bezpieczeństwa państwa.
