Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej staje się zadaniem coraz bardziej wymagającym, gdyż świat i Europa dramatycznie się zmieniają. Warto zwrócić uwagę na kilka czynników tych zmian.
Słabnące przywództwo Ameryki
Wróciła rywalizacja geopolityczna między mocarstwami regionalnymi i światowymi. Do tego dochodzi transformacja uwarunkowań strategicznych. Dla Europy kluczowe znaczenie ma skupienie się USA na wyzwaniu chińskim oraz problemach wewnętrznych. Spowodowało to wycofanie się Waszyngtonu z Afganistanu i stopniowe zmniejszanie zainteresowania sprawami europejskimi.
W tak powstałą lukę geopolityczną wkraczają inne mocarstwa. W Afganistanie taką próbę podejmują Chiny i Rosja, natomiast w Europie Środkowo-Wschodniej są to przede wszystkim Federacja Rosyjska i Republika Federalna Niemiec. W przypadku Berlina dzieje się to przy aprobacie ze strony obecnej administracji amerykańskiej.
Takie zmiany oznaczają niekorzystne tendencje dla polityki polskiej. Przede wszystkim wiarygodność amerykańskiego partnera dla wielu stolic z Europy Środkowej i Wschodniej, w tym dla Warszawy, została ostatnio mocno nadwerężona. Tymczasem bliskie relacje z Waszyngtonem były dotąd podstawą bezpieczeństwa, ale również ważnym wsparciem dla budowania podmiotowości Europy Środkowej w relacjach z największymi państwami regionalnymi.
