Miejsce spoczynku na wietrznej górce

Rada gminy (miasta) decyduje również o zamknięciu nekropolii komunalnej. Podjęcie uchwały w tej sprawie również wymaga współdziałania ze służbami sanitarnymi. Tak wynika wprost z art. 1 ust. 1 i 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=9224CD76E17FE05A0EE3990EB14A678D?id=80657]ustawy z 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (tekst jedn. DzU z 2000 r. nr 23, poz. 295 ze zm.)[/link].

[srodtytul]W każdej gminie[/srodtytul]

Cmentarze komunalne co do zasady powinny istnieć w każdej gminie. Ustawa dopuszcza jednak możliwość założenia jednego cmentarza obsługującego kilka jednostek samorządu terytorialnego. Co istotne, jej art. 3 wymaga, aby nekropolie powstawały na terenach specjalnie do tego celu przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Ustalenia planu miejscowego mogą mieć ponadto znaczenie w zakresie lokalizacji domów pogrzebowych. Tak wynika z wyroku NSA z 16 marca 2009 r. Jednak, jak sąd zaznaczył, takie instytucje nie muszą być lokowane wyłącznie na terenie cmentarzy. W takiej sytuacji przepisy ustawy o cmentarzach nie mają do nich zastosowania [b](II OSK 160/08)[/b].

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że o ile decydowanie o lokacji cmentarza należy do rady, o tyle zgodnie z art. 2 ust. 1 omawianej ustawy utrzymanie i zarządzanie takimi obiektami należy do właściwych wójtów (burmistrzów, prezydentów miast).

[srodtytul]Wymagania co do terenu[/srodtytul]

Ustawa jest w tym względzie bardzo lakoniczna. Wymaga jedynie, aby nekropolia znajdowała się na terenie ogrodzonym, odpowiednim pod względem sanitarnym (art. 5 ust. 1). Po więcej szczegółów odsyła do przepisów wykonawczych. Zawierają je [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=75378]rozporządzenie ministra gospodarki komunalnej z 25 sierpnia 1959 r. w sprawie określenia, jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarze (DzU nr 52, poz. 315)[/link]. Jako ciekawostkę można podać, że jego przepisy nie były w ciągu ostatnich 50 lat ani razu nowelizowane.

Rozporządzenie ustanawia dwie podstawowe zasady lokowania nekropolii. Po pierwsze teren pod cmentarz powinien być zlokalizowany w sposób wykluczający możliwość szkodliwego wpływu na otoczenie. Druga zasada, wynikająca bezpośrednio z pierwszej, nakazuje jego lokowanie na gruntach położonych na krańcach miast, osiedli lub gromad, w izolacji od zabudowań. W szczególności na cmentarze przeznaczać należy tereny przeznaczone pod zieleń publiczną lub odpowiednie na jej urządzenie. Cmentarze powinny być jednak położone w pobliżu miejscowej sieci komunikacyjnej.

[srodtytul]Najlepiej na wzniesieniu[/srodtytul]

Na cmentarz najlepiej nadają się grunty położone na wzniesieniach, posiadające ukształtowanie terenu umożliwiające łatwy spływ wód gruntowych. Ma to oczywiście zapobiec jego zalaniu. Rozporządzenie wymaga też, aby zwierciadło wody gruntowej znajdowało się nie wyżej niż 2,5 m poniżej powierzchni terenu. Wody gruntowe nie mogą również spływać ku zabudowaniom, zbiornikom wodnym oraz ujęciom wody służącym za źródło zaopatrzenia w wodę do picia i potrzeb gospodarczych (sieć wodociągowa lub studnie). Sam grunt cmentarza powinien być przepuszczalny i nie powinien zawierać węglanu wapnia.

Warto też zwrócić uwagę na § 6 rozporządzenia, który wskazuje, że miejsce pod nekropolię powinno być tak wybrane, aby najczęściej spotykane wiatry wiały od terenów mieszkalnych ku cmentarzowi, a nie w kierunku odwrotnym.

[srodtytul]150 m od studni[/srodtytul]

Przepisy rozporządzenia określają również, w jakiej odległości powinna się znajdować granica cmentarza od zabudowań mieszkalnych, zakładów produkujących żywność, studni, źródeł i strumieni służących do czerpania wody pitnej. Powinna ona wynosić nie mniej niż 150 m.

W określonych sytuacjach odległość ta może zostać zmniejszona do 50 m. Pod warunkiem że cały teren w odległości od 50 do 150 m od granicy cmentarza jest wyposażony w sieć wodociągową i wszystkie zlokalizowane w tym pasie budynki są do tej sieci podłączone.

[ramka] [b]Przed zatwierdzeniem lokalizacji[/b]

Na obszarze projektowanym na założenie cmentarza należy zbadać:

- grunty do głębokości pierwszego poziomu wody gruntowej, lecz nie płycej niż do 2,5 m od powierzchni terenu, określając ich rodzaj, strukturę, zawilgocenie, zawartość węglanu wapnia oraz stopień kwasowości; wyniki badań powinny być omówione w opisie technicznym;

- stosunki wodne obejmujące rozeznanie: kierunków spływu wód powierzchniowych, głębokości i zmienności poziomu wód gruntowych oraz kierunku ich spadku;