Od 1 sierpnia 2015 r. podejrzany o popełnienie wykroczenia już na etapie postępowania wyjaśniającego będzie mógł korzystać z pomocy obrońcy. Dziś jest to możliwe dopiero wtedy, gdy wniosek o ukaranie trafi do sądu. W piątek Sejm zakończył pracę nad zmianami w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia.
Gdy zaczną obowiązywać nowe przepisy, podejrzany będzie mógł się ubiegać o udostępnienie akt dokumentujących czynności wyjaśniające, a podejrzanego o popełnienie wykroczenia wspomoże profesjonalny pełnomocnik. Wgląd w akta postępowania przygotowawczego odbywać się będzie na podobnych zasadach jak w sprawach z kodeksu karnego. A to oznacza, że decydujący głos w kwestii, czy akta udostępnić czy nie, należeć będzie do sądu. Na odmowę dostępu można będzie złożyć zażalenie.
Na zmianie może zyskać szeroko rozumiany wymiar sprawiedliwości. Niekiedy współpraca osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia z adwokatem lub radcą prawnym może doprowadzić do odstąpienia od sporządzenia i skierowania wniosku o ukaranie. Dzięki temu sądy nie będą musiały zajmować się sprawami, w których i tak doszłoby do uniewinnienia lub umorzenia. Może się też zdarzyć, że kierowca, wiedząc, że policja, straż miejska czy Inspekcja Transportu Drogowego ma np. wyraźne zdjęcie z fotoradaru, zapłaci mandat, zamiast iść do sądu.
Wszystko to ma szansę sprawić, że część z ponad 500 tys. spraw, które co roku wpływają do sądów, zakończy się umorzeniem albo mandatem bez angażowania sądu. A chodzi o drobne sprawy karne. Na przykład zakłócanie ciszy nocnej czy picie piwa w parku. W grę wchodzą spore liczby. W 2013 r. policja skierowała do sądu prawie 370 tys. wniosków o ukaranie (na 6,8 mln wykrytych wykroczeń). Straże gminne i miejskie w 2013 r. wysłały 153 tys. wniosków (przy 3 mln wykroczeń odnotowanych przez te służby).
Z pozoru niewielka zmiana może też dać dodatkowe zajęcie adwokatom i radcom. Minimalna stawka dla pełnomocnika za obronę przed sądem rejonowym w postępowaniu o wykroczenia wynosi 180 zł. Na razie nie wiadomo, ile będzie kosztować udział obrońcy w postępowaniu w sprawach o wykroczenie przed wniesieniem wniosku o ukaranie. Projekt rozporządzenia z ustaloną stawką ma być gotowy w czerwcu.
