Reklama

Nowe prawo dla więźniów. Szansa na skuteczne skargi w sprawie warunkowych zwolnień

Więźniowie mają szansę na zyskanie nowego ważnego prawa: możliwości złożenia skargi na zbyt długi czas oczekiwania na rozpatrzenie ich wniosków o przedterminowe zwolnienie, a także na odszkodowanie za przewlekłość w takich sprawach.

Publikacja: 19.02.2025 05:21

Nowe prawo dla więźniów. Szansa na skuteczne skargi w sprawie warunkowych zwolnień

Foto: Adobe Stock

Nad przepisami, które mają to umożliwić, pracuje już Senat. Połączone komisje senackie mają czas do środy na przygotowanie sprawozdania dotyczącego projektu, który pojawił się pod koniec grudnia. Mowa o propozycji legislacyjnej, która powstała w Senacie w wyniku petycji osoby prywatnej, a która zakłada uchylenie przepisu wykluczającego prawo do skargi na przewlekłość postępowania wykonawczego. Innymi słowy przepis, który ma zniknąć, ogranicza prawo do złożenia skargi na przewlekłość postępowania dotyczącego: udzielenia osobie skazanej warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbywania reszty kary, odroczenia wykonania kary czy zgody na wykonywanie kary w systemie dozoru elektronicznego.

Czytaj więcej

Maria Ejchart: to za PiS był klimat na surowe traktowanie więźniów

Więźniowie stracili ważne prawo. Nie poskarżą się na przewlekłość spraw o wcześniejsze zwolnienia

Co więcej, obowiązujące prawo wyklucza też możliwość uzyskania przez więźniów rekompensaty za przewlekłość takiego postępowania. Proponowana właśnie nowelizacja ma to zmienić i przywrócić osadzonym prawo do skargi na przewlekłość postępowania wykonawczego i ewentualnej rekompensaty finansowej. Uprawnienia te więźniowie posiadali przed laty i stracili je w wyniku nowelizacji z końca 2016 r.

Zdaniem autorów projektu obecne przepisy ograniczają osobom osadzonym konstytucyjne prawo do sądu i budzą wątpliwości co do zgodności z konstytucyjną zasadą równości wobec prawa. W sprawach karnych i cywilnych strony mogą bowiem składać skargi na przewlekłość takich postępowań. W konsekwencji osadzeni, którzy starają się np. o przedterminowe warunkowe zwolnienie, są w gorszej pozycji.

Z tymi zarzutami zgadza się rzecznik praw obywatelskich, który zauważa, że do jego biura trafia wiele pism od więźniów dotyczących zbyt długiego czasu rozpatrywania ich wniosków przez sąd penitencjarny.

Reklama
Reklama

– Osoby takie nie powinny być pozbawione środków prawnych, które pozwalałyby im przeciwdziałać przewlekłości toczącego się w ich sprawie postępowania sądowego – twierdzi RPO.

Czy wróci ważna skarga dla więźniów? Jest zgoda Ministerstwa Sprawiedliwości i prokuratury

Pozytywne opinie o projekcie wydali też minister sprawiedliwości i prokurator krajowy Dariusz Korneluk. Ten ostatni zaznacza, że postępowania prowadzone przez sąd dyscyplinarny są kwalifikowane jako sprawy w rozumieniu konstytucji, a ustawa zasadnicza daje gwarancje rozpoznawania spraw sądowych bez nieuzasadnionej zwłoki.

Czytaj więcej

Rząd zmniejsza liczbę więźniów. Będzie 20 tys. wakatów w celach

Innego zdania jest jednak Krajowa Rada Sądownictwa, która w swojej opinii twierdzi, że proponowana zmiana zwiększy obciążenie sądów i będzie kosztowna dla budżetu państwa.

– Skargi na przewlekłość stanowią sprawy wtórne względem spraw głównych, które nie tylko wymagają dodatkowego zaangażowania sędziów i pracowników sądów, ale również pośrednio wydłużają procedury w sprawach zasadniczych. Szczególną trudność mogą generować sprawy z zakresu postępowania wykonawczego, gdzie terminy rozpatrywania wniosków, wynikające z zasad niezwłoczności, już obecnie są trudne do dotrzymania z uwagi na ograniczone zasoby kadrowe i organizacyjne sądów – twierdzi KRS.

O losach projektu zdecyduje niebawem Senat. Warto jednak zaznaczyć, że w ostatnim czasie rośnie liczba więźniów, którym udzielane jest warunkowe przedterminowe zwolnienie. Co istotne, to zawsze sąd penitencjarny decyduje o zastosowaniu takiego środka, biorąc pod uwagę m.in. okoliczności popełnienia przestępstwa, postawę więźnia czy jego zachowanie podczas odbywania kary. Z wnioskiem o wcześniejsze wyjście na wolność wystąpić może zarówno sam osadzony, jak i dyrektor jednostki penitencjarnej.

Reklama
Reklama
Zawody prawnicze
Notariusze zwalniają pracowników i zamykają kancelarie
Spadki i darowizny
Czy darowizna sprzed lat liczy się do spadku? Jak wpływa na zachowek?
Internet i prawo autorskie
Masłowska zarzuca Englert wykorzystanie „kanapek z hajsem”. Prawnicy nie mają wątpliwości
Prawo karne
Małgorzata Manowska reaguje na decyzję prokuratury ws. Gizeli Jagielskiej
Dane osobowe
Kurier zgubił list z banku. NSA zdecydował, kto za to zapłaci
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama