Z dniem 22 czerwca 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 10 października 2012 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1448), jako konsekwencja wdrożenia do polskiego prawa ramowej dyrektywy homologacyjnej nr 2007/46/WE. Przedmiotowa ustawa wprowadza m.in. harmonizację procedury homologacji typu dla pojazdów samochodowych oraz przyczep, jak i procedury alternatywne do homologacji typu tj. badanie jednostkowe pojazdu w przypadku pojedynczego
egzemplarza.
Do ustawy przygotowano i wprowadzono pakiet 19 aktów wykonawczych, w tym m.in. rozporządzenie Ministra Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie dopuszczenia jednostkowego pojazdu (Dz. U. z 2013 r., poz. 408). Ustawa jak i wszystkie niezbędne akty wykonawcze do niej zostały wydane i weszły w życie dnia 22 czerwca 2013 r. Umożliwią one wydanie uprawnień jednostkom jak i przeprowadzenie pełnej procedury dopuszczenia jednostkowego pojazdu.
Warto zaznaczyć, że już w 2007 roku opublikowana została odpowiednia dyrektywa, która stanowiła podstawę do opracowania polskich aktów normatywnych, przyjęcie nowych rozwiązań poprzedzone było stosownymi konsultacjami społecznymi, samo wejście w życie ustawy poprzedzone było 6-cio miesięcznym vacatio legis, w trakcie którego nie skierowano do MTBiGM żadnych zastrzeżeń do opracowanych, przyjętych i ogłoszonych rozwiązań.
Ww. ustawa uchyliła m.in. art. 68 ust. 17, tj. ustawowe zwolnienie z obowiązku homologacji pojazdu wyprodukowanego lub importowanego w ilości jednej sztuki rocznie oraz pojazdu marki SAM. Zwolnienie to zostało zastąpione procedurą dopuszczenia jednostkowego pojazdu, zgodnie z zapisami art. 24 implementowanej dyrektywy 2007/46/WE.
W dzisiejszych przekazach medialnych zamieszczona została informacja, że pojazdy specjalistyczne, tj. produkowane w niewielkich partiach często na indywidualne zamówienie, podlegały do dnia 22 czerwca br. badaniu w okręgowej stacji kontroli pojazdów, a pozytywny wynik tego badania umożliwiał rejestrację w Wydziale Komunikacji.
W publikacjach wskazuje się również, iż w takich przypadkach miała zastosowanie procedura wyłączenia z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, o której mowa w uchylonym z dniem 22 czerwca br. art. 68 ust. 17 pkt 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Nie jest to zgodne z prawdą, gdyż wyłączenie, o którym mowa powyżej, dotyczyło tylko pojazdów wyprodukowanych lub importowanych w ilości jednej sztuki rocznie, natomiast pojazdy w większej liczbie sztuk objęte były badaniami homologacyjnymi, w rezultacie czego podmiot wnioskujący uzyskiwał świadectwo homologacji typu lub decyzję zwalniającą z obowiązku homologacji dla pojazdów z małych serii. Jeżeli podmiot powoływał się na przepis zawarty w art. 68 ust. 17 pkt 4 do rejestracji pojazdu wyprodukowanego w liczbie większej niż jeden rocznie, może to oznaczać działanie niezgodne z przepisami.
