Czy dla obowiązku odśnieżania ma znaczenie, że pracodawca nie jest właścicielem nieruchomości, w której pracują zatrudnione przez niego osoby?
Patrycja Zawirska: Ustawa, z której wynika obowiązek odśnieżania chodników przylegających do nieruchomości, obciąża nie tylko właścicieli nieruchomości, ale również współwłaścicieli, użytkowników wieczystych, wszelkie osoby i jednostki organizacyjne posiadające ją w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty nią władające. Naturalnie, może się zdarzyć, że jedna nieruchomość ma zarówno właściciela, zarządcę, jak i najemcę. Osoby te mogą w ramach zawieranych ze sobą umów swobodnie ustalać, na której z nich spoczywa obowiązek odśnieżania. Warto jednak pamiętać, że w przypadku grzywien oraz szkód powstałych w związku z nieprawidłowo odśnieżonym chodnikiem, to osoba, która podjęła się odśnieżania, będzie pociągnięta do odpowiedzialności. Odpowiadając na pytanie, dla obowiązku odśnieżania nie ma znaczenia tytuł prawny do gruntu. Nawet dziki lokator, zajmujący opuszczony budynek, może zostać ukarany grzywną, chociaż jej egzekucja to już zupełnie inna historia. Pamiętajmy również, że nie każdy deptak przylegający do naszego gruntu podlega obowiązkowi odśnieżania. Jeśli nie przylega on w sposób bezpośredni, oddziela go od działki pas zieleni lub parkują na nim samochody i gmina pobiera z tego tytułu opłaty, to obowiązek odśnieżania spoczywa na gminie.
Czy usunięcie śniegu z przyzakładowego chodnika firmy można uznać za pracę porządkową, którą można zlecić każdemu pracownikowi?
Nie ma jednej prostej odpowiedzi na tak postawione pytanie. Prawdą jest, że ustawodawca przewidział możliwość oddelegowania zatrudnionego w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, do innej pracy niż określona w umowie. Tego rodzaju zmiana nie może jednak trwać dłużej niż 3 miesiące w ciągu roku, nie może powodować obniżenia wynagrodzenia oraz musi odpowiadać kwalifikacjom pracownika. Najwięcej problemów dostarcza spełnienie tego ostatniego warunku. Sąd Najwyższy pod pojęciem kwalifikacji każe rozumieć przygotowanie zawodowe, wykształcenie, doświadczenie zawodowe, umiejętności oraz właściwości natury psychicznej i fizycznej. Wszystko to oznacza, że do zwalczania skutków opadów atmosferycznych typowych dla zimy można oddelegować raczej wyłącznie pracowników zatrudnionych na stanowiskach o charakterze robotniczym oraz o odpowiednim stanie zdrowia. W przypadku bardziej wykwalifikowanych podwładnych, którym szef chce zlecić uprzątnięcie przyzakładowych chodników, odmowa wykonania tego rodzaju polecenia nie stanowi naruszenia obowiązków pracowniczych i nie może być podstawą do rozwiązania stosunku pracy.
Czy pracodawca może wprowadzić dyżury na wypadek opadów śniegu i konieczności jego usunięcia z dachu i sprzed zakładu?