Naczelna Rada Lekarska przeciw homeopatii

Wokół homeopatii znów zawrzało. Gdy Śląski Uniwersytet Medyczny uruchomił studia podyplomowe na kierunku homeopatia, szyki ponownie zwarł samorząd lekarski. Naczelna Rada Lekarska walczy bowiem o to, by wycofać z obrotu leki homeopatyczne lub uznać je za suplementy diety.

NRL uważa, że to w ogóle nie są leki, bo ich skuteczność jest wątpliwa. I nie są w tym poglądzie odosobnieni. Ich działania na rzecz zmiany regulacji poparło ostatnio Ministerstwo Zdrowia.

Szkopuł w tym, że resort, a także rząd nie mogą same zmienić przepisów prawa farmaceutycznego, które dopuszcza rejestrację leków homeopatycznych. Ustawa jest pochodną dyrektywy 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi.

Inicjatywa lekarzy

– Aby zmienić zapisy dyrektywy, trzeba się zwrócić do Parlamentu Europejskiego. Może to zrobić Naczelna Rada Lekarska, prosząc posłów o zainicjowanie zmian w przepisach – informuje lekarzy Igor Radziewicz-Winnicki, wiceminister zdrowia.

Tym samym daje zielone światło do rozpoczęcia dyskusji o zasadności uznawania produktów homeopatycznych za leki. Jak podaje wiceminister, rząd mógłby podjąć działania zmierzające do zmiany dyrektywy przez Komisję Europejską. Ta, w związku z niedawno zakończonymi wyborami, zostanie wybrana dopiero w 2015 r.

Samorząd lekarski deklaruje chęć współpracy w zmianie przepisów, jeżeli resort podejmie to wyzwanie.

– Jeśli minister zechce wystąpić z inicjatywą zmian w dyrektywie, będziemy go wspierać. Uważamy bowiem, że preparaty homeopatyczne nie powinny mieć statusu leków – wyjaśnia Romuald Krajewski, wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej.

Unia blokuje

Nowelizacja dyrektywy może się jednak okazać drogą przez mękę.

– Polska musiałaby mieć poparcie innych krajów. Co więcej, aby w ogóle występować z takim wnioskiem, musielibyśmy albo udowodnić, że leki homeopatyczne wywołują u pacjentów działania niepożądane, albo mieć badania kliniczne potwierdzające, że terapia nimi jest nieskuteczna. O niczym takim mi nie wiadomo – mówi dr Leszek Borkowski, farmaceuta, prezes Fundacji Razem w Chorobie.

W podobnym duchu wypowiadała się podczas jednej z debat „Rz" Lidia Retkowska-Mika, dyrektor Departamentu Prawnego Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Tłumaczyła, że Polska nie może samodzielnie wycofać się z obrotu lekami homeopatycznymi.

– Za jakiekolwiek samodzielne ruchy w polskim prawie rząd mógłby zostać ukarany. Unijne prawo farmaceutyczne jest w pełni zharmonizowane. Jeśli jakieś państwo zdecydowałoby, że wycofuje z rynku te medykamenty, Komisja Europejska wszczęłaby z urzędu postępowanie przeciw niemu – podkreśliła Retkowska-Mika. Takie postępowanie może zakończyć się orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości UE, który nakłada na kraje dotkliwe kary finansowe.

Sceptycyzm ministra

Z drugiej strony wiadomo, że wiceminister jest sceptyczny co do leków homeopatycznych. Nie uznaje ich za skuteczne. Te działania i zwarcie sił samorządu i lekarzy budzą niepokój wśród zwolenników homeopatii.

– Nie jest zrozumiałe, dlaczego wiceminister zdrowia kwestionuje skuteczność leków, które wcześniej zostały w Polsce prawnie dopuszczone do obiegu przez ten sam resort. Takie działania to kwestionowanie wiedzy i fachowości 200 tys. lekarzy zalecających pacjentom leki ho?meopatyczne – wskazuje dr Borkowski.

Spór o leki homeopatyczne i leczenie nimi toczy się jednak nie tylko na poziomie rejestracji medykamentów. Włączyły się do niego także środowiska akademickie.

Śląski Uniwersytet Medyczny uruchomił studia podyplomowe z zakresu homeopatii w medycynie niekonwencjonalnej i farmacji. Uczelnia określiła, że wstępny limit miejsc na semestr będzie wynosił 30. Ku zaskoczeniu jej władz popularność kierunku okazała tak duża, że szkoła zwiększyła limit miejsc do 50. W rezultacie w semestrze letnim roku akademickiego 2013/2014 studia podjęło aż 47 słuchaczy. Jakby tego było mało, uniwersytet rejestruje już zgłoszenia od osób, które deklarują zamiar podjęcia kształcenia w kolejnym roku akademickim.

Te działania oburzają samorząd lekarski.

– Uczelnia publiczna organizuje studia z pogranicza szamaństwa i wierzeń ludowych. Homeopatia to nie nauka. Produkty homeopatyczne są wprawdzie dopuszczone do obrotu, a niektóre dostępne tylko na podstawie recepty, ale nie zmienia to faktu, że brakuje naukowych dowodów na ich skuteczność – bulwersuje się Maciej Hamankiewicz, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej.