Sąd zwolni z kosztów rolnika po zawałach

Samotnie na gospodarstwie

Rolnik zwrócił się do Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie o przyznanie prawa pomocy, poprzez zwolnienia go od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata w sprawie podatkowej. Zgodnie ze złożonym oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku i dochodach, mężczyzna prowadzi jednoosobowe, samodzielne gospodarstwo rolne o powierzchni powyżej sześciu hektarów. Utrzymuje się z emerytury w wysokości niedużo ponad tysiąca pięciuset złotych brutto, z czego urząd skarbowy regularnie potrąca mu kwotę pięciuset złotych.

Z wniosku wynikało również, że mężczyzna wspiera finansowo córkę, natomiast część ziemi użytkuje syn. On sam nie ma z gospodarstwa żadnego dochodu. Należące do niego budynki i maszyny są zdekapitalizowane i wymagają remontu.

Referendarz sądowy postanowił przyznać rolnikowi prawo pomocy w zakresie częściowym, przez ustanowienie adwokata, jednak odmówił przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.

Mężczyzna wniósł sprzeciw twierdząc, iż jego fatalny stan zdrowia spowodowany aż dwoma zawałami nie pozwala na pracę w gospodarstwie rolnym, natomiast oddając części gruntów do użytkowania synowi nie musi myśleć, że ziemia leży odłogiem.

Gospodaruj „z głową”

WSA oficjalnie odmówił przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym. Stwierdził, iż uiszczenie wpisu w wysokości stu złotych za wniesienie skargi, kolejnych stu za uzasadnienie wyroku sądu i jeszcze jednej setki za ewentualną skargę kasacyjną, to wydatek rozłożony w czasie, który nie będzie skutkował uszczerbkiem koniecznego utrzymania.

Sąd wyjaśnił, że prawo pomocy jest instytucją wyjątkową, która stanowi wyłom od powszechnej zasady odpłatności wymiaru sprawiedliwości, obowiązującej również w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Jest to forma dofinansowania jednostki, nie będącej w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania, z budżetu państwa.

WSA dodał, że rolnik ma zaspokojone potrzeby mieszkaniowe, posiada majątek w postaci nieruchomości rolnej oraz maszyny rolne, za pomocą których może czerpać pożytki. Ma również zapewnione własne, stałe źródło dochodów w postaci emerytury.

Również okoliczność że mężczyzna jest schorowany i nie może wydajnie gospodarować nie może przemawiać za przyznaniem prawa pomocy w zakresie całkowitym. Skarżący powinien tak zarządzać swoim majątkiem, aby przynosił on dochód. Tym samym dobrowolne wyzbycie się możliwości czerpania pożytków obciąża właściciela, gdyż stanowi efekt jego świadomego działania. Sąd podkreślił, iż przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym jest możliwe wyłącznie osobom charakteryzującym się ubóstwem które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione zostały całkowicie środków do życia.

Choroba i ubóstwo

W zażaleniu do NSA, rolnik podniósł, że w pomieszczeniu, w którym stale przebywa nie ma ogrzewania, wody i kanalizacji. Ciągnika, który ma mu służyć do pracy nie można zarejestrować, a wszystko inne na gospodarstwie wymaga remontu. Mężczyzna dodał, że poza kosztami utrzymania siebie i córki oraz kosztami w tej sprawie musi uiścić również wpisy w innych postępowaniach podatkowych.

NSA 23 grudnia 2014 roku uchylił postanowienie lubelskiego sądu i przyznał rolnikowi pomoc w zakresie zwolnienia z kosztów sądowych.

Zgodnie z ustawą Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd może na wniosek osoby fizycznej przyznać pomoc w zakresie całkowitym, jeżeli osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.