Ograniczanie efektywności pracowników pomaga zachować etaty

Obniżanie produktywności w czasie dekoniunktury pozwala zachować miejsca pracy - informują eksperci firmy doradczej Sedlak & Sedlak

Publikacja: 21.08.2012 09:10

Zmniejszenie produktywności pracowników pozwala zachować etaty w oczekiwaniu na poprawę koniunktury.

Zmniejszenie produktywności pracowników pozwala zachować etaty w oczekiwaniu na poprawę koniunktury.

Foto: Fotorzepa, AW Andrzej Wiktor

Czym jest chomikowanie pracy? Pod tym obrazowym określeniem kryje się zatrzymywanie w firmie nadwyżkowej liczby pracowników w czasie spowolnienia gospodarczego w celu wykorzystania ich w trakcie kolejnego wzrostu. Zjawisko to występuje, kiedy koszty zwolnień i zatrudniania przekraczają bieżące koszty pracy. Pracodawcy rezygnują wtedy ze zwolnienia nadmiaru personelu ze względu na koszty związane z odprawami oraz późniejszą ponowną rekrutacją na wolne stanowisko w okresie wzrostu - wyjaśniają specjaliści firmy doradczej Sedlak & Sedlak.

Zjawisko chomikowania pracy dotyczy zazwyczaj wyspecjalizowanych pracowników o rzadkich umiejętnościach lub takich, w których szkolenie firma włożyła dużo pieniędzy. Są to bowiem pracownicy, których proces rekrutacji i derekrutacji jest najtrudniejszy i najdłuższy, a co za tym idzie - najbardziej kosztowny.

Ograniczyć produktywność

Zdaniem ekspertów Sedlak & Sedlak, najważniejszym czynnikiem leżącym u podstaw chomikowania jest cykliczność koniunktury. Uznaje się, że wzrosty i spadki są fazami cyklu koniunkturalnego, gdyż dla gospodarki charakterystyczne są następujące po sobie okresy przyspieszenia i spowolnienia.

Drugim czynnikiem kluczowym dla chomikowania pracy są koszty związane ze zmianą personelu. Należą do nich koszty odpraw i formalności będących skutkiem rozwiązywania kontraktów, ale też wcześniejszy wkład finansowy firmy włożony w szkolenia i podnoszenie kwalifikacji zwalnianego pracownika. Jeśli firma przetrwa okres gorszej koniunktury, musi liczyć się z koniecznością zatrudnienia i wyszkolenia nowego personelu w trakcie kolejnego wzrostu.

Z powyższego wynika, że główną przyczyną chomikowania pracy jest chęć oszczędnego gospodarowania zasobami ludzkimi. Dlatego zjawisko chomikowania pracy występuje tym częściej, im wyższe koszty ponosi pracodawca w związku z rotacją pracowników oraz im bardziej optymistyczne są jego oczekiwania co do szybkości poprawy sytuacji na rynku.

Decyzja o przechowaniu nadprogramowego personelu musi jednak pociągać za sobą zmiany w systemie pracy firmy. Pracowników jest zbyt dużo stąd, pracując efektywnie, wyprodukują zbyt dużo towaru, na który na rynku nie ma popytu. Taka sytuacja zwiększa straty firmy, dlatego przedsiębiorstwo mające nadprogramowych pracowników musi zdecydować się na zmniejszenie ich produktywności.

Specjaliści Sedlak & Sedlak wskazują na dwa sposoby zmniejszania produktywności pracowników. Zatrudnieni mogą być przesuwani do zadań niezwiązanych bezpośrednio z produkcją lub wysyłani na szkolenia odbywające się w trakcie godzin pracy. Liczba godzin pracy pozostaje wiec stała, ale personel wkłada mniej wysiłku w jedną godzinę swojej pracy. Drugim sposobem jest skracanie godzin pracy części lub wszystkich członków załogi. W takim wypadku rezygnuje się z godzin nadliczbowych oraz zamienia pełne etaty na pracę w niepełnym wymiarze godzin. W ten sposób wszyscy zatrudnieni pracują, wykorzystując cały swój potencjał, ale robią to krócej i wytwarzają mniej produktu. Dzięki zastosowaniu tych strategii istnieje możliwość przechowania najcenniejszych dla przedsiębiorstw pracowników.

Jak to się robi w Polsce

O zjawisku chomikowania pracy na Polskim rynku można mówić od połowy lat 90. Uznaje się, że w tym okresie nastąpiła względna stabilizacja po przemianach gospodarczych. Eksperci Sedlak & Sedlak podkreślają jednak, że w okresie przed transformacją duży przerost zatrudnienia wprawdzie występował, ale nie miał jednak związku z rynkowymi decyzjami pracodawców, a raczej z mechanizmami gospodarki centralnie planowanej.

Badania przeprowadzane przez specjalistów z Instytutu Ekonomicznego NBP pokazują, że aż 30 proc. przedsiębiorstw decydowało się na chomikowanie pracy w 2009 roku. Zarządzający tymi firmami deklarowali, że nie planują zwalniania pracowników pomimo pogorszenia sytuacji lub przeprowadzanej restrukturyzacji.

Ciekawe wnioski zawarte są w raporcie „Zatrudnienie w Polsce 2009. Przedsiębiorczość dla pracy", będącym częścią projektu realizowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich. Zgodnie z wynikami badań, w Polsce w obliczu kryzysu nie ograniczano liczby pracujących, ale zmniejszono za to przeciętny czas pracy. Okazuje się, że zatrudnienie w Polsce nawet nieznacznie wzrosło, jednak produktywność została ograniczona przez zniesienie nadgodzin i obniżenie średniego czasu pracy poniżej 40 godzin tygodniowo. W związku z tymi cięciami nakład roboczogodzin w Polsce spadł w 2009 roku o 0,4%. Z badania wynika, że bardziej pogorszyła się w tym okresie sytuacja mężczyzn niż kobiet, co było związane ze strukturą oddziaływania kryzysu. Największe spadki zatrudnienia wystąpiły w przemyśle i budownictwie, gdzie zatrudnia się największą ilość mężczyzn.

Czym jest chomikowanie pracy? Pod tym obrazowym określeniem kryje się zatrzymywanie w firmie nadwyżkowej liczby pracowników w czasie spowolnienia gospodarczego w celu wykorzystania ich w trakcie kolejnego wzrostu. Zjawisko to występuje, kiedy koszty zwolnień i zatrudniania przekraczają bieżące koszty pracy. Pracodawcy rezygnują wtedy ze zwolnienia nadmiaru personelu ze względu na koszty związane z odprawami oraz późniejszą ponowną rekrutacją na wolne stanowisko w okresie wzrostu - wyjaśniają specjaliści firmy doradczej Sedlak & Sedlak.

Pozostało 89% artykułu
Praca
Firmowy Mikołaj częściej zaprosi pracowników na świąteczną imprezę
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Praca
AI ułatwi pracę menedżera i przyspieszy karierę juniora
Praca
Przybywa doświadczonych specjalistów wśród freelancerów
Praca
Europejski kraj podnosi wiek emerytalny. Zmiany już od 1 stycznia 2025
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Praca
Kobieta pracująca żadnej pracy się nie boi!