Czy ZUS doliczy amerykańskie ubezpieczenie do polskiej emerytury?

Mam prawie 60 lat, urodziłem się w maju 1951 r. Od wielu lat mieszkam w USA.  W Polsce mam udokumentowane 15 lat i 9 miesięcy okresów składkowych i nieskładowych, w tym 11 lat 10 miesięcy pracy górniczej pod ziemią. Od 1988 r. przez 20 lat pracowałem w USA (byłem ubezpieczony w SSN). ZUS odmówił mi wypłaty emerytury górniczej. Czy rzeczywiście miał rację? Od 5 września 2009 r.  jestem niepełnosprawny w USA. Czy mogę otrzymać polską emeryturę wcześniej niż w wieku 65 lat?

Niestety nie.

Rzeczywiście, ze względu na niespełnienie ustawowych warunków niezbędnych do uzyskania emerytury górniczej (zbyt krótki okres pracy na kopalni) czytelnik nie miał szans na uzyskanie emerytury górniczej.

Kwestia łączenia okresów zatrudnienia w Polsce i USA stale budzi wątpliwości. Ustalając prawo do emerytury osób stale zamieszkujących w Stanach Zjednoczonych, mających również polski staż ubezpieczeniowy, ZUS bierze pod uwagę łączącą oba kraje umowę o zabezpieczeniu społecznym z 2 kwietnia 2008 roku (DzU z 2009 r. nr 46, poz. 374).

Umowę tę stosuje się przy ustalaniu prawa m.in. do emerytur i rent. Nie dotyczy ona jednak emerytur pomostowych.

Umowa ta będzie miała zastosowanie również przy ustalaniu prawa do emerytury naszego czytelnika.

Zgodnie z jej  art. 7 ust. 1, dopuszczalne jest uwzględnianie (sumowanie) okresów zatrudnienia w obu państwach, jeżeli jest to konieczne dla nabycia prawa do emerytury w Polsce lub w USA.

Emerytura górnicza

Nie ma możliwości zliczenia polskich i amerykańskich okresów ubezpieczenia w celu ustalenia prawa do emerytury górniczej, chyba że w USA  czytelnik wykonywał również pracę górniczą pod ziemią - wówczas z ogólnymi zasadami ZUS powinien zsumować polskie i amerykańskie okresy ubezpieczenia górniczego, jeśli owo zsumowanie umożliwiłoby ubezpieczonemu nabycie prawa do emerytury. Oczywiście pod warunkiem, że zostały spełnione wszystkie inne warunki, wymagane by skutecznie ubiegać się o górniczą emeryturę:

- bądź na podstawie starych zasad (określonych w art. 34 w zw. z art. 48 ustawy emerytalnej),

- bądź na podstawie nowych art. 50a lub 50e ustawy emerytalnej - nieprzystąpienie do ofe lub przekazanie uzbieranych składek do budżetu państwa, uzbieranie podziemnego stażu górniczego w pełnym wymiarze czasu pracy do 31 grudnia 2008 r. i rozwiązanie stosunku pracy),

- bądź na podstawie art. 46 ustawy emerytalnej (25 letni staż składkowy i nieskładkowy w tym co najmniej 5 lat pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nieprzystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego lub zgłoszenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE do budżetu państwa).

Skoro jednak ZUS nie przyznał czytelnikowi tej emerytury, należy przypuszczać, że praca wykonywana w Stanach Zjednoczonych nie była pracą górniczą.

Emerytura powszechna

Jeśli chodzi o prawo do powszechnej emerytury, to ubezpieczony urodzony w 1951 r. nabędzie do niej prawo bez względu na liczbę udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych, po osiągnięciu 65 lat. Zatem w przypadku ustalania prawa do emerytury powszechnej ZUS nie uwzględni okresu amerykańskiej pracy. Czytelnik będzie mógł wnioskować o emeryturę powszechną dopiero w maju 2016 r., po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego.

Podstawa prawna:

- art. 34,46,48,50a,50e ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. DzU z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.),

- umowa  z 2 kwietnia 2008 r. o zabezpieczeniu społecznym między Rzeczpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki (DzU z 2009 r. nr 46, poz. 374)